~LWF0022 (4)

Stylizowana głowa zwierzęcia z okrętu grzebalnego z Oseberg

(Norwegia)

A

i znaczniejszą stabilnością, ruszały na Atlantyk. Z biegiem czasu rozmiary okrętów wikińskich coraz bardziej wzrastały. W odróżnieniu od okrętów zakopanych w kurhanach .posiadały orne dużą siłę udźwigu, miały >po 20 i więcej par wioseł i mogły przyjąć na pokład sporą liczbę wojowników. Na przełomie X i XI w. konungowie norwescy budowali okręty posiadające po 30 ii więcej par wioseł; okręt taki musiał mieć co najmniej 50 metrów długości. Była to już jednak granica ówczesnych możliwości konstruktorskich: długość okrętu zależała od wymiarów kila, który przecież wykonywano z ipnia jednego drzewa.

Odnalezione w kurhanach norweskich okręty posiadały komory grzebalne, w których znajdowały się szczątki ich właścicieli. W dwóch z tych okrętów byli pochowani mężczyźni, a w okręcie z Oseberg — kobieta. Zdaniem historyków* norweskich była to „królowa” Asa, babka Haralda Piękno włos ego, który zjednoczył Norwegię. Umarła ona młodo. Jak można wnosić ze szczątków, w chwili śmierci nie miała więcej aniżeli 30 lat. Obok natrafiono na zwłoki starej kobiety, widocznie niewolnicy, 'którą pogrzebano wraz z „królową”, aby służyła jej i w życiu pozagrobowym.¹⁶ Okrętem z Oseberg razem ze swą panią udało się na tamten świat także ponad tuzin koni i psów. Łoża i naczynia kuchenne, skrzynie i kadzie, ozdoby i żywność, pościel i ręczny warsztat tkacki — słowem: wszystko, co używała ta można niewiasta w swym życiu ziern*-skim, zostało podczas pogrzebu załadowane do okrętu. Z pewnego względu na szczególną uwagę zasługują sanie i wóz: są one ozdobione różnego rodzaju bogato rzeźbionymi ornamentami, wykonanymi przez kilku świetnych mistrzów.

Wiadomo również, do kogo należał okręt z Hekstad. Kopiec, w którym go odkryto, wznosił się w pobliżu dworu Hekstad, należącego w końcu IX w\ do konunga Olafa Heirstadalfa, krewmego Asy. Snorri Sturluson zapisał, że Olaf odznaczał się wyjątkową siłą i ogromnym wzrostem, a umarł na chorobę nogi. Jak wykazały badania anatomiczne kości człowieka, który został pogrzebany w okręcie z Hekstad, miał on 178 centymetrów wzrostu

49

4 Wyprawy wikingów