DSCN7780 (2)

ny Zjednoczone pożyczki na odbudowę nowej Polaki. Ambasador Harrtman dorę czyi ml lisi od Roosevelta już po Jego wyborze. Zawierał odpowiedź na obie noty wysłane do Waszyngtonu.

Mam wciąż w pamięci problemy, które stoją przed panem w wysiłkach do uzyskania spra-wledllwego 1 trwałego rozwiązania trudności polsko-sowieckich, a szczególnie w tych uprawach, które poruszył pan w liście z 26 października. I Jakkolwiek bym wolał odroczyć całość zagadnienia dotyczącą stanowiska mego rządu w tych sprawach aż do czasu ogólnego /ala twlenla powojennych spraw Europy, to całkowicie zdaję sobie sprawę z naglącej potrzeby uzyskania Jakichś wytycznych odnośnie stanowiska Stanów Zjednoczonych i to możliwie be/ zwlocznle. I dlatego dą|ę panu poniżej w ogólnym zarysie zasadnicze stanowisko tego rządu, mając nadzieję, że pomoże to panu w tak trudnym zadaniu. Rząd Stanów Zjednoczonych stoi bez zastrzeżeń na stanowisku, że Polska musi być silna, wolna i niepodległa, 1 że Naród Polski powinien mleć nieskrępowane prawo decydowania o swoich sprawach wewnętrznych, według własnego uznania. Jeśli chodzi o przyszłe granice Polski, to rząd Stanów Zjednoczonych nie założy swego sprzeciwu, Jeżeli dojdzie w tej sprawie do wzajemnego porozumienia pomiędzy Polską, Sowietami I Wielką Brytanią. Jeżeli zaś chodzi o danie przez Stany Zjednoczone gwarancji Jakimś specyficznym granicom, to, zgodnie z naszą tradycyjną polityką, rząd nasz nie może udzielić takich gwarancji. Jeśli w związku z nowymi granicami państwa poi sklego, rząd Polski I ludność zapragną przesiedlenia lub wysiedlenia mniejszości narodowych, rząd Stanów Zjednoczonych nie założy w tej sprawie swego sprzeciwu I Jak nąjbardziej ułatwi to przemieszczenie. Rząd Stanów Zjednoczonych jest przygotowany, oczywiście pod warunkiem, że uzyska na to uprawnienia organów prawodawczych, pomóc państwu polskiemu tak dalece Jak okaże się to praktyczne, w powojennej odbudowie ekonomicznej.

Szczerze Wam oddany,

Franklin D. Roosevelt

Harrlman dodał, że Roosevelt polecił mu spotkać się ponownie ze Stalinem I jeśli nasz rząd w Londynie zgodzi się na to, starać się o uratowanie dla nas Lwowa i terenów z potasem i ropą naftową.

Mój rząd nie mógł zgodzić się na pośrednictwo Harrimana. Zdecydował, że gdybyśmy zgodzili się na Interwencję w sprawie Lwowa i terenów potasu oraz ropy naftowej, to wyrazilibyśmy w ten sposób zgodę na inne aspekty Linii Curzona. W tym czasie było Już dla mnie wyraźnie zrozumiałe, że moja użyteczność Jako premiera skończyła się. Z jednej strony byłem przyciśnięty do muru ciężkimi żądaniami Rosjan, dokonanymi faktami i przerażającą rzeczywistością tego co działo się w Polsce. Tysiąc# żołnierzy Armii Krajowej było aresztowanych i wywożonych do Rosji. Armia Czerwona paliła wsie. Mordowano ludność I ograbiano kraj z zakładów prze myślowych. Z drugie) strony musiałem brać pod uwagę rozmiary poparcia jakiego mogliśmy się spodziewać od Amerykanów 1 Brytyjczyków.

Byliśmy coraz bardziej Izolowani. Wielka Trójko uważała nas prywatnie lub otwarcie za sabotaźystów Ich Jedności z powodu naszej odmowy wyrażenia zgody na wszystkie żądania. Mój wiosny gabinet uważał, że to na co się już zgodziłem było /byt daleko posuniętym kompromisem, mimo że wyjaśniłem, Iż byliśmy na kra wędzi utraty kontaktów / ludnością Polski pr/ez grożące nam uznanie grupy lubelskie) przez wielkie mocarstwa.

„ Jeżeli nie możemy znaleźć rozwiązania naszych problemów", powiedziałem na jednym / moich ostatnich posiedzeń gabinetu, „Polska nie będzie miała demokratyczne! reprezentacji w tej trudne) godzinie, kiedy skończy się wojna I rozpoczną się negoc fiu Je poko|owe”