DSCN4741

o trójpostaciowości przedstawienia. W odniesieniu do temat*m Deesis słowo tnmórfion oznacza zatem trójonobową grup* I Chrystus — Maryja — Jan Chrzciciel. Mimo że zakresy tych 1 dwóch terminów nie pokrywają się w pełni, historycy sztuki 1 używają ich często wymiennie, i to zarówno w odniesieniu de I przedstawień wyrażających ideę wstawiennictwa Bogarodae 1 cy i Pańskiego Prekursora, jak i w stosunku do kompozycji 1 łączących postacie Chrystusa, Maryi i Jana w konwencji Jot* | malno-reprezentacyjnej”²⁴.

Wyrażona w Deesis idea najwyższego wstawiennictwa 1 Maryi i Jana Chrzciciela zakłada, iż wraz z Chrystusem stanowią oni triadę najważniejszych postaci w historii zbawia* j nia, wieńczącą w rzeczywistości niebiańskiej hierarchię świętych i aniołów. Nawiązując do inskrypcji na oprawie jednegs z bizantyńskich ewangeliarzy z przełomu X i XI wieku, triadę tę określać tu będziemy terminem „Tnna Sancma#”²* W tek* 1 ście literackim obraz Trina Sanctitas występuje nsjcsęfak|| w postaci hierarchicznej sekwencji imion Chrystusa, Maryi i Jana, wymienianych bez wyraźnego związku s ideą wstawiennictwa. Natomiast za literacki ekwiwalent Deesu uważać będziemy sformułowaną w tekście explictU ideę modli* tewnego orędownictwa Bogarodzicy i Prekursora ss grssanym rodzajem ludzkim.

W przedstawieniu Deesis obie idee wiążą się ze sobą me* rozdzielnie: Trina Sanctitas stanowi swego rodzaju teologiczny fundament dla intercesji Matki Bożej i Jana ChmaeUL

²⁴ Tak np. Kirpicznikow (op. rit., a. 9) pisze o tnmorfwu* jako o wyjMS* wej formie Deesis, a N. Bees terminem tym określa klasyczną kompasy*?* Deesis. Zob. N. Bees. Zur Darstellung des THmorphw*. JRóimsdbs Qusitsl» schrift" 26 (1912), s. 97.

** Zob. A. Goldscbmidt. K. Weitzmann. op. ot., a. 66, ii ISt. - CWdd Otzw Ewangeliarz Berawarda, biskupa Hildesheim, na opeswta klśiuga wytłoczono napis: jBia pia quaeso tuo Bernwardo trina potNtsf Zgodna* fl tę inskrypcją wszystkie trzy postacie Deesis potraktowane aaslsly jsiejsdssll-ta triada potężnych adresatów modlitwy, bet itwtgląitnwnis wsi m wż—Ssayi S

ńink^i Maryi i Jana . .lYina Sanctitas”, anaiogicsmadB •lnaapelaoles*.sasa>

csać zatem będzie hierarchicznie wyodrębnioną triadę CWpAau. |ępą dzicy i Prekursora.