dydaktyka0002

Zadania, w których uczący się musi zastosować odpowiednią technikę obliczeniową wykorzystać znajomość praw i ich matematyczną interpretację w postaci określonych wzorów matematycznych oraz umiejętność przekształceń tych wzorów, należą do zadań typu teoretyczno-obliczenio-wych (typ 4.3).

Natomiast zadania typu teoretyczno-jakościowego (typu 4.4) nie wymagają w celu ich rozwiązania przez uczącego się wykorzystania metod obliczeniowych. W trakcie rozwiązywania takich zadań, uczeń wykonuje wiele operacji intelektualnych, a uzyskane w ten sposób rozwiązanie weryfikuje odpowiednim wnioskowaniem.

W celu dokładniejszego zobrazowania różnic między tymi zadaniami, przedstawiono na rys. 5 przykłady zadania teoretyczno-obliczeniowego i teoretyczno-jakościowego.

Rys. 5. Przykłady zadań teoretycznych (kryterium podziału K2, tj.: metodą rozwiązania zadania)

Wśród zadań chemicznych sklasyfikowanych pod względem formy prezentacji treści zadań wyróżnia się między innymi zadania: graficzne (typu 5.1), stechiometryczne (typu 5.2), LOGCHEM (typu 5.4), ANALOGCHEM (typu 5.5) czy CHEMOGRAF (typu 5.6).

Zadania graficzne należą do typu zadań teoretyczno-obliczeniowych, w których treść jest przedstawiona za pomocą schematu, rysunku, tablicy lub wykresu. Proces rozwiązywania takiego zadania polega na wyodrębnieniu przez uczącego się prawidłowości ujętych w materiale graficznym zadania.

Do rozwiązania zadania z zakresu stechiometrii konieczne jest zrozumienie, przez uczącego się, między innymi molowej interpretacji przemian chemicznych [3, 4],

Zadania teoretyczno-jakościowe typu LOGCHEM, CHEMOGRAF, ANALOGCHEM różnią się zasadniczo od siebie.

Celem, do którego zmierza uczeń w trakcie rozwiązywania zadań typu LOGCHEM, jest identyfikacja pierwiastka lub związku chemicznego na podstawie logicznie uporządkowanych informacji o tym pierwiastku lub związku chemicznym [5, 6].

Celem, do którego dąży uczący się w trakcie rozwiązywania zadań typu CHEMOGRAF, jest identyfikacja wzorów związków chemicznych lub symboli pierwiastków chemicznych ukrytych pod odpowiednimi literami alfabetu. Wzory związków chemicznych lub symbole pierwiastków chemicznych tworzą sprzężone ze sobą równania reakcji chemicznych.

Natomiast celem, do którego zmierza uczeń, w trakcie rozwiązywania zadań typu ANALOGCHEM, jest wyprowadzenie wniosku na podstawie analogii między danymi chemicznymi ujętymi w zadaniu.

Dla dokładniejszego wyjaśnienia istotnych różnic między zadaniami typu LOGCHEM, CHEMOGRAF i ANALOGCHEM poniżej przedstawiono przykłady tych zadań.

Oto przykład zadania typu LOGCHEM:

Spośród zbioru pierwiastków chemicznych, których symbole są następujące: C, K, S, Ca, O, Fe, N, P, Hg, Zn, Pb, Al, Cl, Cu na podstawie czterech podanych niżej informacji zidentyfikuj jeden z nich:

1.    Liczba liter w nazwie poszukiwanego pierwiastka odpowiada sumie atomów sodu i fosforu we wzorze fosforanu(V) sodu;

2.    Wartościowość atomów poszukiwanego pierwiastka w związkach równa jest liczbie atomów azotu we wzorze azotanu(V) magnezu;

3.    Identyfikowany pierwiastek w normalnych warunkach ciśnienia i temperatury występuje w stałym stanie skupienia;

4.    Piąta litera nazwy niemetalu w związku o wzorze Cu₂S jest taka sama jak ostatnia litera w nazwie poszukiwanego pierwiastka.

Oto przykład zadania typu CHEMOGRAF: Podaj symbol pierwiastka lub wzór związku chemicznego ukrytego pod literami: T, G, Z, A, R.

T	+	R	—	so2
+		+		+
Fe		A		z
1		ł		1
G		O o		h2so3

13