DSC57

podczas swojej kadencji nie mógł składać żadnych egzaminów. Żaden dok, lub magister rektorem nie będzie mógł być obrany. Scholar będąc rektorh nie może być przypuszczony podczas rektoratu swojego do prywatnego mi nu na żadnym wydziale¹⁵. Egzaminy potwierdzał kanclerz królewski przedstawiciel władcy. Stanowimy także, aby ilekroć się zdarzy, że doktorowi albo magistrowie scholarów do prywatnego egzaminu dopuszczą, kęincĘ nasz krakowski, który podówczas będzie, miał jako zwierzchnik zupełną ^ dzę potwierdzenia tego egzaminu .

Uniwersytet przyjmował wszystkich ubiegających się, także cudzoziemcy Do tego miasta Krakowa niechaj zjeżdżają się swobodnie i bezpiecznie wszy% mieszkańcy nie tylko królestwa naszego i krajów przyległych, ale i inni z rA nych części świata, którzy pragną nabyć tę przesławną perłę wiedzy¹¹. Stu denci cieszyli się dużymi swobodami, a król gwarantował im zwolnienie z cej rekompensatę materialną obrabowanemu oraz poszukiwanie i ukaranie spraw cy. Gdyby również (co niech Bóg uchowa) którego z scholarów lub ich czek dzi w granicach królestwa naszego kto z naszych poddanych, jawnie lub tajeir, nie obrabował z koni, pieniędzy lub rzeczy, obowiązani będziemy natychmią po wniesieniu przez niego skargi przed nas szkodę mu wynagrodzić, a złoci$ cy poszukiwać i z nim według porządku prawa postąpić^l8. Podstawy finanso we uczelni gwarantował król, a środki materialne płynęły z żup solnych wielic kich - dóbr władcy. Rektor otrzymywał za swoją pracę 10 grzywien. Te ^ płace przekazujemy teraz na żupy nasze solne wielickie tak, iż nasz zupni doktorom i mistrzom uczącym będzie obowiązany płacić je co kwartał w Kn kowie . Uniwersytet miał trzy wydziały: prawny, medyczny i sztuk wyzwo lonych. Urządziliśmy odtąd szkoły potrzebne dla czytania prawa kanonicznegt cywilnego, nauk lekarskich i umiejętności wyzwolonych [...]²⁰. Król ufundo wał 11 katedr: 8 prawa, 2 medycyny i 1 sztuk wyzwolonych. Siedzibą bj Wawel i związana z nim szkoła katedralna.

Po śmierci Kazimierza Wielkiego uniwersytet podupadł. Dopiero implito cje polityczne małżeństwa Jadwigi z wielkim litewskim księciem Władysfa wem Jagiełłą spowodowały odrodzenie się uczelni. W myśl pierwszej m Polski z Litwą, którą zawarto w Krewie w 1385 r., Jagiełło mógł zostać™ żem Jadwigi pod warunkiem przyjęcia przez niego samego oraz całą ludno!

¹⁵    Tamże, s. 188.

¹⁶    Tamże, s. 188.

¹⁷    Tamże, s. 185.

¹⁸    Tamże, s. 185.

¹⁹    Tamże, s. 188.

²⁰    Tamże. s. 186.

litewską chrześcijaństwa. Potrzebni byli zatem wykształceni misjonarze niosący na Litwę nową religię. Chrześcijaństwo miało być czynnikiem integrującym oba państwa i wzmacniającym je przed wspólnym zagrożeniem ze strony zakonu krzyżackiego. Zmiany te musiały odbić się na kształceniu przyszłych misjonarzy, których edukacją, zanim Władysław Jagiełło odnowił dyplom uniwersytetu, zajmowała się Jadwiga, fundując studia teologiczne na uniwersytecie praskim żakom litewskim. Starania podjęte przez Jadwigę zaowocowały; 26 lipca 1400 r. Jagiełło wydał bowiem Akademii Krakowskiej nowy dyplom fundacyjny na podstawie zezwolenia papieża Bonifacego IX z 1397 r. Bonifacy biskup sługa sług Bożych, ku wiecznej rzeczy pamięci. Niezwykłego przywiązania uczucie, jakie najdroższy w Chrystusie syn nasz, Władysław król i najdroższa w Chrystusie córka nasza Jadwiga królowa polska, najjaśniejsi nam i rzymskiemu Kościołowi okazują, zasługuje na to, abyśmy się do ich Żądań, do tych zwłaszcza, przez które imienia Boskiego i wiary katolickiej cześć się rozszerza, sprawiedliwość utrzymuje pospolita i prywatna rzecz pożytek odnosi wszelka pomyślność rodu ludzkiego pomnaża, łaskawie skłonili. Ponieważ zatem, jak podana nam niedawno ze strony pomienionych króla i królowej prośba mówiła, w ich mieście Krakowie, z ustawy i rozporządzenia stolicy apostolskiej od dawna była i jest w obojgu prawach i innej wszelkiej umiejętności, oprócz teologii, szkoła powszechna, a ze strony króla i królowej pomienionych pokornie nas proszono, abyśmy w mieście rzeczonym ustanowić i urządzić szkołę powszechną także w teologii z łaski apostolskiej raczyli; My przeto do tych próśb się nakłaniając, powagą apostolską pismem niniejszym stanowimy i rozporządzamy; aby w tym mieście odtąd po wieczne czasy była i mogła być i w teologii szkoła powszechna, na której czele ma stać ten, co i dotąd od dawna jej przewodniczył .

Rektorem odnowionego uniwersytetu został Stanisław ze Skalbmierza. Odnowiony uniwersytet urządzono według wzoru paryskiego. Rektora wybierano spośród profesorów. Studenci zachowali swoje przywileje. Do metryki wpisało się w pierwszym roku 205 studentów. Pierwszym i najważniejszym wydziałem był fakultet teologiczny, kształcący przyszłych misjonarzy, i związany z nim wydział sztuk wyzwolonych. Nie wątpiąc, że to poddanym rzeczonego królestwa i ziem naszych zbawienny pożytek przyniesie, za zgodą, wolą, wiedzą i zezwoleniem najświętszego w Chrystusie Ojca pana i pana, Bonifacego z Bożej opatrzności Papieża, IX, najświętszego rzymskiego im powszechnego kościoła najwyższego biskupa, łaskawie zatwierdzającego ją wydaniem buli swoich, postanowiliśmy w mieście naszym Krakowie miejsce, na którxm by szkoła powszechna w dowolnym wydziale kwitnęła, mianowicie; w teologii. tj.

²¹ „Bonifacego IX Dyplom ustanowienia Wydziału Teologicznego". Tamże. s. 190.

48

49