Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (57)

II b»q|nr>iM>i— pijani

II l\*i>» Fncząirt IH    _ W*

świta \tr .«v»i h*<fnCw. p‘ r. I¹*'"

I Whuman. luunlogje f«»* *'**"**}¹ "*• micckicj. tom

Idu 1933. przcpłiUMcy f^m^^af^y

o tlumas/onych psx-HKh> B>l "* ł>1l portu. uUc miłośnikiem i w»^w« P°U*

^ł>(S« miejsce 'V tym ^Ł’VS^U pocijj Lucjana Szenwalda, którego - niciy. powj - linia rozwojowa prowadzili ^ cpi/.cHlu kuttstroftc/negn tdebuil w „SkaniT, dr/c" 1925 ido bardzo oryginalnych i arnba. ny<h fonu klasycyzmu o coraz, wytw^ szych akcentach rewolucyjnych. Szczyt,/,, jego (Ciągnięcie stanowiła Kmhua <*y jnuilł I-Wiadomości Literackie 1931) dziwny poemat o przyrodzie i jej pro^ lUch. ukazanych w tnnacii jak gdyby irJcrr,^ nej; wielki v.ihat czarnej wyobrafa ^ w lorme poezji dydaktycznej Był tez s,₀. wild - podobnie jak Iwaszkiewicz—*u bicielcm Tadouszn Zielińskiego: wmot, odnotować, utrzymany w konwencji port* kiego listu, wiersz Ku cjri filologa <,K»łj ryga” 1930), Sławiący te P*»Mać. która stała się w owych lalach syn**, antycznej kultury i mądrości. Mniej natomiast udaru była próba poUczenupm, politycznej z wielostronnąstylizacja zdecydowanie me doilmow.inądo-r.. budzenia sic uczuć rewolucyjnych w psychice uczniów szkoły pr-szaL Mowa o dhizim. osobno wydanym poemacie S, cnn przy Mmmmm 4191% NajcKkaus/a z wersji klasycyzmu lat trzydziestych przyniosło Im t*» (193*1 Iwaszkiewicza Liczyło w sobie pewne cechy Pimtm do Europu la 1932 klasy cysty erną styli/acjc z tematem niepokoju metafizycznego \i sanów do przede w>z\sikun apogeum Iwaszkicwiczowskiej poezji kultury Główne nosum Innego ryciu to występującą w mm tematyka m... ■ zwłaszcza zaś sposób jej sfunkcjonali/owania w wierszu W takich urnio.' jak Quinlin Malm. Breughel. IV Orneto poeta poprzez opis dzieła szlifa -znakomicie na jeżyk poezji „przetłumaczonego'' — daje wyraz ahą przemyciom i przemyśleniom mcufizyczMKg/y stcncjalnym Postacie i tkm poszczególnych obrazów grają tu jak gdyby podwójna rok: * deje ^J-wy/ruczyl im malarz, i w akcji, jaka wyznacza im porta Naklą •«* Ibb najpiękniejszych wierszy o s/ruce. jakie napisano w polskiej poezji XX •*

l.rorjj *«i«i jest ciemna, także dosłownie, Synkretyzm kulturowy ..jlirnicza każe mu sięgnąć w tym tomie me tylko do tradycji kla-wrtyth i stylizowane listy poetyckie), ale także do barokowych i nv ^nciiiysb - z poezją cmentarną włącznie. Jest to tonacja współbrzmiąca , uurtwfiflnrm epoki Inne życie współbrzmi jednak przede wszystkim , ^czf«)* zwrotem ku sferze problemów i przeżyć religijnych, co ,ęc«j. i»M son wydatnie współtworzy. U Iwaszkiewicza nie jest to crtoJoksyjna ani łatwa, optymistyczna; to raczej wewnętrzna .un- '' pełna pytań i wątpliwości, naładowana niepokojem, ocierająca _v; • iwpacł- Ale są w mej także akcenty wiary i nadziei, zazwyczaj ii :ir< < :<matem i kultem sztuki: malarstwa, poezji, muzyki, rzeźby. jdokMy Sztuka ma w Innym triu charakter soicryczny. łączy się •: derą surom, stanowi medium pozwalające przybliżyć się do prawd «ec»)*h-

l »ro/cie — jedna jcszc/c wersja: pełna antycznych tckwiiytów. patetyczna, jtfMfowa" i koturnowa po trosze, klasycyzująca poezja jednego z ruj młodzii poetów Dwudziestolecia. Pawia Hertza 1 Atonia nużyła 1935. Szarfa .•'<ióki 1937), Ton katastroficzny jest już w mej bardzo wyraźny, w takich X mewach jak Niebo Sodomy, którego sam tytuł mówi za siebie, czy -piękne -Ciuit:

Oporne flurtr —-li (W pntx mgjH.

Obp> mtĘ*m B.ipt,n4 u mant IwjWKinj tym. i nwnm ipmt.

Nkj juty iLritJkin hętoc zona

Z Mnea ktaycystyc/no stylizaiorskim be/pośredmo sąsiaduje poezja his-iwór mo-ronołopc/ncgo patosu, reprrzemowana głównie przez Kazimierza tioiyiibefo. w mniejszym stopniu przez Manaiu Piechali (już w Elegiach ■ • -i 1931. polem jeszcze w Godzinach meimiertelnych. zbiorze, który nul Ukazać się w 19.19 roku) czy Tadeusza Mullcndni: poetów zatem o tOznych mrutujach politycznych. I ona operuje zazwyczaj stylizacją, choć na ogól klasycy sty czną Jednak — mimo stylizacji i historycznego kostiumu - jen to już poezja w sposób o wiele hardziej bezpośredni niż. nurty powyżej ■.'.sunie reagująca na współczesną sobie rzeczy wistość polityczną i społeczną. hKtyamHngiczne widzenie tej współczesności znajduje tu odpowwdrok t tycznej. wzniosłej stylistyce, pełnej aluzji literackich i wzorowanej na i(bk romantyk*, h Jest to poezja wysokiego koturnu, wzywająca naród do MtBefci i odrodzenia, a jednocześnie — przeczuwająca Niski kataklizm fcłonujc się w niej — w obliczu zagrażającego niebezpieczeństwa -• jak gdyby obrzęd nowych Druidów przywoływane zostają postacie z mitołogn 169