7
b) Niesteroidowe leki przeciwzapalne
® Diklofenak (Naclof Diclobac, Difadol*)
© Indoraetacyna (.Indocid, Indocollyre 0,1% *)
© Flurbiprofen (Ocuflur *)
© Suprofen (.Profenal)
® Ketorolak (Avular)
* preparat dostępny w Polsce
NLPZ są czasami stosowane ogólnie w okulistyce; u dużych zwierzą zaleca się fluniksynę lub fenylobutazon (brak preparatu weterynaryjnego) a u małych kwas acetylosalicylowy, karprofen, kwas tolfenamowy lub etodolak.
Najczęstsze wskazania:
© przewlekłe nieinfekcyjne zapalenie spojówek i rogówki
® infekcyjne stany zapalne spojówek i rogówki jeżeli odczyn zapalny jest silnie wyrażony, jednakże musi to być połączone z miejscową chemioterapią przeciwbakteryjną.
® operacja zaćmy* - przed- i pooperacyjnie celu hamowania/kontroli reakcji zapalnej związanej z wewnątrzgałkową interwencją chirurgiczną (tego typu zabiegom towarzyszy zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego, co grozi różnymi powikłaniami pozabiegowymi). Leki te ponadto hamują zwężenie źrenicy - zwężenie źrenicy występujące w trakcie operacji zaćmy jest reakcją niekorzystną, gdyż ogranicza dostęp do soczewki oraz predysponuje do wystąpienia zrostów między tęczówką a pozostawioną torebką soczewki.
• zapobieganie przerwaniu bariery krew-ciecz wodnista - następuje to w przebiegu operacji zaćmy a także w przebiegu zapaleń oka zlokalizowanych wewnątrzgałkowo. Następstwem przerwania tej bariery może być pogorszenie ostrości widzenia, tworzenie zrostów a nawet jaskra wtórna.
© zapalenia twardówki.
® u koni fluniksyna (ogólnie) może być stosowana w terapii nawracającego aseptycznego zapalenia jagodówki
© stany chorobowe wymagające użycia leku przeciwzapalnego a stanowiące przeciwwskazanie do leczenia steroidowymi lekami przeciwzapalnymi, np.:
> zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego: na tle urazowym, u pacjentów z chorobą zakaźną lub cukrzycą.
> końcowy okres gojenia wrzodu rogówki —> celem zminimalizowania włóknienia i bliznowacenia rogówki
> pourazowe stany zapalne w przypadku urazów bez perforacji gałki ocznej
*Zwężenie źrenicy występujące w trakcie operacji zaćmy jest reakcją niekorzystną, gdyż ogranicza dostęp do soczewki oraz predysponuje do wystąpienia zrostów między tęczówką a torebką soczewki. Uważa się, że PG odgrywają istotną rolę w powstawaniu zwężenia źrenicy o wyżej wzmiankowanym tle. Zdaniem Millichampa i wsp. mogą one oddziaływać pośrednio tj. modulować neurogenny odruch zwężenia źrenicy lub bezpośrednio, poprzez wpływ na mięsień zwieracz źrenicy. Ustalono, że u psów i kotów (in vivo i in vitro) niektóre prostaglandyny, a w szczególności PGF2a i jej pochodne działają jako silne miotyki. W przeciwieństwie do wielu innych gatunków ssaków (obejmujących króliki i ludzi), psy i koty posiadają receptory dla PGFja w mięśniu zwieraczu źrenicy. U zwierząt tych wykazano, że prostaglandyny (a szczególnie PGF2a ) powodują skurcz mięśnia zwieracza źrenicy in vitro i zwężenie źrenicy in vivo. Sugeruje się, że NLPZ, będąc inhibitorami PG, mogą znosić to działanie. Wyniki badań Millichampa i wsp., przeprowadzonych na psach, wskazują na wysoką skuteczność flurbiprofenu (w stężeniu 0.03%) w utrzymywaniu rozszerzenia źrenicy po przerwaniu części przedniej torebki soczewki. Zdaniem autorów badań uzyskane wyniki wskazują na zasadność miejscowego stosowania flurbiprofenu jak i prawdopodobnie innych NLPZ w celu hamowania zwężenia źrenicy w czasie operacji zaćmy.
Uwaga
• Nie należy stosować NLPZ w przypadku krwotoków do komory przedniej (krwistek) —» NLPZ zmniejszają agregację płytek = hamują krzepliwość krwi.
© NLPZ, stosowane zarówno miejscowo jak i ogólnie, podnoszą ciśnienie wewnątrzgałkowe. Mechanizm tego działania wiązany jest z tym, iż niektóre prostaglandyny obniżają ciśnienie wewnątrzgałkowe, co zostało wykazane u psów zarówno w odniesieniu do zdrowych jak i do objętych jaskrą oczu. Podobne zjawisko zaobserwowano u naczelnych, u których stwierdzono, że PGF2a zwiększa naczyniówkowo-twardówkowy odpływ cieczy wodnistej z oka. Podejrzewa się, że taki sam mechanizm może występować u psów, u których jak oszacowano ok. 15% cieczy wodnistej uchodzi tym szlakiem. Ze względu na ten niepożądany efekt niewskazane jest podawanie NLPZ pacjentom cierpiącym na jaskrę.
TM.