T
,.,••1 sił ł radoici życia • zbliża nas ł ułatwia porozuuerue w trudach igr*
d*
Urwbj pytań z niejawna przesłanką. W pyumu do licealisty: „Czy cza*. . odpwiędfl' . , szkidi dobrze przygotowała cię do egzaminu na studia?" tkwi przesłanka, u w , u *** W""> <*P"*4*>
gndza tnąc dziecko za dobre stopn#’ - chwalę - daję pieniądze - zahenm ą,
cm' grznzy podwójnie Zawiera ukrytą przesłankę (że matka w ogolę nagngg ^i«4ouftasn
dnccho za stopme) i ogranicza odpowiedzi (np. pomija nagrodę « postaci porm
kma dziecku na dłuższa zabawę) Najlepiej układać opcje odpowiadana nap# forn^ Poszczególnych pozycji, zatrzymamy się przy cechach cafcga kw*
stouie wyników wczesmej przeprowadzonego wywiadu indywidualnego bbg^ ■ wego onz dodawać opcję: „!nr.e (proszę opisać)".
Unikaj pytań mogących wprawić respondenta w zakłopotanie Należą dc met* linii o sprawy, które raogłyty go ukazać w złym świetle: popełnione wykrocit* dochód, wyznane, szczegóły pożycia małżeńskiego Hp. Jeśli ceł badań wyimga tt brania takich informacji, pytana nałeiy umieścić w drugiej połowie kwestiom* sza (wtedy izima ze lespoodent wyrzua go do kosza, jest mniejsza) i sforUt wac w możliwie najdelikatniejszy sposób. Na przykład zamiast wprost pyuł •> uczyciela o wiek. lepiej zapylać o staż pracy. Zamiast pytać o wysokość dochośi lepiej proste, by respondent odniósł się do średniej krajowej (np. „dożo poa* średniej - nieco poniżej średniej ■ ni poziomie średniej - nieco powyżej irdn ■ dużo powyżej średniej*) albo do swoich potrzeb (np „dobry, możni rtiwi ■ odfożyc - Karcza tyło ni zmpokojea* bieżących potrzeb - me porwała impc końca z końcem cza* trzeba pożyczać"). Chcąc dowiedzieć się. czy małtrab wic dochowują tobie wierności, możemy zadać pytanie: Jeśli pojawiają się mmk?
W Kwiriil 7. \Wtwb Mima* doąyfłi
ograniczyć swy wydatki i czep,' by* zrezygnował w pierwszej fc^. ttv .ma ./ czego był zrezygnował w plemzel kolejności, gdybyś ^ ograniczyć twoje wydAlki")
OofliHui dowmetwodo słownictwa respondentów. Jeśli ankieta je* przca*^ ta A rad/km, uniki takich tk*. uk motywacja. dysłeksja. edukacji m itp Mażesz ich rubrom W • ankiecie adresowanej do nauczycieli Suwuj jeditaCMcnw pytonia, Pyianie do maiki: .Czy często smwje Pin ^ Dcm wobec sMjcr.0 dziecka*’ J« wsetazaaczz*. ponieważ mc wyjainu, (0l! Jpm Ui ftiNWTA i mc określa. o jakie dnecko chodń (milka może czasem,^ Upti dodi/tm dziecku, ile mc starszemu), Także słowo „często' mozc j, , /jrr. jne niejednakowo W rezultacie /Nerzcmy nieporównywalne odporny Unikaj podwójnych pytań. htarae do nauczyciela: -Czy szkoła powinni ^ gruntowna wiedze, kita pomoże uczniowi znaleźć dobra pracę?" w istocie i dwóch pyun o Wiedzę gruntowną i o wiedze użyteczną ni rynfc,^ O Odpowiedź twierdząca nie porwili rozstrzygnąć. za czym naprawdę da się reipomJent ,>4i dobru pmgotcmi)i cię do egzaminu na studia7^tkwi przeilanka bura się oo na studia Kto się nk wybiera, będzie mini kłopot z odpc**^ W tikii:', przypadkn należy najpierw zapytać: .Czy zamierzasz studiować m ^ tzęj uczelni?', a potem dodać instrukcję: Jeśli nie. przeydz do pytania 17",
W pytanek z wyborem zadbaj o to. by podane możliwości pokrywały cale p#, odpowiedzi Doiirzene do pytami Jaki jest Pani stan cywilny?" tylko dwocho; pomedzi .wda - zamężni", pomija inne możliwości, takie jak wdowa, ro^ intm czy żyjąca w separacjL Pozycja w kwestionariuszu dla matek: Jak Pm*
Metody Mnmk 4mycii Iwet—ul I4ł , mężem napięcij. io czego najczęściej dotyczą?’ I w 4 upcg ddpowśa-/.wcicw' "ictnotó małżeńska, Zamian wprost p>i»e o pooorr. utji/tkcj i ły * „kuniego. lepiej zapytać Jaką rolę odgrywa w Pan malfc : tę*? ido
K„. porwali na chwilę upomnieć o kłopotach • me mi więks/ego UK/eosT). JSżj P>1jn- k,°rc m°W “creotypowe iftojarzenu Pytami da nutki l*^dba Pani <> drowie twojego dziecka'* lub do naiK/jc.da: .Czy I oi Pin Vjiofi?" aktywizują stereotypy dobrej maiki I dobrego nauczyć** dlatego [|łCldząca odpowiedź niewiele mówi o rzeczywistym stosunku respondenti de ^idniema poruszonego w pytaniu. Możemy obmzyć poziom ncreolypowota piędzi, sugerując, że w sprawie, o którą pytany, zdania tą podzielone jr4i spytamy: „Czy Pini/Pana zdaniem kary fizyczne są skutecznym u^lirm #)cbow*nia dziecka w rodzinie?", ryzykujemy, że respondent odpa»« tak, 1 wypada w jego środowisku Bezpieczniej jest zapylać Jedni rodzice tą ^lennikami, a inni przeciwnikami stosowania kar fizycznych w wychów* -j Jakie jest Pani/Pana zdanie w tej sprawie?" i podać przemysłu* opcje
gjdicż. który w pyunni podsuwa badanemu pożądaną przez ueb* odpcwwdt ^puje niemoralnie, W pewnym kwestionariuszu dotyczącym opinii natczycm I o reformie oświaty prz«w***ły pytania typu: „Czy realne jen wierzeń* od i «nesaia 1999 r. sieci odpowiednio wyposażonych szkół gnruzjdnydi1 - aż • n*. me mara zdania". Na takie pytanie może odpowiedzieć twierdząco tytko a* poprawny entuzjasta Nic dziwnego, że cały kwestionariusz przyniósł pesytm-gjęzny obraz opinii nauczycieli. Czy trafny * można wątp*
sza.
• Sunj się. by kwestionariusz był jak najkrótszy. Wielostronicowe kwestionariusze śariifl zniechęcająco, toteż albo nic są zwracane, albo są wypełniane niedbale Gdy mu już pierwszą wersję kwestionariusza, pokaż ją kolegom. Wspólnie zastanówcie się nad każdym pytaniem, czy jest niezbędne dla osiągnięcia celu bodarui i Ułóż pytania wc właściwej kolejności. Zacznij od rozmieszczenia ich w kilko blokach tematycznych. Każdy blok otwieraj pytaniem najbardziej ogólnym
Cl Ciy kicdytołwick Mtunnid u* Pw. ksoijah pooifucn fiaaMOMC uŁ>Vnd«oT - ul - tor
C2. JEŚLI TAK. Juk i jevi Pua opinia • t<j ipra -k?
Mem przejdź do opinii szczegółowych, np..
O Ci) popim Pm Mamie dwóch rednpev ul 1 ku)M|d (jtfaądl (Mpmhcaąclir - Uh - we - aa m zdina
Następnie przejdź do uzasadnienia tych opinii: