51
BUDOWANIE KULTURY GRUPY
w jego relacjach z innymi członkami grupy. Terapeuta musi być gotów wskazać, że szczerość prowadzi do głębszej, bogatszej i bardziej złożonej relacji z uczestnikami spotkania. Gdy protekcjonalny, wyniosły pacjent przyznaje, że zawsze się czuł fizycznie i umysłowo gorszy od innych, uczestnicy mogą go lepiej zrozumieć, zbliżyć się do niego i ciepło ustosunkować, a on sam z kolei może zrezygnować ze swojej wyższościowej pozy w grupie.
Spójność grupy wzrasta w miarę jak uczestnicy zaczynają postrzegać ją jako źródło interpersonalnych informacji i wsparcia. Terapeuta musi stale wzmacniać przekonanie, że grupa działa najlepiej, gdy każdy jej uczestnik jest postrzegany jako potencjalnie pomocny dla innych i dający im wsparcie. Czasami prowadzący musi zrezygnować ze swej, jakże miłej, roli skarbnicy mądrości i fachowej wiedzy czy funkcji arbitra w sprawach grupowych!
Załóżmy na przykład, że któryś z uczestników chce się zająć swoim obyczajem opowiadania długich, rozwlekłych anegdot. Zamiast wyskakiwać z odpowiedzią specjalisty, terapeuta mówi pacjentowi, że wszelkie potrzebne mu informacje o jego zachowaniu są dostępne w pomieszczeniu, w którym się odbywa grupa, wystarczy tylko odpowiednio je wykorzystać. Lub też, gdy uczestniczka otrzymała informacje zwrotne dotyczące jej dominującej i zagrażającej postawy w grupie, prowadzący może zapytać: „Elizabeth, czy mogłabyś pomyśleć o ostatnich trzech kwadransach? Które wypowiedzi najbardziej ci się przydały? A które najmniej?".
Grupa działa najlepiej, gdy jej członkowie doceniają wartość pomocy, jakiej wzajemnie sobie udzielają. By wzmocnić tę normę, terapeuta zwraca uwagę na sytuacje, w których uczestnicy wzajemnie sobie pomogli czy udzielili sobie wsparcia w momencie kryzysu bądź w odpowiedzi na czyjąś potrzebę. Terapeuta uczy również wprost skuteczniejszych sposobów pomagania. Gdy na przykład pacjentka przez większą część spotkania pracowała nad czymś razem z grupą, terapeuta zauważa: „Sądzę, Vince, że Anita i Frank zaoferowali ci naprawdę pomocne spostrzeżenia na temat twojej depresji. Wygląda na to, że ich komentarze były najbardziej użyteczne wtedy, gdy mówili konkretnie i proponowali jakieś alternatywne rozwiązania".