filozofia30

iHHl * w Augustyn

i    „Jeśli się mylę, to

! jestem". (Si enim fallor, h    sum)

Jaki tok rozumowania doprowadził Augustyna do takiej konkluzji? Sprawdź jego poglądy w kwestii poznania.

istotą świadomą upływu czasu a równocześnie poszukującą tego, co nieprzemijające i wieczne, zwróconą ku temu, co przed nim, czyli zapatrzoną w wieczność.

Zagadnienia antropologiczne - dualizm duszy i ciała Augustyn człowieka definiował jako związek duszy z ciałem, w którym dusza posługuje się ciałem. Nieśmiertelna i niematerialna dusza dominuje nad ciałem i na obraz Trójcy Świętej stanowi jedność trzech elementów: świadomości albo pamięci (memońa), rozumu (intelligentia) oraz woli (yoluntas). Jedynie dusza poznaje prawdziwie Boga, natomiast ciało i zmysły, łatwo podatne na zwodnicze uroki materialnego świata, zakłócają to poznanie.

Zagadnienia etyczne - warunek laski i koncepcja p red esty nacji

Celem wszelkich ludzkich dążeń zdaniem Augustyna jest szczęście. Staje się ono możliwe do osiągnięcia tylko wtedy, gdy człowiek odnajdzie Boga i ku Niemu skieruie swoje pragnienia. Poznanie Boga jest aktem wiary, to znaczy, że bierze w nim udział nic tylko rozum, ale przede wszystkim serce, czyli uczucia. „Zrozum, byś mógł wierzyć, wierz, byś mógł zrozumieć". Najważniejszym pojęciem w etyce uczynił Augustyn miłość skierowaną ku Bogu i będącą odpowiedzią na miłość, jaką Bóg darzy człowieka. Miłość to najbardziej podstawowe prawo i zadanie moralne człowieka, i o ile jest prawdziwa, staje się wystarczającym warunkiem życia moralnego - „Kochaj i czyń, co chcesz". Istnieje też miłość zła, egoistyczna, czyli taka, która została ukierunkowana na siebie i na poszukiwanie przyjemności w dobrach świata doczesnego.

Innym ważnym pojęciem w rozważaniach etycznych Augustyna jest łaska. Człowiek, pierwotnie stworzony przez Boga jako istota dobra, po grzechu pierworodnym skaził swoją naturę i od tego momentu dziedziczy wrodzoną skłonność do zła. Dobry staje się tylko i wyłącznie dzięki łasce Boga. Łaska jest rozdawana przez Stwórcę za darmo, niezależnie od ludzkich zasług. Taki tok myślenia doprowadził Augustyna do koncepcji predestynacji; Bóg bowiem, znający przyszłość, z góry musiał przesądzić, kogo obdarzyć łaską, a kogo nie. A zatem społeczność ludzka z woli Boga została podzielona na dwie grupy: zbawionych i potępionych.

Zagadnienia historiozoficzne - państwo Boże i państwo ziemskie

Podział ludzi na zbawionych i potępionych znajduje odzwierciedlenie także w Augustyńskięj historiozofii, czyli filozofii historii. Obdarzeni łaską, a więc przeznaczeni do zbawienia, przynależą do społeczności Bożej (ciritas Dei), w której panuje miłość ukierunkowana na Boga. Pozbawieni łaski, a więc wydani na potępienie, tworzą społeczność ziemską (civitas terrena), podległą szatanowi, w której panuje niszczycielski