DSC�42

7. drugiej znów strony Marduk jest wszystkowidzacy-wiedzący (nwdu kalania)**: jest bogiem khW *

. . .    ,    -    ------i-j wszech-

••« J Fnlll ™    ^{36 b}°^gicm- ^Mi,Ty ”^zna *rca bo-

_g0"    . tak Enhl „zna serca wszystkich Igigi". w modlitwach

odmawianych przez urigallu drugiego dnia akitu w Babilonie powiadano: „O, Bel (czyli Marduk), oczyma swymi wszystko dostrzegasz" «. Marduk dysponuje więc. obok wszechwiedzy W_pu magicznego, również wszechwiedzą typu wizualnego. Najbar-dziej znamienne świadectwo wszechwiedzy Marduka opartej na wszystkowidzeniu mamy w tak zwanym „poemacie tworzenia”, Enuma elis:*^:. Tam to, w opowieści o narodzinach Marduka (tablica I), przy opisie wyglądu i niezwykłych właściwości boga, powiedziane jest, że jego oczy „widzą wszystko” (I, 98). Co więcej, owych oczu Marduka, które „widzą wszystko”, jest w tym kontekście czworo (I, 95), czworo jest także uszu (I, 95) *», Marduk zdaje się mieć niezwykłą potęgę wzroku i słuchu, zdolność wszystkowidzenia i wszystkosłyszenia, które razem stanowią doskonałą wszechwiedzę.

Znaną jest rzeczą, że mit o stworzeniu, w tej formie, w jakiej jest opowiedziany wedle Enuma clis:_% wzorowany jest na innym micie, dawniejszym, w którym główna rola przypada nie Mar-dukowi, lecz Enlilowi⁴⁹. Marduk był początkowo mało znanym bóstwem mało znanego miasta, jakim był w owych czasach Babilon i jakim pozostał przez całe III tysiąclecie p.n.e.; dopiero kiedy Babilon, pod rządami dynastii Amurru, wybił się na czoło całej Babilonii, jego bóg Marduk stał się bogiem najwyższym. Mit o stworzeniu powstał wcześniej, niż miasto Babilon zrobiło karierę wraz ze swoim bogiem Mardukiem. Sięga on czasów, kiedy na terenie Mezopotamii współistniało szereg niezależnych miast-państw; jednym z najważniejszych było miasto ^ip^*’ a co za tym idzie, i jego bóg. Enlil, był bogiem najwyzszynn Kiedy Marduk stał się bogiem najwyższym, zajął miejsce E w micie o stworzeniu, tak samo jak później, ^1C J    _mitu

macja polityczna przeszła do Asyrii, w wyryjs i j    _międ_Zy

innymi jego czworo oczu i czworo uszu .    M»rduk

W EnL Cisz znaleźć można liczne oznak, tego ze Maniak

za_jttł miejsce Enlila. Broó którą poslugujejię M    ^

z pierwotnym potworem Tiamat (I .

bóg narodowy Assur zajął miejsce Mardu a, pi <•

79