DSC14 (8)

narodach z pewnością cierpią z powodu globalizacji, jednak nie musi to być powód do rozpaczy.

W tym sensie można sobie przynąjmniej wyobrazić, że ten niezakończony jeszcze, kulturowy proces zapłodnienia, ucieleśniony w globalizacji, jest bardziej naturalny i wyzwalający niż jakikolwiek sztuczny twór odizolowanej kultury narodowej. ^

Społeczeństwo sieci

Pojęcie społeczeństwa sieci i bez wątpienia zakres zjawiska, jaki próbuje ono opisać, obejmuje całą gamę elementów przynależnych do pięciu rodząjów dyskursów opisanych powyżej/ Nie oznacza to, że teza o społeczeństwie sieci jest w jakiś sposób szczytową formą wysiłków ostatnich dekad dwudziestego wieku mających na celu nazwanie świata, któiy się w tym czasie rodził. Nie jest ono - czy to jako pojęcie, czy jako stan - „następcą* postindustrializmu, społeczeństwa informacyjnego, postfordy-zmu lub też globalizacji. Stanowi raczej jedną z tych gwiazd w gwiazdozbiorze stosunkowo niedawnych prób zrozumienia i scharakteryzowania rozwijającego się zakresu wząjemnie powiązanych sił społecznych, ekonomicznych i kulturowych. Wymaga ono naszej uwagi, ponieważ aktualnie jest to nąjjaśniejsza gwiazda, jednak nie powinno dziwić, że warunki oraz relacje opisywane za pomocą tezy o społeczeństwie sieci są podobne do tych, które zostały omówione powyżej przy okazji pięciu innych teoretycznych dyskursów. Idea społeczeństwa sieci dodaje jednak coś szczególnego czy odróżniąjącego do tej dyskuąji. M Zwrot „społeczeństwo sieci” odnosi się do społeczeństw, które wykazują dwie zasadnicze cechy. Pierwszą jest obecność w tych społeczeństwach wyrafinowanych - prawie wyłącznie cm frowych - technologii komunikacji sieciowej i zarządzania dys-trybucją informacji; technologii, które tworzą podstawową infrastrukturę coraz większęgo układu społecznych, politycznymi i ekonomicznych praktyk. Szczegółowa dyskusja na temat tych technologii będzie przedmiotem kolejnego rozdziału. Drugą, prawdopodobnie bardziej intrygującą cechą społeczeństw sied jest reprodukowanie i instytucjonalizacja - poprzez (i pomiędzy) tymi społeczeństwami - sieci, rozumianych jako podstawowe formy społecznej organizacji oraz relaęje w poprzek szerokiego zakresu społecznych, politycznych i ekonomicznych konfiguracji i połączeń. Pozostała część tego rozdziału zostanie poświęcona analizie natury form sieciowych oraz ogólnym cechom społeczeństw, do których się one odnoszą.

Sieci

Sieci składają się z trzech głównych elementów: punktów węzłowych (nodes), powiązań (ties) oraz przepływów (flows). Węzeł to wyraźny punkt, połączony z przynajmniej jednym innym punktem, chociaż często funkcjonuje jednocześnie jako punkt łączący dwa lub więcej punktów. Powiązanie łączy jeden węzeł z innym. Przepływy są tym, co przechodzi pomiędzy węzłami wzdłuż powiązań. Aby to zilustrować, możemy wyobrazić sobie grupę przyjaciół jako przykład sieci: każdy z przyjaciół jest węzłem, połączonym z co nąjmniej jednym z pozostałych przyjaciół, lecz zazwycząj z wieloma innymi, którzy są także połączeni, zarówno niezależnie, jak i poprzez kogoś innego; regularne kontakty pomiędzy tymi przyjaciółmi, rozmowa lub inne działania, czy to bezpośrednio czy też za pomocą technologu, stanowią powiązania, które ich ze sobą łączą; to, co dzieje się pomiędzy nimi -plotka, przyjacielska atmosfera, miłość, pomoc - są to przepływy.

Do każdego z tych trzech elementów dołączonych jest wiele zmiennych, które wzięte razem nadąją charakter jakiejkolwiek sieci. Węzły (na przykład przyjaciele, komputery, firmy) mogą być potężne lub bezsilne, aktywne lub bezczynne, stacjonarne lub mobilne, stałe lub tymczasowe, mogą być źródłami sieci lub sieciowymi odbiorcami różnego rodząju przepływów. Powiązania (np. korespondencja, połączenia kablowe, kontrakty) mogą być słabe lub silne, prywatne bądź publiczne, pojedyncze lub wielostronne, unikatowe lub nadmierne, rozproszone lub gęsto skupione, równoległe lub krzyżujące się ze sobą. Przepływy (np. plotka, dane, pieniądze) mogą być obfite bądź niewielkie, regularne lub nierównomierne, znaczące lub bez znaczenia. W zależności od tego, które z tych lub innych zmiennych charakteryzują elementy składowe sieci, może ona wykazywać wiele właściwości. Sieci mogą być skupione wokół centrum, zdecentralizowane

37