Teoria kompozycji fiorystyczrse] powiązana jest ściśle z zasadami, którymi posługują się osoby wykonujące inne twórcze, dekoratorskie zawody, np. artyści ceramicy, metaloplastycy czy wręcz malarze.
Zasadnicza różnica leży w tworzywie, Floryści mają do czynienia z tworzywem żywym, niezwykle różnorodnym, ale - niestety krótkotrwałym, co sprawia, że florystyka jest taka Cudna.
Każda praca florystyezna jest zbiorem e!ernen-tów: roślin, dodatków dekoracyjnych, naczyń. Zasady kompozycji sprawiają, że wszystkie te elementy połączone są ze sobą w harmonijną całość - kompozycję. Jej części składowe dobierane są pod kątem ich właściwości, takich jak: forma, struktura, ko!or itd. Właściwości te muszą być w harmonii ze sobą, a zarazem pasować do stylu i rodzaju kompozycji, także do okazji, na jaką jest ona przeznaczona.
Aby nie powstało wrażenie bałaganu czy cha osu i aby kompozycja nie była nijaka,, tych form w niej użytych nie powinno być zbyt wiele (zasada ograniczania) i jedna powinna być dominująca (zasada hierarchii). To samo dotyczy struktury i koloru.
Formy dzielimy na: podstawowe i wolne: a. podstawowe, czy i geometryczne są punktem 'wyjściowym dla innych form.
Pierwszą podstawową formą jest trójkąt. corma ta przez swoje diagonalne linie ma charakter aktywny, silny i szybki. W zależności od tego, czy wierzchołek skierowany jest ku górze czy ku dołowi, charakteryzuje go optymistycz ny dynamizm, aktywność, dominacja (rys. 1) iuo spadanie ruch mniej optymistyczny, nieuchronny upadek (rys. 7). Trójkąt to symbol dążenia do przestrzeni, nie znosi bliskiego sąsiedztwa.
Formy trójkątne u roślin z ruchem skierowanym ku górze • np. gladiola, ostróżka, pustyn-nik; na bok np, strelicja, anturium, jukka - liść, kordylina - liść; w dół - ziotckap, glicynia, kiść owocu winogrona.
We florystyce trójkątne formy obrazuje:
-- klasyczny okrągły bukiet układany w ręku techniką spiralną (oglądany z boku),
- wiązanka ślubna w kształcie kropi: (oglądana z boku).
Drugą podstawową formą jest prostokąt. Znacznie trudniej odnaieżćtę formę w przyrodzie: sprawia wrażenie sztucznej, jakby stworzonej ręką człowieka. W odbiorze prostokąt jest wyraźny i jednoznaczny. Robi na nas wrażenie statyczne i stabilne, przez zmianę położenia zmiena się sposób jego oddziaływania. Bardziej dynamicznie oddziałuje ustawiony pionowo (rys. 3), mniej dynamicznie w położeniu poziomym (rys. 4). Formy prostokątne są najczęściej stosowane jako tło roślin i kompozycji.
W przyrodzie formą prostokątną są pnie drzew, rozwinięty kwiatostan hiacyntu lub rozwinięty kwiat tulipana. W przekroju Dostrzegamy je jako prostokąt. Znacznie łatwiej znaleźć przykłady form prostokątnych stworzonych ręką człowieka, np. żywopłot - równo przycięty, a poza przyrodą świece, cegły, naczynia, ramy, plakaty itp.
Trzecia ‘orrna podstawowa to forma okrągła. Jest zamknięta w sobie, nie kieruje się na zewnątrz. Działa na nas miękko, uspokaja jąco. Ten fenomen geometryczny symbolizuje nieskończoność Jest tylko względnie statyczny, w każdej bowiem chwili można go wprowadzić, w oich. Jest to coś, co otacza, ogranicza, aie zarazem chroni (jądro, źródło żyda). Takiego odczucia nie daje żadna inna forma.
W p7yrodzie okrągłymi formami są: w obrysie (konturze) • astry, słoneczniki, dalie, hortensje i liście cyklamenu, lotosu, pelargonii, wiele owoców np. jabłka, gruszki (widoczne z góry), orzechy. A 'wyroby florystyczne o okrągłej fermie to: okrągły, kiasyczny bukiet, okrągła wiązanka ślubna (oglądana z góry), wianek.
W następnym odcinku omówimy formy wolne.
1