• Dyskretne kierowanie przez nauczyciela nawiązywaniem kontaktów dzieci nieakceptowanych z najbardziej łubianymi, którzy stanowią model dla tych pierwszych.
• Onanizowanie działalności pozaszkolnej np. dyskoteki, wycieczki itp. w których uczniowie mają okazf poznania siebie w bardziej przyjaznych i bliższych okolicznościach.
• Sprawiedliwe, obiektywne traktowanie uczniów przez nauczyciela, aby nie pogłębiać istniejących dysonansów. 9
• Koncentrowanie się na silnych, pozytywnych stronach każdego ucznia, wykorzystywanie pozytywnych cech, umiejętności i walorów, odkrywanie i ujawnianie zainteresowań przydatnych dla całej grupy.
• Częste potwierdzanie wartości uczniów nieakceptowanych, kształtowanie ich pozytywnego stosunku do samego siebie, podkreślanie ich osiągnięć wobec klasy, umożliwienie im odnoszenia nawet drobnych sukcesów.
• Powierzanie uczniom nieakceptowanym ważnych funkcji i zadań, w których mieliby okazję, się wykazania się.
• Stwarzanie takich sytuacji, które umożliwią grupie dostrzeżenie dziecka w korzystniejszej roli.
• Spójne i konkretne wymagania dostosowane do możliwości poszczególnych uczniów, jasno komunikowane uczniom.
Nauczyciel jest w stanie spełnić te warunki, jeśli ma odpowiednią wiedzę psychologiczną, pedagogiczną i socjologiczną, jeśli rozumie znaczenie prawidłowych kontaktów interpersonalnych i jeśli chce to wykorzystać w praktycznym działaniu.
DYNAMIKA GRUP RÓWIEŚNICZYCH
Przynależność do grupy rówieśniczej, aktywne dążenie do kontaktów z rówieśnikami świadczy o dojrzałość W społeczno-emocjonalnej dziecka.
Począwszy od wieku szkolnego, a w szczególności w okresie dorastania coraz większego znaczenia nabiera potrzeba przebywania w grupie rówieśniczej. Zmniejsza się wówczas autorytet dorosłych. Zwiększony krytycyzm dziecka, zachwianie poczucia bezpieczeństwa powodują wzmożoną chęć znalezienia miejsca w grupie rówieśniczej. Grono koleżeńskie nie rzadko staje się konkurencją dla rodziny, a normy tam panujące przeciwstawiane bywają normom uznawanym w rodzinie.
W wieku dorastania w głównej mierze rówieśnikom przypada rola zaspokajania takich potrzeb jak potrzeba: uznania, bezpieczeństwa, akceptacji. Występuje silny konformizm wobec panujących w grupie zwyczajów i norm. Dorastający czuje się bezpieczniej i bardziej pewnie, gdy nosi takie same stroje, fiyzuiy...daje mu to poczucie przynależności i na nowo określa jego tożsamość.
Grupa rówieśnicza jest ważnym miejscem dokonywania się procesu socjalizacji. Socjalizację możemy zdefiniować jako: proces zmian zachodzących w jednostce pod wpływem oddziaływania społeczno-kulturowego, polegający na rozwoju osobowości w kierunku społecznie pożądanym. Czyli wychowanie też jest swoistą formą socjalizacji.
Proces socjalizacji w grupie rówieśniczej odbywa się poprzez wzajemne interakcje wszystkich członków grupy. W każdej grupie istnieją normy, które jednostka musi przestrzegać chcąc nadal w grupie pozostać. Jednostka ua1 się przestrzegania norm grupowych poprzez: naśladownictwo pozostałych członków, kary i nagrody stosowane pWez. grupę np. publiczne wyśmianie lub pochwała.
Proces socjalizacji odbywa się także poprzez mechanizm modelowania i identyfikacji. Modelowanie polega na upodabnianiu się do określonej osoby nie tylko pod względem zewnętrznym, lecz także przejawianie takich samych zachowań /dobrze gdyby model był postacią pozytywną/. Identyfikacja polega na byciu takim samym jak ktoś, kto jest przedmiotem dodatnich uczuć. Jednostka wówczas przeżywa czyjeś stany psychiczne np. utożsamia się z przeżyciami aktora w filmie, kolegi, który mu imponuje.
Kolejnym mechanizmem socjalizacji jest mechanizm wzmacniania wewnętrznego, polega on na tym, że jednostka pełniąc określoną rolę społeczną, internalizuje jej wymogi /czyli uwewnętrznia/ i sama ocenia swoje postępowanie z punktu widzenia zgodności z tą rolą /czyli nie trzeba stać nad nią z batem, bo sama wie co należy robić/.
Grupa rówieśnicza jest terenem zaspakajania potrzeb jednostki, do których zaliczymy m.in.: potrzebę bezpieczeństwa, uznania, przyjaźni, nowych doświadczeń społecznych, identyfikacji z zespołem, uczestnictwa przebywania z innymi ludźmi /czyli afiliacji/, akceptacji, kontaktu emocjonalnego.
Warunki, które muszą być spełnione, żebyśmy mogli mówić o grupie społecznej:
- co najmniej 2 osoby,
• między którymi zachodzi wzajemna interakcja, A
- posiadają wspólny cel, (cel — pewien pozytywny punkt w abstrakcyjnie pojętej przestrzeni do osiągnięci którego z założenia dążą wszyscy członkowie grupy. Grupa posiada z reguły jeden cel nadrzędny i wiele podrzędnych, które służą osiągnięciu celu nadrzędnego. Cel zostaje grupie narzucony z zewnątrz lub jest wynikiem wzajemnych ustaleń. Wyróżnia się dwie orientacje służące osiągnięciu celu - egocentryczna i zadaniową).