na moment przenoszony przez pierścienie zaciskowe nie było miarodajne, podobnie jak i wymiarowanie według naprężeń. O ich średnicach decydowały dopuszczalne ugięcia, które na podstawie doświadczeń oceniano na 0,0005 do 0,0003 długości podporowej bębna. Stąd wynikają naprężenia porównawcze, które wynoszą 500 kG/'cm2. W tym obszarze naprężeń wały
Rys. 6.16. Zamocowanie bębna na wale napędowym [21]
wykazują żywotność trwałą. Podobnie przedstawia się sprawa z bębnami zwrotnymi (rys. 6.16). W dążeniu normalizacyjnym zmierza się do' ujednolicenia bębnów napędowych i zwrotnych. Aby uniknąć wahadłowych obciążeń, osadzono bębny zwrotne na łożyskach wbudowanych do piast bębnowych, a bęben podpierano na nieruchomej osi. Konieczność normalizacji spowodowała osadzenie tarcz i bębnów zwrotnych na osiach obrotowych, na łożyskach usytuowanych w konstrukcji w płaszczyźnie napinania. Mimo strat na ciężarze bębny te są łatwiej wymienne. Przyjęcie wytrzymałości taśm z linkami stalowymi jako podstawy normalizacji bębnów i wałów ma zasadniczy wpływ na ich wymiary.
6.4.3. Przesypy i nadawy
Punkty przesypu i nadawy w całym układzie dróg transportu na maszynie podstawowej wymagają szczególnej uwagi. Dotyczy to przede wszystkim przenośników obrotowych względem punktu przesypu, jak na przykład z taśmy 3 na taśmę 4, z 4 na 5 i z taśmy 6 na taśmę 7 (rys. 6.14). Ze wzrastającą wydajnością i szerokością taśm rosną trudności ruchowe. Dąży się do możliwie małych wysokości przesypów i starannego oczyszczania miejsc przesypowych. Jak wielkie znaczenie ma niebezpieczeństwo piętrzenia się urobku świadczy fakt, że przy wydajności około 6000 m::. h przesyp 1% lepiącego się lub sypkiego urobku daje w ciągu 1 min 1 m;ł zanieczyszczeń, co w ciągu godziny doprowadza do powstania zwału o objętości 60 m3. Nawet przy znacznie mniejszych procentach przesypu występują zanieczyszczenia, utrudniając eksploatację. Niezależnie od konieczności zatrudniania dużej liczby załogi, zajętej przy oczyszczaniu maszyny, przesypy bywają powodem awarii mechanicznych, spowodowanych zanieczyszczeniem łożysk urządzeń nastawczych, napinających itp. Przyklejony do taśmy urobek, który spada w ciągu dolnym, odtransportowany jest przenośnikami czyszczącymi (poz. 8, .9, 10, 11, 12
rys. 6.14). Przenośniki te są zabudowane na odcinkach, w których materiał odrywający się od dolnego ciągu przenośnika doprowadzić może do zanieczyszczenia maszyny.
Zsuwnie i leje zsypowe muszą być tak ukształtowane, aby na całej szerokości taśmy głównej i oczyszczającej przechwytywały urobek i łatwo go odprowadzały. Żądanie odprowadzenia lepiącego się i tworzącego na-rosty urobku wymaga możliwie dużych pochyłości ścian zsuwni, co prowadzi do znacznych wysokości przesypów. W większych urządzeniach wysokie przesypy dzieli się podajnikami krążnikowymi (poz. 13, 14 rys. 6.14) lub przez zabudowanie pod miejscami nadawy krążników o tłumiącej okładzinie. Praktyka potwierdziła celowość stosowania krążników z okładziną gumową. Okładzina ta nakładana jest na krążniki pod wstępnym napięciem. Ten sposób nakładania pierścieni o dobrych własnościach tłumiących wyparł dawniejsze rozwiązanie pierścieni wulkanizowanych. Krążniki tłumiące muszą być przewymiarowane, aby mogły przejąć obciążenia udarowe.
Ułożenie taśmy w kształcie niecki w miejscu nadawy znacznie zmniejsza przesyp materiału i ułatwia odprowadzenie urobku. Zestaw trzech krążników o kącie niecki 25 -f- 30° podparty jest przez wspornik rurowy na konstrukcji nośnej. W przenośnikach o taśmach z włókien sztucznych znieckowane miejsca nadawy wykonywane są w taki sposób, że bęben przy nadawie ułożony jest pod powierzchnią wyznaczoną środkowymi krążnikami w odległości a = 50 H- 60 mm (rys. 6.17 a). Osiąga się przez to lepsze prowadzenie taśmy i ogólną poprawę pracy miejsc nadawy. Kąt niecki wzrasta od 0 na bębnie do 30° w taki sposób, aby uszczelnienia gumowe zsuwni w zetknięciu z taśmą dawały krawędź prostą. Krążniki nadawowe są przestawione względem siebie (rys. 6.17 a). Ten rodzaj znieckowania w miejscu nadawy został ulepszony w przypadku taśm z linkami stalowymi. Dzięki przestawieniu krążników w zestawie unika się niebezpieczeństwa zakleszczenia się urobku między krążnikami co powodowało szybsze niszczenie taśmy. Krążniki przestawione powiększają jed-
Rys. 6.17, Układ bębnów i krążników nadawy [21] a — dla taśmy z przekładką z tworzyw sztucznych, b — dla taśm z linkami stalowymi
nak odstęp między zestawami, co zmniejsza sumę podparć taśmy w miejscu nadawy. Przy sztywnych taśmach z włóknami sztucznymi nie odgrywa to większej roli. W taśmach o linkach stalowych, z uwagi na łatwość ich znieckowania, górna krawędź bębna przy nadawie unoszona jest ponad najniższą krawędź taśmy w przybliżeniu do wysokości środka ciężkości przekroju niecki (rys. 6.17 b). Taśma zbiega z bębna bezpośrednio na zestaw krążników o znieckowaniu 30°. Uzyskuje się dlatego pełne zniecko-