DSC91

Współczesne metody retrakcji dziąsła brzeżnego 49

Tabela 3. Roztwory retrakcyjne najczęściej używane przez polskich dentystów

	Wytwórca	Substancja czynna	Barwa
Racestypine roztwór	Septodont	25% chlorek glinu	żółta
Austin	Chema	20% chlorek glinu	żółta
Injec. Adrenalini 0,1%	Polfa	0,1% adrenalina	bezbarwna
Astringedent	Ultradent	15,5% siarczan żelaza	brunatna
Gingiva Liquid	Roeko	10% chlorek glinu	jasnożółta

Wybierając astringenty należy pamiętać, że środki te wykazują zdecydowanie niskie pH. Przy krótkim czasie kontaktu z oszlifowaną zębiną (około 30 s) dochodzi do usunięcia warstwy mazistej, ale gdy kontakt trwa powyżej 5 min zębina okołokanalikowa ulega usunięciu [46, 47]. Dłuższy kontakt jest też szkodliwy dla tkanek przyzębia. Dlatego większość autorów zaleca ograniczenie czasu działania chemicznych czynników retrakcyjnych od 2 do 5 min [11, 13, 17, 19]. Taki czas jest na ogół przestrzegany przez dentystów polskich, co sprawdzono, badając nawyki kliniczne lekarzy dentystów stosujących retrakcję podczas zabiegów klinicznych [48].

Chemiczne roztwory retrakcyjne mogą służyć do impregnacji nici ex tempore oraz przez ich producenta. Znajomość właściwości i stężenia środka do nasączania jest bardzo ważna, ponieważ nici retrakcyjne dzięki swojej mikrostrukturze łatwo wchłaniają leki retrakcyjne. Kinetyka i ilość wchłoniętego środka chemicznego zależy od materiału, z którego została wykonana nić, jej splotu i grubości, co udowodnił Csempesz [32]. Dotyczy to również nici impregnowanych przez producenta. Zestawienie właściwości fizykochemicznych najczęściej używanych przez polskich dentystów nici impregnowanych podano w tabeli 4 [49], Wynika z niej, że najczęściej do impregnacji nici jest używany chlorek glinu w różnych stężeniach. Wszystkie zalety i ograniczenia dla tego astringentu dotyczą także jego obecności w niciach impregnowanych.

Astringenty są obecnie również używane w formie żeli retrakcyjnych (ryc. 27). Popularność tych materiałów retrakcyjnych w badaniach własnych oceniono na około 10% wszystkich wśród stosowanych preparatów [6], a posiadają one bardzo istotne zalety kliniczne [50].

Nanoszone za pomocą cienkiego aplikatora dookoła szyjki opracowanego zęba nie rozlewają się, spełniają ponadto rolę środka poślizgowego, który ułatwia bezurazowe umieszczenie nici retrakcyjnej w rowku dziąsłowym. Zabarwienie żelu umożliwia kontrolę precyzji jego aplikacji oraz sprawdzenia, czy został całkowicie usunięty po zabiegu retrakcji. Skład i właściwości dostępnych obecnie żeli retrakcyjnych przestawiono w tabeli 5.

Obecnie wprowadza się do praktyki stomatologicznej nowe koncepcje retrakcji dziąsła polegające na zastąpieniu nici retrakcyjnych pastą Expasyl (Pierre Rolland) o konsystencji kitu powodującą odchylenie mechaniczne brzegu dzią-słowego z jednoczesnym działaniem chemicznym chlorku glinu. Zawiera ona ponadto kaolin, barwniki i nośniki. Preparat ten uzyskał bardzo dobrą ocenę kii-