File0032 (5)

wić poza obrębem, a nawet przeciw Ruchowi Młodych*). Zjawisko to jest zupełnie naturalnem jako przejaw zasadniczej tendencji nowych czasów, występującej powszechnie u narodów.

Z drugiej jednak strony cechy nacjonalizmu nowej epoki, nadające mu używanie pełni posiadanych sił. natrafiły w rzeczywistości polskiej na specjalnie trudne warunki. Wskutek tego Ruch Młodych ma zadania dużo rozleglejsze i trudniejsze niż młode pokolenia innych narodów. Musi bowiem dążyć jednocześnie w kierunku wytworzenia takiego stopnia uświadomienia narodowego, który gdzieindziej pokolenia nowych czasów już odziedziczyły, a także musi wykorzystywać energię narodową w duchu tendencyj nowych.

Pisaliśmy, iż dążeniem prądu narodowego w młodych pokoleniach jest wciągnięcie wszystkich biernych cywilizacyjnie odłamów narodu do twórczego, właściwego udziału w wypracowywaniu rozwoju narodowego. Znana zaś jest jednocześnie tradycyjna nauka teoretyków nacjonalizmu polskiego z XIX w. o dwóch cywilizacjach w Polsce. Przyczem uważa się, że pierwsza z nich, szlachecka, wyczerpana długowiekową twórczością potrzebuje zasilenia przez drugą — cywilizację chłopską, która dotychczas jeszcze czynnego udziału w życiu narodo-wem nie brała.

.Test to rozróżnienie, analitycznie rzecz biorąc, słuszne, tylko, że jednocześnie wieje z niego beznadziejność. Bo skoro cywilizacja szlachecko - inteligencka jest rozłożoną i wyjałowioną, a chłopska nie zbudziła się z wiekowego snu, to kto dokona odradzającej je syntezy. Stojąc na tradycyjnem stanowisku to nikt, bo ani jałowość, ani nieświadomość nie są czynnikami asymilujacemi.

Dlatego też dla rozwoju stopnia pogłębienia i zasięgu świadomości narodowej w Polsce, potrzebne jest istnienie grupy trzeciej, twórczej, reprezentującej naród we wlaSciwem, peł-

Ewolucja ideowa większości młodzieży ludowej.

Momenty nacjonalistyczne w dziełach „wodza ideowego" młodej sanacji Skwarczyńskiego, np. patrz „Myśli o nowej Polsce".

33

3