etno(2

Rozdział II. Symbole roślinne

Nie istnieją nieskażone, szczęśliwe miejsca; wyspy błogosławionych, loci amoeni ani ziemskie raje, które byłyby pozbawione upajających zapachów, gdzie zmysły, nos i oczy nie czekałaby, wraz ze słodką pociechą zapachowych rozkoszy, przyjemność chromatycznej natury i kwietna architektura. Raj i ogród w marzeniach świata zachodniego i Wschodu tworzyły zawsze jeden obraz, łączyły się w jeden wymiar. Trawy, kwiaty, drzewa wypełniały wyobraźnię i majaki ludzi, którzy interpretowali symbolicznie ich milczące, dyskretne istnienie.

Rozsiane po opus topiarium^ł, niczym polichromowe stronice księgi, gdzie makroświat sprowadzony został do mniejszej skali, zminiaturyzowane kwietne czcionki na pachnących kartkach, kwiaty „ze względu na tkwiące w nich tajemnice, kryjące moralne i niebiańskie sekrety, można uznać za boskie pismo, ziemskie hieroglify, święte litery, księgi natury, symboliczne zapiski, tajemne symbole. Niewidocznym piórem zapisała je i utrwaliła wszechpotężna dłoń na rozległej ziemi niczym w wielkiej i dostępnej wszystkim księdze, tak że tam, gdzie kwiaty jawią się piękne oczom, powonieniu, miłe w dotyku, zdrowe dla ciała, są również przyjemne dla umysłu i rozkoszne dla duszy, postrzegającej w nich głęboką wiedzę i uczącej się od nich wielkiej mądrości (...]. Stąd Egipcjanie, którzy swoją wiedzę ukryli w świętych literach, znanych pod nazwą hieroglifów, posłużyli się z tego względu również kwiatami i kiedy chcieli udowodnić, że cnotę zdobywa się z trudem i za cenę wysiłku, rysowali różę, która ma łodygę całą w kolcach i której nie można zerwać, nie ukłuwszy się. W kwiecie i liściach kulistego kształtu lotosu przedstawiali Boga, będącego olbrzymią kulą; w kwiecie ostu rosnącego w rowach, który jest w kolorze purpury, lecz szybko traci barwę, a najlżejszy wietrzyk strąca go na ziemię, przedstawiali daremność i krótkość naszego życia”².

Tajemnicze i niepokojące hieroglify, nad którymi można medytować, albo subtelne pachnące symbole, z których wdychać można oszałamiające zapachy, kwiaty, „oczy ziemi”, nie tylko jawiły się jako „klejnoty ogrodów, ziemskie gwiazdy, naszyjniki młodości, ozdoba człowieczej urody i miłe przynęty czystej miłości”, ale w całej gamie zapachów