skanuj0040

Husen

Herdera, w którym pojmował język jako czynnik twórczy, kształtujący percepcję świata i pogląd na rzeczywistość; H, wywarł wpływ na rozwój historyzmu i poglądy romantyków niem.; Ober die Kawi-Sprache auf der Insel Java (t. 1-3 1836-40).

Husen Torsten (ur. 1916), szwedz. pedagog i psycholog; prol. uniw. w Sztokholmie; czł. Szwedz. Król. Akad. Nauk, od 1977 czł. PAN; współtwórca 1962 i przewodn. Międzynar.

Tow. Badania Osiągnięć Szkolnych, 19# przewodn. Rady Zarządzającej MiędH Inst. Planowania Oświaty UNESCO; pracj święcone społ. uwarunkowaniom roił zdolności i zainteresowań dzieci i mlodujl organizacji kształcenia i wychowania, ni łowi szkoły przyszłości; gl. dzieła; OJu/& wychowanie w roku 2000 (1971, wyd. j 1974), The Leaming Society (1974), j School in Question (1979).    I m • Międzynarodowe Biuro Oświaty.

M lit' niin’1, w psychoanalizie nieświado-nią «iinl'liii.i osobowości obejmująca ogół i(miv liiol.; rezerwuar pierwotnej energii i !,■ li li ilnoslki; kieruje się zasadą przyjem-

iiiili I

hleull/m Igr. idea 'idea’, 'wyobrażenie’], imti lin |,i iiioz. występująca w dwóch od-iilHiiiii li; i. ontologicznego oraz i. teoriopo-.iii*vi ,'rgn; 1) idealizm ontologiczny jako i. ii|iii-l-1ywny głosi pogląd, że jedynie samo-iihn iu I lytom jest idea (duch, absolut] i że liii t.iH I,sinieje niezależnie od rzeczywistości MirliMi.iluej, która jest jego tworem, pochodni luli przejawem, natomiast jako i. subiek-sprowadza istnienie całej rzeczy-IhIiiiii i do wrażeń, wyobrażeń czy myśli ist-mIi |.|i yi h w podmiocie; 2] idealizm teoriopo-nimzy kwestionuje możliwość poznania i h . ywistości zewn. wobec podmiotu: jako ; liiiiiuiientny odmawia podmiotowi zdolni™ l wykroczenia w aktach poznawczych im. ,i własne przeżycia psych, (impresje, wra-i'ni,i, idee) stanowiące dla niego jedyny mii o li wy przedmiot poznania, jako i. trans-. i iiilciilainy (krytyczny) kwestionuje możli-poznania istniejących rzeczy samych

......hie, ograniczając poznanie do świata zja-

"iiuli dostępnych w doświadczeniu współtwo-i .'niiyin przez formy (kategorie] poznającego umysłu.

Idoał wychowawczy (gr. idea 'idea’, wyobrażenie’]: 1) najwyższy cel wychowania, któremu powinny być podporządkowane imir cele, treści i metody pracy wych.; .'I ogół celów i norm regulujących działalni i.-ii- wych.; 3) wzór osobowy określający ce-■ liy pożądane z punktu widzenia celów wy-i Imwania.

Ideologie edukacyjne [gr. idea idea’, wyobrażenie’, logos 'słowo’, 'nauka’], idee luli poglądy osób (profesjonalistów i niepro-Irsjonalistów), grup, klas spoi. czy całych narodów na temat edukacji, wyrażające ich interesy; są podstawą do różnorodnych działań prakt. w edukacji bądź wyznacznikiem określonych zachowań spoi.; jako nośniki apriorycznie przyjmowanych przez ich wyznawców wartości, poglądów czy wyobrażeń o edukacji i przekonań o możliwościach ich realizacji nie podlegają procesowi dowodzenia ani empirycznej weryfikacji — mogą być przedmiotem jedynie akceptacji lub odrzucenia; wyróżnia się trzy najważniejsze typy i.e.: konserwatywną, liberalną i lewicową.

IEA -+ The International Association for the Evaluation of Education Achievements.

IERS International Educational Reporting Sernice.

HEP -> International Institute for Education Planning.

Illich Ivan (ur. 4 IX 1926, Wiedeń), austr. pedagog, socjolog oświaty i teolog; założyciel Centrum Dokumentacji Międzykulturowej w Cuernavaca; kształcił przyszłych misjonarzy w zakresie rozumienia życia w obcej kulturze i obyczajowości oraz ich wdrożenia do niej; krytykował amerykanizację krajów Trzeciego Świata; 1969 zrezygnował ze służby kapłańskiej, otwierając w Puerto Rico międzynar. seminarium na temat alternatyw w edukacji oraz wyzwań cywilizacyjnych; później wykładał na uniw. w Bremie; twórca teorii -» deschoiaryzacji społeczeństwa; gł. dzieła: Społeczeństwo bez szkoły (1976), Toward a Histary ofNeeds (1977), Celebrowanie świa.-domośd (1994).

H. ZIELIŃSKA lam lUich. Między romantyzmem a anarchizmem, Toruń 1996.

iloraz inteligencji (ang. intelligence Quo-tient — IQ), globalny wskaźnik (miara) poziomu inteligencji; w ujęciu klas. (zaproponowanym przez W. Sterna), zastosowanym w badaniach rozwoju umysłowego dzieci, stosunek wieku umysłowego (obliczonego na