File0031 (5)

IV.

Nowe czasy, niosąc omówione powyżej, pomyślne warun ki dla rozwoju nacjonalizmów w innych krajach nie ominęły Polski. lecz i tu stworzyły rozległe perspektywy przed prądem narodowym.

Życie społeczeństwa polskiego, jeśli chodzi o masowe jego przejawy, jest dotknięte w sposób wyraźny wszechstronnym rozkładem. Środowisko polskie w jego szerokim zasięgu posiada jedynie zdolność do odczuwania zła. nie ma zaś żadnych danych do jego usuwania. Charakterystycznego w tym względzie przykładu dostarcza szybko postępująca etatyzacja. wypieranie inicjatywy społecznej przez państwo, które to zjawiska tak bardzo oburzają stare pokolenie narodowe. Tymczasem, logicznie rzecz biorąc proces ten jest zjawiskiem bardzo naturalnem. Zwyczajowe normy i treść powszchncj opinji, które są produktem swobodnej działalności społeczeństwa okazują się za słabe, by móc nakazywać posłuch. W konsekwencji więc normy te są wypierane przez obdarzone zewnętrzną mocą dyspozycje wydawane przez państwo. Biurokratyczna etatyzacja postępuje zatem nie dlatego, że grupa rządząca jest wyjątkowo silna, ale dlatego że społeczeństwo jest wyjątkowo słabe.

Na takiem tle zupełflego bezwładu, wykluczającego wszelką świadomą twórczość, która warunkuje poprawę, występuje młode pokolenie o wyraźnem nastawieniu narodowem. Pierwiastka narodowego w Ruchu iMłodych nie trzeba wykazywać, ani udawadniać, jest on fundamentem i źródłem tego prądu, przejawia się w kaźdem jego działaniu. Prąd narodowy wciska się, wywołując przemiany lub zaburzenia nawet do tych nielicznych odłamów młodych pokoleń, które usiłują się posta-

32