DSCN6706 (Kopiowanie)

1

1

155

I (Mowie*

cbymotrypsyny (grupa białek rozcinających wiązania peptydowe w pobliżu aminokwasów aromatycznych), proelastazę w clastazę (enzym rozcinający witania przyległe do aminokwasów alifatycznych). prokarboksypeptydazy w karboksypeptydazy (odcinające ostatnie aminokwasy *■ łańcuchu). Trypsyna uaktywnia także prokolipazę do kolipazy (która wiąże sole kwasów żółciowych i wódę, „zakotwiczając” lipazą w danym miejscu) oraz profosfollpazę A, do fosfollpazy A (co umożliwia trawienie kwasów tłuszczowych i lizofosfolipidów). Natomiast niezależne od trypsyny są: lipaza trzustkowa (trawiąca triacyloglicerole do monoglicerydów i kwasów tłuszczowych), hydrola-za estrów cholesterolu (przekształcająca je w cholesterol), a-amylaza trzustkowa (trawiąca skrobią). rybonukleaza i dezoksyrybonuldeaza (rozkładające RNA lub DNA na nukleotydy).

W dalszych odcinkach jelita cienkiego do trawionej przez enzymy trzustkowe miazgi pokarmowej dodatkowo dostarczane są inne enzymy trawienne - wydzielane przez gruczoły jelita. Są to: aminopeptydazy (odłączające końcowy aminokwas, który zawiera grupą aminową),karbdksypepty-dazy (odłączające aminokwas od końca karboksylowego), dipeptydazy (rozdzielające dipeptydy na dwa aminokwasy), nukleazy (rozkładające kwasy nukleinowe). Wytwarzane są też enzymy rozkładające cukry: laktaza (rozkładająca laktozą do glukozy i galaktozy), glukoamylaza (trawiąca maltozą do glukozy),sacharaza która z drugim łańcuchem: a-granlczną dekstrynaząrozkłada sacharozę i graniczne dekstryny na fruktozę i glukozą. Prawdopodobnie wydzielanie fermentów do światła jelita wiąże się z ich zluszczaniem - sok jelitowy pozbawiony komórek w ogóle nie zawiera enzymów.

Jelito wykonuje skurcze (ruchy) dwóch rodzajów: odcinkowe, (w których treść jelita przesuwana jest w dwie strony: w kierunku jelita grubego i z powrotem) oraz pervstaltvczne. dzięki którym trawiona treść pokarmowa przesuwana jest z dwunastnicy wzdłuż jelita cienkiego do jelita grubego, a potem przez jelito grube w kierunku odbytu. Są one koordynowane przez wolne fale depolaryzacji, przesuwające się przez jelito z różną szybkością-od około 12 fal na minutę wjelicie czczym do ok. 2/min w początkowym odcinku jelita grubego (później prędkość rośnie do około 6/min). Ruchy pcrystaltyczne wywoływane są przez zawartość jelita, która powoduje rozciągnięcie jego ścian.

Powyżej miejsca podrażnienia tworzy się głębokie okrężne zwężenie, przesuwające się następnie wzdłuż jelita z szybkością od 2 do 25 cm/sek.

Jelito grube nie wytwarza enzymów trawiennych - co nie oznacza jednak, ze procesy trawienia w nim nie zachodzą. W jelicie grubym człowieka występuje bowiem bardzo liczna flora bakteryjna, w warunkach prawidłowych złożona głównie z bakterii Escherichia coli (szczepy niepatogenne) oraz innych drobnoustrojów. Zasiedlanie jelita grubego przez bakterie zaczyna się już w kilka dni po urodzeniu; u człowieka dorosłego można stwierdzić obecność około 400 gatunków bakterii w tej części przewodu pokarmowego. Około 30% masy kału mogą stanowić drobnoustroje. Okazało się, że bardzo cennymi „gośćmi” w przewodzie pokarmowym są bakterie powodujące kwaśnienie mleka -głównie gatunki: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei. Lactobacillus biphidus (występujący u osesków). Wykazują one antagonizm w stosunku do bakterii chorobotwórczych, wytwarzając między innymi nadtlenek wodoru i inne nadtlenki, kwas octowy, kwas mlekowy oraz inne substancje, powodujące nieswoiste hamowanie rozwoju drobnoustrojów. Poza tym wytwarzają substancje toksyczne dla innych bakterii, takie jak laktacyna, acidofllina, laktocydyna i inne. regulując mikroflorę przewodu pokarmowego. Dlatego teraz często podaje się liofilizowane tzn. zamrażane £ próżni bakterie mlekowe, aby chronić przewód pokarmowy przed bakteriami chorobotwórczymi (np. Staphylococctu aureus, Streptococcus viridans, Diplococcus pneumomae. Salmonella typhi i innymi). Drobnoustroje w jelicie grubym wytwarzają również szereg witamin, przede wszystkim witaminy A.D.E i K oraz B, i B_|2. W jelicie grubym następuje wchłanianie wody (90%. tj. ok. 2000 ml) *7*/ ! obecnymi w niej witaminami i elektrolitami; upośledzenie tej czynności powoduje powstawanie biegunek.