Ocena zdolności kredytowej i pozycji rynkowej przedsiębiorstwa
kierownika wydziału kredytowego. Portfel cząstkowy inspektora musi odnotowywać zmiany pozytywne i negatywne w porównawczej perspektywie czasowej w zakresie:
- ocen zdolności kredytowej klienta według metodyki przyjętej w danym banku;
- klasyfikacji należności z tytułu udzielonych kredytów i gwarancji (normalne, poniżej standardu, wątpliwe, stracone lub według wewnętrznej klasyfikacji banku);
- utworzonych rezerw celowych;
- realnej wartości zabezpieczeń w relacji do stanu zadłużenia portfela.
Zatwierdzone portfele cząstkowe inspektorów kredytowych tworzą portfel kredytowy oddziału, który jest monitorowany na szczeblu centrali banku. Komórka informatyczna wspierająca w centrali systematyzuje raporty oceny portfeli oddziałów, tworząc portfel kredytowy banku.
Jednostki organizacyjne, dokonując monitorowania w centrali (specjaliści, komórka sprawozdawczo - wspierająca, dyrektorzy departamentów, komitet kredytowy, dyrektor banku), mają do spełnienia następujące zadania koordynacyjno - wspierające:
- współdziałanie przy formułowaniu polityki kredytowej i polityki zarządzania ryzykiem kredytowym;
- współpraca przy tworzeniu kryteriów wczesnego ostrzegania;
- organizacja (w przekroju czasowym i przestrzennym) działań w ramach stanowisk zajmujących się monitorowaniem;
- sterowanie procesem informacyjnym między stanowiskami monitorowania;
- doradztwo dla oddziałów przy ustalaniu instrumentów oddziaływania na kredytobiorców;
- wspieranie podczas rozmów z klientami;
- opracowywanie bieżących raportów dla kierownictwa;
- opracowywanie zestawień statystycznych, np. dotyczących rozwoju ryzyka kredytowego w okresie porównawczym.
Oprócz oddziału, jako bezpośredniego stanowiska obserwacji rynku oraz klienta, w procesie informacyjnym bardzo istotną rolę odgrywa wewnątrzbankowa wywiadownia gospodarcza w centrali. Pozyskiwane przez nią informacje pochodzą z zewnętrznych i różnorodnych źródeł oraz są przez nią przygotowywane, przetwarzane, kierowane do użytkowników i archiwizowane. Wywiadownia zajmuje się zbieraniem i weryfikowaniem materiału informacyjnego dotyczącego działalności kredytowej, co pozwala na okresową ocenę zmian danych firmy i ich interpretację z punktu widzenia kształtowania się wypłacalności kredytobiorcy. Gromadzenie informacji dokonywane jest w dwóch formach:
- niezależnie od zapytań ofertowych;
- stosownie do zapytań (np. odnośnie do oceny wypłacalności konkretnej firmy).
Dla systemu wczesnego ostrzegania podstawowe znaczenie ma pierwsza kategoria informacji. Wywiadownia korzysta w tym zakresie z takich źródeł jak: komunikaty o niewypłacalności podmiotów gospodarczych, zawiadomienia o protestach weksli, bankowych i handlowych systemów informacyjnych. Wszelkie informacje przydatne dla monitoringu kredytowego, zwłaszcza negatywne, są kierowane do oddziałów.
Ocena pozycji rynkowej przedsiębiorstwa może być dokonywana z punktów widzenia:
a) sytuacji finansowej,
b) kompletności i wiarygodności źródeł informacji,
c) przyszłych przedsięwzięć inwestycyjnych,
d) zdolności płatniczej,
e) podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynku kapitałowym.
Interesuje nas szczególnie ten ostatni aspekt, a więc ocena pozycji przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym. Podstawowym celem oceny jest przedstawienie przeszłego, teraźniejszego i przyszłego obrazu przedsiębiorstwa z określeniem najistotniejszego aspektu jego rozwoju.Odniesienie sukcesu finansowego i dynamiczny rozwój są nadrzędnymi 'celami przedsiębiorstwa. Kluczowym przedmiotem oceny sytuacji rynkowej przedsiębiorstwa jest jego zyskowność bieżąca i perspektywiczna, związana z wypłatą dywidendy i ruchem w górę kursu akcji przy zdolności do wywiązywania się z zobowiązań finansowych zarówno krótko- jak i długoterminowych. W ograniczonych przypadkach, dla spółek notowanych na giełdzie, ocena koncentruje się na analizie wyłącznie poziomu tych zjawisk. Występują trzy niezależne płaszczyzny oceny:
251