DSC
45 resize

RODZINA JAKO ŚRODOWISKO ROZWOJU I WYCHOWANIA

Rodziny różnią się między sobą poziomem funkcjonowania wychowawczego. Wyróżnić można 5 różnych kategorii rodzin:

1.    rodziny wzorowe;

2.    rodziny normalne;

3.    rodziny jeszcze wydolne;

4.    rodziny niewydolne wychowawczo;

5.    rodziny patologiczne.

Rodziny normalne - (jako swoisty punkt wyjścia, odniesienia) w sensie statystycznym zawiera jak najwięcej - w miarę możliwości cały zespół cech typowych, najczęściej występujących w rodzinach zamieszkujących określone środowisko (dot. najczęściej występującego zawodu rodziców, wielkości rodziny, warunków mieszkaniowych, wykształcenia rodziców).

Rodzina ta stwarza prawidłowe warunki sprzyjające rozwojowi psychicznemu i fizycznemu dzieci, zgodne z ogólnospołecznym kierunkiem wychowania. Rodzina taka współpracuje z innymi środowiskami wychowawczymi.

Rodzina ta realizuje swoje podstawowe funkcje bez większych zakłóceń.

Rodziny wzorowe - stwarzają swoim dzieciom najlepsze warunki wychowawcze w stosunku do innych kategorii rodzin zamieszkujących dane środowisko.

Rodzina ta nie zatrzymuje się na poziomie normalnym, ale wykazuje dążność do stałego podnoszenia poziomu wychowawczego (polepszania warunków wychowawczych). Poszczególne elementy działalności wychowawczej tej rodziny są wyższe i o większym nasileniu, niż to ma miejsce w rodzinie normalnej.

Rodzina jeszcze wydolna wychowawczo — warunki wychowawcze bywają tam niekiedy zachwiane, podobnie jak jej ogólne funkcjonowanie. Występują tam dorywczo niedomagania i odchylenia we wszystkich elementach działalności wychowawczej. Mimo tych zakłóceń czyni ona wysiłki, aby swoją niepewną chwilowo sytuację poprawić. Jest w niej poczucie odpowiedzialności za wychowanie dzieci.

„Normalne” kłopoty i konflikty, które w tej rodzinie występują - pokonuje samodzielnie, bez pomocy z zewnątrz.

Rodziny niewydolne wychowawczo - dochodzi w nich często do zaburzeń we współżyciu rodziny, co wiąże się na ogół z niepowodzeniami życiowymi jej członków.

Funkcjonowanie wychowawcze jest nieodpowiednie. Uwidacznia się to przede wszystkim w stałych konfliktach rodziny ze szkołą.

Brak jest jakichkolwiek planów życiowych, żyje się w niej „z dnia na dzień”. Są to często rodzinie niekompletne (śmierć, rozwód, porzucenie) lub kompletne, ale współżycie małżonków jest tam na krawędzi rozbicia.

Warunki ekonomiczne są tam z reguły bardzo trudne, ale może się zdarzyć, że rozłam więzi rodzinnej następuje z nadmiaru środków materialnych lub nieracjonalnego ich użytkowania.

Niekiedy ten typ rodziny jest przykładem rodziny znacznego ryzyka społecznego.

Rodziny patologiczne - stanowią margines każdego społeczeństwa. Członkowie rodziny pozostają w stałej kolizji z prawem i moralnością (kradzieże, rabunki, rozboje, przemoc, prostytucja, stręczycielstwo, alkoholizm, uchylanie się od pracy...). W wyniku tego dochodzi w nich do trwałego rozkładu współżycia wewnątrz rodziny, zerwania więzi rodzicielskiej i małżeńskiej.

Rodziny te są w stałym konflikcie z działalnością wychowawczą szkoły.

Brak w nich jest z reguły stałych podstaw ekonomicznych.