Podobnie jak w medycynie, podstawową zasadą, którą kieruje się badacz (autor pracy kwalifikacyjnej j jest — nie szkodzić. Co kryje się pod tym zagadkowym sformułowaniem? Po pierwsze, zarówno w trakcie przygotowywania badań, jak i podczas ich realizacji, ale także po ich opublikowaniu — należy pamiętać. ab\ nasza działalność nie przynosiła szkody innym. Dlatego też, między innymi, w prowadzonych badaniach należy pamiętać o zasadzie anonimowości.
Po drugie, mówiąc o nieszkodzeniu innym, warto pamiętać o zasadach korzystania z cudzego dorobku naukowego. Kwestie te regulują przepisy prawa146, ale również zwykle poczucie ludzkiej przyzwoitości. Pozwala to unikać plagiatu Przez plagiat rozumie się zazwyczaj celowe przejęcie do własnego utworu idei, treści, formy (wewnętrznej lub zewnętrznej), poszczególnego fragmentu, a nawet całości cudzego utworu bez podania źródła147.
Jak zatem korzystać z cudzych prac, żeby nie naruszyć prawa autorskiego? Ogólnie biorąc, istnieją w tym zakresie dwie możliwości działania.
Jeśli w swojej pracy dosłownie posługujemy się fragmentem opracowania innej osoby, to wówczas fragment ten ujmujemy w cudzysłów, a w przypisach podajemy źródło, z którego pochodzi ten cytat, włącznie z podaniem strony.
Jeśli cudze myśli wykorzystujemy w innej niż pierwotnie formie, np. skracamy je, to nie musimy stosować cudzysłowu. Pamiętajmy jednak o odnośnikach i o tym, aby nie zmienić pierwotnego sensu wyrażonej przez innego autora myśli. Refleksja ta może być przydatna nie tylko dla autorów prac kwalifikacyjnych.
146 Dziennik Ustaw nr 90 z 8 listopada 1999 r., poz. 999.
147 Mała encyklopedia PWN, Warszawa 1994, s. 656.
akademia obrony narodowej
WYDZIAŁ LOTNICTWA 1 OBRONY POWIETRZNEJ
KONCEPCJA badań nt.
WSPÓŁPRACA ZAŁOGI STATKU POWIETRZNEGO (CRM) A BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
Warszawa 2003