IMAG0223 (5)

Lidia Sderzyrfska-Martela

RHc/iy społeczne są ruchami reformatorskimi. Wielkie - dążą do całościowych systemowych zmian, włącznie ze zdobyciem władzy, mniejsze - skoncentrowane i tylko na wybranych dziedzinach życia społecznego bądź pojedynczych kwestiach społecznych [...]. Wybuchają oddolnie, w celu załatwienia spraw uznanych za ważne. Charakteryzuje je aktywność większa od przeciętnej, określana mianem nadak-tywności, która polega na wychodzeniu poza rolę szeregowego członka społecznościi¹⁴. Niezwykle ważną dla działalności organizaq'i pozarządowych grupę stanowią wolontariusze, którzy rekrutują się spośród ludzi aktywnych, chcących zrobić coś dla innych. Wolontariat to dobrowolna, bezpłatna, świadoma działalność na rzecz innych, także wykraczająca poza związki rodzinno--przyjacielskie. Prekursorami wolontariuszy w Polsce byli opiekunowie społeczni, którzy swoją działalnością wspierali pracowników etatowych służb społecznych, aczkolwiek historia wolontariatu sięga początków dziejów ludzkości. Wolontariat jest współczesną formą pracy społecznej, służy społeczeństwu w obszarach pracy socjalnej, resocjalizacji, rehabilitacji, pomaga wskrzeszać więzi społeczne na poziomie rodziny i w codziennych kontaktach międzyludzkich. Wolontariusze to ludzie podejmujący pracę na rzecz innych bez wynagrodzenia, ochotniczo, a odwołując się do teorii Maslowa można zrozumieć potrzeby wolontariuszy. Ich motywacją jest często chęć poznania zawodu, pomagania innym, a także działanie w imię powszechnie akceptowanych celów i idei. Istnieją różnorodne uwarunkowania i motywacje angażowania się w wolontariat. Najczęściej są to:

—    osobista satysfakcja z wykonywanej pracy,

—    poszukiwanie nowych możliwości sprawdzenia swoich umiejętności,

—    możliwość pełnienia nowej roli w życiu,

—    zaspokajanie potrzeby dotyczącej więzi emocjonalnej i intelektualnej wśród ludzi wyznających podobne poglądy.

Wśród wolontariuszy można wyróżnić kilka kategorii motywacji, które pozwalają na „pogrupowanie" wolontariuszy według kryterium dotyczącego pobudek ich działalności. Są to ludzie:

—    zainteresowani klientem,

—    zainteresowani problemem,

—    zainteresowani zawodowo,

—    realizujący się w tej dziedzinie dla własnej przyjemności, znajdując w niej dopełnienie codziennej egzystencji,

—    ofiarodawcy wyrażający w ten sposób troskę o innych.

Ujmując kwestię wolontariatu w aspekcie stopnia zaangażowania w pracę społeczną można wyróżnić trzy grupy wolontariuszy:

—    działacze okazjonalni, którzy włączają się w pojedyncze akcje pod wpływem silnie inspirującego do działania bodźca,

Boczoń. Kało-

¹⁴ Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim. Red. M. Załuska wice 1998, s. 62.

170