DSC70

Icoriii popytu (i konsumenta) 79

określa sposób zaspokojenia potrzeb konsumenta przez kolejne porcje badanego dobra.

\\ a/ny staje się przebieg obu funkcji. Jeśli zwiększamy konsumpcję danego dobra (lub więcej jednostek tego dobra posiadamy), to użyteczność całkowita do pewnej wielkości konsumpcji rośnie (przy czym kolejne przyrosty użyteczności całkowitej są coraz mniejsze), dalej osiąga stan optimum, po czym ma tendencję malejącą (por. rys. 5.1).

Rvs. 5.1. Użyteczność całkowita dobra X

Q«

Funkcja użyteczności krańcowej jest natomiast funkcją zawsze malejącą. Jeżeli chcielibyśmy uzasadnić ujemne nachylenie krzywej użyteczności krańcowej. to należałoby stwierdzić, że konsument zawsze najbardziej (najsilniej) pożąda pierwszej jednostki danego dobra (por. rys. 5.2). Każda następna jednostka dobra przynosi mu coraz mniejszą satysfakcję.

Przy założeniu, że następne jednostki przynoszą mu satysfakcję, to użyteczność krańcowa tych dóbr jest dodatnia, ale przybiera coraz mniejszą wartość. Istnieją rów nie/ takie dobra, np. alkohol, dla których nie zawsze możemy ocenić ich użyteczność (całkowitą czy krańcową). Przy pewnych rozmiarach konsumpcji u/;.tcc/n ości kolejnych jednostek zbadać nie możemy, co wynika z ograniczonych możliwości naszego organizmu (rys. 5.2, dobro Xi).

Wobec tego w miarę wzrostu spożycia danego produktu jego użyteczność krańcowa zmniejsza się. Zjawisko malejącej użyteczności krańcowej w miarę wzrostu stopnia nasycenia potrzeb określane jest jako prawo malejącej użytecz-