33
WARUNKI PRACY GRUPY I JEJ LICZEBNOŚĆ
Optymalna liczebność grupy jest ściśle związana z czynnikami terapeutycznymi, na których najbardziej zależy prowadzącemu. Organizacje takie jak Anonimowi Alkoholicy czy Recovery, Inc. - których oddziaływanie polega przede wszystkim na inspirowaniu, prowadzeniu oraz tłumieniu w celu zmiany zachowania uczestników - działają nawet w grupach do 80 osób. Tymczasem prowadzący grupę w społeczności terapeutycznej (np. w hostelu poszpitalnym) korzysta z zupełnie innego zestawu czynników terapeutycznych: użyje nacisku grupowego i wzajemnych zależności między uczestnikami, by rozwinąć poczucie indywidualnej odpowiedzialności wobec społeczności. W tego rodzaju warunkach i przy takich celach terapeutycznych właściwsza będzie grupa mniej więcej 15--osobowa.
Idealna liczebność dla typowej grupy zorientowanej interpersonalnie to siedem albo osiem osób, a z pewnością nie więcej niż 10. Zbyt mała liczba uczestników nie stworzy krytycznej masy relacji interpersonalnych. Nie będzie dość możliwości szerokiego, zgodnego uznania rozmaitych punktów widzenia, a pacjenci będą raczej mieli tendencję do zwracania się kolejno do terapeuty zamiast do siebie nawzajem. Każdy, kto kiedykolwiek próbował prowadzić grupę złożoną z dwóch czy trzech pacjentów, doświadczył frustracji związanej z tego rodzaju przedsięwzięciem. W grupie liczącej więcej niż 10 osób będzie pod dostatkiem owocnych interakcji, ale niektórzy uczestnicy będą pozostawieni sami sobie: nie wystarczy czasu, by zbadać i zrozumieć wszystkie interakcje między członkami grupy.
W grupie na oddziale szpitalnym czy w specjalistycznej grupie ambulatoryjnej relacje interpersonalne nie są głównym przedmiotem zainteresowania terapeuty, zależy mu jednak na tym, by grupa była żywa i by jak największa liczba uczestników angażowała się w pracę. Optymalna wielkość tego rodzaju grupy, umożliwiająca dzielenie się doświadczeniami to minimum cztery-pięć i maksimum 12 osób; w grupie sześcio-ośmioosobowej możliwości werbalnej wymiany między pacjentami są największe.
W psychoterapii grupowej cała odpowiedzialność za ustalenie i utrzymanie ram czasowych grupy w danych warunkach klinicznych spoczywa na barkach prowadzącego. Dotyczy to czasu trwania poszczególnych spotkań, ich częstotliwości, a także decyzji, czy grupa jest otwarta, czy zamknięta.