DSCN4735 (2)

10

wstania zrodziła się nie na polu historii sztuki, a hi*toru ttts 1 ratury staropolskiej. Mogę nawet wskazać jej konkretna irA4k 1 —jest nim Bogurodzica, pieśń będąca najpełniejszym i najdę* 1 skonalszym w kulturze polskiego średniowiecza Uu*rackim i wyrazem idei Deesis. Jest to zatem próba stworzenia, czy re 1 czej rekonstrukcji podłoża, tła, kontekstu interpretacyjnego 9 dla „pieśni ojców”, bez uwzględnienia którego — co usmyafta- 9 wiają zwłaszcza dawniejsze badania - każda interpretacja 1 pieśni pozostaje niepełna, częstokroć prowadząc na manowce M jałowych spekulacji.

Wyjaśnienie powyższe wydaje się niezbędne z powodów bardziej jeszcze dla czytelnika zasadniczych: tłumaczy onolj bowiem dość znaczną różnicę a nawet dysproporcję ponuędąy l częścią pierwszą pracy, ogólną, syntetyczną i przeglądową | a jej częścią drugą - zwłaszcza w rozdziałach poświęconych Bogurodzicy - o charakterze bardziej analitycznym, filologio* | no-interpretacyjnym. Unikatowość tej pieśni dodatkowo usprawiedliwia poświęcenie jej analizie szczególnej, często moją zbyt szczegółowej dla czytelnika me-filologa uwagi. Ub6*M*| literackich poświadczeń żywotności idei Deesis w naszym średnio wieczu skłoniło mnie także do sporadycznego sięgania do tekstów późniejszych, renesansowych czy nawet wczesnoba-rokowych, nawiązujących jednak do treści i konwencji religijności średniowiecznej.

Wszechstronne naświetlenie problemu narodzin, ukształtowania i funkcjonowania idei najwyższej intercasji Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela wymaga jak najpełniejszego odm* łania się do tradycji biblijnej, apokryficznej, patrystycznej, liturgicznej, ikonograficznej i literackiej chrześcijańskiego antyku i średniowiecza. Dwa ostatnie z wymienionych składników tej tradycji - ikonografia i literatura - stanowią zasadniczy przedmiot mojego zainteresowania. Nieuchronnie pojawia się tu problem ich wzajemnych relacji, zależności czy interferencji obrazu i tekstu. W odniesieniu do kultury wieków średnich zagadnienie to posiada już całkiem sporą literaturę naukową zarówno o charakterze teoretyczno- metodologio-nym, jak analitycznym. Prace zawierające w tytule saatawie-