DSCˆ57

DSCˆ57



119


Religia jako system kulturowy

ryczna rzeczywistych dyspozycji, jakie wchodzÄ… tutaj w grÄ™, i w rzeczywistoÅ›ci prowadzi to czÄ™sto do zasymilowania owej różnorodnoÅ›ci z niezwykle poważnym tonem, jakim w wiÄ™kszoÅ›ci odznacza siÄ™ nasze wÅ‚asne życie religijne. Spektrum nastrojów, jakie w różnych czasach i w różnych miejscach wywoÅ‚ujÄ… Å›wiÄ™te symbole, siÄ™ga od euforycznej radoÅ›ci po melancholiÄ™, od wiary w siebie po użalanie siÄ™ nad wÅ‚asnÄ… marnoÅ›ciÄ… od niepoprawnej swawolnoÅ›ci po mdÅ‚Ä… apatiÄ™ — nie mówiÄ…c nawet o erogennej mocy oddziaÅ‚ywania tak wielu mitów i rytuałów. Nie istnieje jakiÅ› jeden, okreÅ›lony rodzaj nastroju, który można by nazwać nabożnoÅ›ciÄ… tak samo, jak nie istnieje jeden konkretny rodzaj motywacji, który można by okreÅ›lić mianem pobożnoÅ›ci.

Podstawowa różnica miÄ™dzy nastrojami a motywacjami polega na tym, że pierwszÄ… grupÄ™ wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci moglibyÅ›my, poniekÄ…d, okreÅ›lić jako elementy o charakterze skalarnym, tÄ™ drugÄ… zaÅ› — o charakterze wektorowym. Motywy majÄ… pewien kierunek, okreÅ›lajÄ… pewien ogólnie wytyczony bieg, dążą bowiem ku jakiemuÅ› kohkretnemu, zwykle przejÅ›ciowemu, speÅ‚nieniu. Nastroje natomiast zmieniajÄ… siÄ™ tylko pod wzglÄ™dem intensywnoÅ›ci: nie prowadzÄ… do żadnego konkretnego punktu. WypÅ‚ywajÄ… z pewnych okreÅ›lonych okolicznoÅ›ci, lecz nie odnoszÄ… siÄ™ do żadnego celu. Niczym mgÅ‚Ä… po prostu osiadajÄ… i unoszÄ… siÄ™; niczym zapach - przesycajÄ… sobÄ… atmosferÄ™, po czym siÄ™ ulatniajÄ…. Kiedy siÄ™ pojawiajÄ… ogarniajÄ… wszystko: gdy jestem smutny, wszyscy i wszystko wydaje mi siÄ™ ponure; gdy jestem wesoÅ‚y, wszyscy i wszystko wydaje siÄ™ wspaniaÅ‚e. Zatem, choć ten sam czÅ‚owiek może być jednoczeÅ›nie próżny i dzielny, chÄ™tny do pomocy i niezależny, to jednak nie może on w jednej chwili być skory do zabawy i apatyczny, czy rozradowany i pogrążony w melancholii21. Dalej, podczas gdy motywy utrzymujÄ… siÄ™ przez pewien dÅ‚uższy czas, nastroje jedynie siÄ™ pojawiajÄ… (i znikajÄ…) z wiÄ™kszÄ… lub mniejszÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciÄ… czÄ™sto zresztÄ… z caÅ‚kowicie niezbadanych powodów. Jednak najistotniejszÄ… chyba dla nas tutaj różnicÄ… miÄ™dzy nastrojami a motywacjami jest to, że motywacje nabierajÄ… znaczenia w odniesieniu do celów, którym, jak sÄ…dzimy, sprzyjajÄ… nastroje zaÅ› nabierajÄ… znaczenia w odniesieniu do warunków, z których, jak sÄ…dzimy, wypÅ‚ywajÄ… Motywy interpretujemy w kontekÅ›cie ich speÅ‚nieniÄ… nastroje zaÅ› — w kontekÅ›cie ÅºródeÅ‚, z jakich wypÅ‚ywajÄ…. Mówimy, że ktoÅ› jest pracowity, bo czÅ‚owiek ten dąży do osiÄ…gniÄ™cia sukcesu; mówimy, że kogoÅ› wypeÅ‚nia niepokój, bo ma on Å›wiadomość wiszÄ…cego nad Å›wiatem niebezpieczeÅ„stwa zagÅ‚ady nuklearnej. Nie inaczej wyglÄ…da to w wypadku, gdy interpretacje majÄ… charakter ostateczny. MiÅ‚osierdzie staje siÄ™ chrzeÅ›cijaÅ„skim miÅ‚osierdziem, gdy zawrzemy je w obrÄ™bie koncepcji boskich celów; optymizm staje siÄ™ chrzeÅ›cijaÅ„skim optymizmem, jeÅ›li bÄ™dzie ugruntowany w pewnej szczególnej koncepcji natury Boga. Pracowitość i wytrwaÅ‚ość Indian Nawaho wynika z ich przekonaniÄ… że skoro rzeczywistość funkcjonuje na zasadach mechanicznych, to można na niej pewne rzeczy wymusić;


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC?57 1 19 Religia jako system kulturowy rvczna rzeczywistych dyspozycji, jakie wchodzÄ… tutaj w grÄ™
DSC?59 121 Religia jako system kulturowy przychodzi nam najtrudniej, jest zagrożenie naszej mocy wyo
DSC?65 127 Religia jako system kulturowy jący rytuał śpiewak kładzie pacjenta na obrazie, dotykając
DSC?51 ijp*- Religia jako system kulturowy 113 jczne retnÄ… enny ;rdza i
DSC?53 Religia jako system kulturowy 115 i owych .frazujÄ…c ak pew-3 wy do~ > nie do Ii budo
DSC?55 117 Religia jako system kulturowy trwającemu z wzrokiem utkwionym w płomieniu lampy daje coś,
DSC?59 121 Religia jako system kulturowy przychodzi nam najtrudniej, jest zagrożenie naszej mocy wyo
DSC?61 123 Religia jako system kulturowy spodziewał...) to, do jakiego stopnia ci z moich informator
DSC?63 125 Religia jako system kulturowy uczyniono bardzo niewielki krok naprzód w zakresie teoretyc

więcej podobnych podstron