Farmakologia przewodu
pokarmowego
Leki wpływające na odruch wymiotny
" Ośrodek wymiotny  twór siatkowaty w rdzeniu przedłużonym
" Apomorfina  agonista receptora dopaminergicznego. Wymioty w
kilka minut po wstrzyknięciu. Nie podawać doustnie (jest rozkładana).
W dawce powyżej 10 mg depresja oddechowa, nadmierne działanie
wymiotne. Wymioty i depresja oddechowa znoszona przez nalokson i
innych antagonistów receptora opioidowego.
" Emetyna  alkaloid korzenia wymiotnicy, stosowana w zakażeniach
" Emetyna  alkaloid korzenia wymiotnicy, stosowana w zakażeniach
pierwotniakami oraz jako lek wykrztuśny, nie wykazuje działania
ośrodkowego. Nie wchłania się z przewodu pokarmowego. W dawce
powyżej 6 mg ma działanie wymiotne. Nie należy stosować w
zatruciach nalewki z wymiotnicy  zawarty alkohol przyspiesza
wchłanianie trucizny.
" Siarczan miedzi  1% roztwór działa wymiotnie poprzez drażnienie
błony śluzowej żołądka. Stężenie ponad 10% działanie żrące.
Leki przeciwwymiotne
" Optymalne wyniki uzyskuje siÄ™ podajÄ…c:
" Leki dopaminolityczne (wymioty pochodzenia
ośrodkowego)
ośrodkowego)
" Antagonistów receptora muskarynowego i
histaminowego (wymioty pochodzenia
błędnikowego)
Metoklopramid
" Pobudza skurcze górnych odcinków p. pok. bez
pobudzenia wydzielania, działa dopaminolitycznie
(hamuje wymioty po apomorfinie), nasila
perystaltykÄ™ 12-stnicy. Stosowany w wymiotach
wywołanych przez opioidy, lewodopę, w ch.
wywołanych przez opioidy, lewodopę, w ch.
popromiennej.
" Działania niepożądane: niepokój, bezsenność, bóle
głowy, nudności, wymioty, nie stosować w
padaczce. Lek nie działa w wymiotach typu
błędnikowego.
Cisaprid
" Pobudza skurcze górnych odcinków p.
pokarmowego, może powodować biegunki, nie
działa dopaminolitycznie
działa dopaminolitycznie
" Stosowany w refluksie żołądkowo-jelitowym oraz w
zaburzeniach motoryki żołądka i jelit.
Domperidon
" Dopaminolityk
" Działanie przeciwwymiotne jest słabe
" Nieskuteczny w refluksie żołądkowo-jelitowym
" Nieskuteczny w refluksieżołądkowo-jelitowym
Neuroleptyki
" Działanie dopaminolityczne
" Stosowane w chorobie popromiennej, w wymiotach
polekowych (estrogeny, cytostatyki), w nieżycie
polekowych (estrogeny, cytostatyki), w nieżycie
przewodu pokarmowego.
Tietylperazyna (Torecan)
" Lek przeciwwymiotny, stosowany również
w wymiotach błędnikowych,
" Działania niepożądane: senność,
" Działania niepożądane: senność,
pogorszenie sprawności intelektualnej.
Prochlorperazyna
" Silne działanie przeciwwymiotne
" Dużo działań niepożądanych
Chlorpromazyna
" Hamuje wymioty u ciężarnych, ale jest
przeciwwskazana w ciąży (działanie
teratogenne)
teratogenne)
Antagoniści receptora H1
" Dimenhydrinat (Aviomarin)
" Chloropiramina (Synopen)
" Prometazyna (Phenegran)
" Prometazyna (Phenegran)
Leki cholinolityczne
" Skopolamina  lek skuteczny, nie wykazuje
typowych działań niepożądanych (zaburzenia
widzenia, suchość w jamie ustnej)  dawka 0,1 mg
widzenia, suchość w jamie ustnej)  dawka 0,1 mg
" W dawce wyższej - 0,2 mg występuje uspokojenie
i zahamowanie psychoruchowe
" Jest to środek zapobiegawczy
Antagoniści receptora 5-HT3
Ondansetron
" Stosowany w wymiotach po radio- i chemioterapii
przeciwnowotworowej (po cisplatynie), w wymiotach
pooperacyjnych.
pooperacyjnych.
" Stosowany doustnie i dożylnie
" Działania niepożądane: bóle, zawroty głowy,
zaparcia, uderzenia gorÄ…ca.
" Inne leki: tropisteron, granisteron
Wrzód
" Wrzód trawienny to kraterowate zagłębienie, zwykle
mniejsze niż 2 cm, umiejscowione w błonie śluzowej
wyściełającej od wewnątrz żołądek, dwunastnicę i dolny
odcinek przełyku
" O chorobie wrzodowej mówimy wtedy, kiedy wrzody
" O chorobie wrzodowej mówimy wtedy, kiedy wrzody
powodują dolegliwości lub powikłania. Choroba
wrzodowa może występować w każdym wieku, nawet u
małych dzieci.
Czynniki wrzodotwórcze
" stres
" leki, zwłaszcza aspiryna, sterydy, salicylany
" palenie papierosów
" palenie papierosów
" ostre przyprawy
" złe żywienie, mocna herbata, alkohol
Przyczyny
" Bakteria Helicobacter pylori, która może
powodować stan zapalny błony śluzowej.
" leki, głównie sterydy oraz leki przeciwbólowe
" leki, głównie sterydy oraz leki przeciwbólowe
" ciężkie operacje
" wypadki
" oparzenia
Helicobacter pylori (Hp).
" wywołują ostre zmiany, zapalenie żołądka
połączone z przejściową "grypą żołądkową". Po
kilku miesiącach ostre zapalenie przekształca się
w stan przewlekły, a następnie może powstać
wrzód żołądka lub dwunastnicy, a nawet zmiany
nowotworowe
" Uwalnia substancje przyciągające leukocyty, które wywołują
nacieki zapalne w błonie śluzowej żołądka.
" Uwalnia też inne czynniki aktywujące komórki układu
odpornościowego, co po latach infekcji prowadzi do zaniku błony
śluzowej.
" Ponadto różne enzymy, np. ureazę a także fosfolipazę czy proteazy
uszkadzające strukturę śluzu, co osłabia jego własności ochronne
wobec komórek nabłonka błony śluzowej.
" Wszystkie te substancje przyczyniajÄ… siÄ™ do rozwoju zmian
" Wszystkie te substancje przyczyniajÄ… siÄ™ do rozwoju zmian
zapalnych w zakażonej przez Hp błonie śluzowej żołądka.
" Hp wydziela endotoksyny i cytotoksyny. Ich działanie jest
długotrwałe, bowiem przeciwciała wytworzone do walki z Hp
nie mogą unicestwić wszystkich bakterii W efekcie błona
śluzowa na skutek zwiększonego uwalniania czynników
wzrostowych, adaptuje siÄ™ do bakterii, pozostajÄ…c z nimi w
stanie pewnego rodzaju symbiozy.
JAK WYKRYĆ HELICOBACTER PYLORI?
" Zdolność Hp do
wytwarzania ureazy
jest wykorzystywana
do skutecznych testów
wykrywajÄ…cych
bakteriÄ™.
bakteriÄ™.
Kolor czerwony oznacza obecność Hp w badanym skrawku błony
śluzowej.
Objawy choroby wrzodowej
" ból w nadbrzuszu który może spowodować obudzenie w nocy,
może być uśmierzony przez leki zobojętniające lub mleko,
pojawia się 2 do 3 godzin po posiłku, a może się pogorszyć bez
posiłków
" nudności i wymioty, szczególnie wymioty krwią
" utrata masy ciała
" niestrawność
" ostry, silny ból brzucha
" krwawe lub czarne (smoliste) stolce
" krwawe wymioty lub wymioty przypominajÄ…ce fusy od kawy
" odbijanie
" niestrawność
" w przypadku owrzodzenia dwunastnicy jest ustępowanie lub
zmniejszenie się dolegliwości po spożyciu niewielkiego posiłku.
Powikłania
" krwawienie z żołądka lub dwunastnicy wskutek
uszkodzenia naczyńkrwionośnych przez sok
żołądkowy
" perforacja (przedziurawienie) żołądka lub
" perforacja (przedziurawienie)żołądka lub
dwunastnicy
" zwężenie odz
wiernika wskutek przewlekłych
zmian zapalnych, utrudniajÄ…ce przechodzenie
pokarmu z żołądka do dalszego odcinka przewodu
pokarmowego
LECZENIE
" Środki zobojętniające
" Leki osłaniające
" Antagoniści receptora H2
" Cholinolityki
" Inhibitory pompy protonowej
" Inne leki
Środki zobojętniające
" leki pierwszego rzutu
" neutralizują kwas żołądkowy
" wpływają na procesy obronne błony śluzowej stymulując do
" wpływająna procesy obronne błonyśluzowej stymulując do
wytwarzania większej ilości śluzu
" stosuje siÄ™ sole magnezowe, wapniowe i glinu.
Działania niepożądane
" Zakażenia przewodu pokarmowego, alkalizacja moczu
(kamienie), interakcje z innymi lekami,
" działanie układowe  wchłaniają się do krwi i mogą
powodować zatrucia
" sole magnezu (biegunka), wodorowęglan wapnia (zaparcia,
" sole magnezu (biegunka), wodorowęglan wapnia (zaparcia,
hiperkalcemia, niewydolności nerek), sole glinu (zaparcia,
osteoporoza)
" Preparaty: Malox, Alugastrin,
" Lek podajemy tyle razy ile jest posiłków 20 min przed
spodziewanym bólem + 1 dawka na noc.
" Leki te powodują u 80% gojenie nadżerek i są tanie
Leki osłaniające
" Nieselektywne - (siemiÄ™ lniane - macerat!!!, agar,
żelatyna)
" Selektywne - bardzo skuteczna grupa leków, szybko
powodujÄ… poprawÄ™, zapobiegajÄ… skutecznie
nawrotom, praktycznie nie mają działań
niepożądanych, mają brzydki zapach
Cytrynian potasowo-bizmutawy
" w kontakcie z nadżerką tworzy kompleksy bizmutawo-
białkowe,
" (działa w pH<4),
" stosujÄ™ siÄ™ kuracjÄ™ 4-tygodniowÄ…
" nie wolno stosować u chorych z niewydolnością nerek
(kumulacja bizmutu-zatrucia),
" lek barwi kał na czarno, może barwić język i protezy
dentystyczne,
" podczas kuracji nie wolno stosować leków neutralizujących,
nie wolno pić mleka  nie wytworzy się warstwa ochronna
Sukralfat
" W śr. H+ przybiera konsystencję lepkiej, gęstej
pasty, która przylega do nadżerki
" 90% skuteczność w chorobie wrzodowej 12-stnicy
" 90% skutecznośćw chorobie wrzodowej 12-stnicy
70% w chorobie wrzodowej żołądka.
" Działania niepożądane: zaparcia, suchość w jamie
ustnej, nudności.
" Leczenie do 8 tygodni.
Antagoniści receptora H2
" bardzo popularna grupa leków,
" często stosowane,
" bardzo szybko działają,
" bardzo szybko działają,
" skuteczne i wygodne.
" Ranitydyna  lek bezpieczny, nie wykazuje działań
ośrodkowych, stosowany 2 x dziennie,
" Famotydyna  działa bardzo szybko, działania
niepożądane: bóle, zawroty głowy, biegunka, suchość w
ustach, zmiany skórne,świąt bóle stawów,
" Cymetydyna  ma najwięcej działań niepożądanych: bóle,
zawroty głowy, zmęczenie, biegunki, wysypki, może
powodować zakażenia bakteryjne, może powodować
powodowaćzakażenia bakteryjne, może powodować
perforację wrzodu, działanie ośrodkowe: zaburzenia
świadomości, bełkotliwa mowa, omamy, śpiączkę,
ginekomastia, mlekotok u kobiet, bezpłodność. Nagłe
odstawienie leku może powodować gwałtowne zaostrzenie
choroby wrzodowej. Wskazania głównie choroba wrzodowa
12-stnicy. Należy ją krótko stosować.
Cholinolityki (działanie rozkurczowe)
Hamowanie wydzielania kwasu solnego,
Zwiotczanie mięśni gładkich,
" Nieselektywne  atropina, izopropamid, głównie stosowane
w chorobie 12-stnicy  działają rozkurczowo, opóz
niajÄ…
opróżnianie żołądka. Działania niepożądane typu
atropinowego.
" Selektywne
" Selektywne
" Pirenzepina (gastrozepin) antagonista receptora M1
hamuje wydzielanie HCl, zmniejsza objętość soku
żołądkowego, szczególnie skuteczna w ch. 12-stnicy
(90%skuteczność), we wrzodach żołądka (60%)
skuteczność.
" Działania niepożądane: suchość w jamie ustnej,
zaburzenia widzenia, zaparcia, biegunki, bóle głowy.
Inhibitory pompy protonowej
Leki te hamują transport czynny jonów H+ , który jest potrzebny do
wytworzenia HCl
" Omeprazol, Lansoprazol - Hamowanie wydzielanie
kwasu solnego, Wskazania: leczenie zaostrzeń choroby
wrzodowej 12-stnicy, ciężkie postacie refluksu żołądkowo-
przełykowego.Skuteczny w ok. 100% w chorobie
przełykowego.Skuteczny w ok. 100% w chorobie
wrzodowej 12-stnicy i w ok. 80% w chorobie wrzodowej
żołądka (4-tygodnie kuracji)Działania niepożądane:
nudności, wymioty, bóle głowy, Stosowany doustnie raz
dziennie przed sniadaniem. Drogi lek.
Inne leki
" Mizoprostol - hamowanie wydzielania kwasu solnego,
nasilanie tworzenia śluzu ochronnego. Działania
niepożądane: biegunka, nudności, ból głowy, ból brzucha,
wymioty. Nie stosować u kobiet w ciąży - poronienie.
wymioty. Nie stosowaću kobiet w ciąży - poronienie.
" Åšrodki przeciwbakteryjne - stosuje siÄ™ tzw. terapiÄ™
potrójną: (metronidazol, bizmut, tetracyklina lub
amoksycylina), (omeprazol, metronidazol, amoksycylina)
" Działania niepożądane: rzekomobłoniaste zapalenie jelit,
reakcje alergiczne, narastająca oporność bakterii,
Åšrodki przeczyszczajÄ…ce
" Środki przeczyszczające sądośćczęsto nadużywane, co z
kolei może prowadzić do zmniejszenia fizjologicznej
perystaltyki jelit. W takim przypadku chory nie może
oddać stolca jeśli nie zażyje leku. W większości
oddać stolca jeśli nie zażyje leku. W większości
przypadków przyczyną zaparć jest złe odżywianie,
otyłość, brak wysiłku fizycznego. Aby nie dochodziło do
notorycznych zaparć, musimy urozmaicaćoraz wzbogacić
nasz jadłospis w większe ilości warzyw, owoców i ryb.
Środki wpływające na objętość mas
kałowych
" Błonnik, pektyny, gumy. Chłoną wodę
zwiększając tym samym objętość mas
kałowych przyspieszając pasaż (otręby
kałowych przyspieszając pasaż(otręby
pszenne, żytnie). Są one najbezpieczniejsze
z całej grupy środków przeczyszczających i
mogą być stosowane przez kobiety w ciąży
BÅ‚onnik
" przeciwdziała zaparciom
" reguluje pracÄ™ przewodu pokarmowego
" uaktywnia perystaltykÄ™ jelit
" uaktywnia perystaltykęjelit
" ogranicza powstawanie zmian nowotworowych w
obrębie jelita grubego
" obniża poziom cholesterolu
" wzmacniania układ odpornościowy
" Inulina (korzeń cykorii)
Osmotyczne środki przeczyszczające
" powodują zatrzymanie wody, która upłynnia masy kałowe
zwiększając ich objętość. Tychśrodków nie należy stosowaćjeżeli
trudność w wydalaniu mas kałowych ma mechaniczną lub o nie
ustalonej etiologii przyczynę(może dojśćdo rozerwaniaścian jelita)
" Siarczan magnezu (sól gorzka), działa szybko i skutecznie, może
powodowaćbóle i uczucie parcia na stolec. Działanie po ok. 3-8 h po
powodowaćbóle i uczucie parcia na stolec. Działanie po ok. 3-8 h po
zażyciu. Nie stosować w niewydolności nerek (hipermagnezemia).
Preparat jest niesmaczny.
" Siarczan sodu (sól glauberska) działanie podobne do siarczanu
magnezu, można stosowaću osób z niewydolnościąnerek. Preparat
jeszcze bardziej niesmaczny.
" Fosforan sodu, jest najmniej niesmaczny, rzadko stosowany
" Laktuloza  syntetyczny disacharyd, działąnie przeczyszczające w
24-48 h po podaniu. Działanie niepożądane: odbijanie, wzdęcia,
skurcze i ból brzucha, nudności, wymioty
Środki zmiękczające kał
" Olej parafinowy  zmiękcza kał ułatwiając defekację. Jest on często
nadużywany przez osoby starsze powodując, że gromadząc się w
bańce odbytnicy zmniejsza jej wrażliwośćna bodz
ce co z kolei nasila
zaparcia. Stosowany dość często, jest wchłaniany w węzłach
chłonnych powodując zapalenia.
chłonnych powodując zapalenia.
" Olej rycynowy  produkty rozkładu tegośrodka działajądrażniąco w
jelicie cienkim, powodując zmniejszenie wchłaniania wody przez
jelito co z kolei prowadzi do upłynnienia stolca. Nie wolno go
stosować w okresie ciąży, ponieważ olej rycynowy powoduje
przekrwienie narządów jamy brzusznej i miednicy mniejszej co może
prowadzićdo poronienia.
Åšrodki kontaktowe
" powodują one wzrost przepuszczalności nabłonka
jelitowego dla wody i zmniejszenie jej wchłaniania.Środki
kontaktowe pobudzają skurcze podłużne okrężnicy, a
zmniejszająskurcze segmentowe (zwalniające pasaż)
zmniejszająskurcze segmentowe (zwalniające pasaż)
" Glikozydy antrachinonowe  w p. pok. sÄ… uwalniane
aglikony, mające działanie przeczyszczające. Działanie
występuje po 8-12 h.
" Aloes, kora kruszyny, kłącze rzewienia dłoniastego.
Pochodne difenylometanu
" Laxigen  obecnie nie stosowany, (działanie
toksyczne na wÄ…trobÄ™)
" Bisakodyl  dobryśrodek działający dośćszybko,
" Bisakodyl  dobryśrodek działający dośćszybko,
nawet jużpo 6 godzinach (doustnie), doodbytniczo
(po 15 min).
Åšrodki zapierajÄ…ce
" Zwalniają pasaż jelitowy
" Stosuje się środki o działaniu ściągającym,
środki adsorpcyjne, sole wapnia, związki
środki adsorpcyjne, sole wapnia, związki
działające na mięśnie gładkie jelit
Środki ściągające
" Mechanizm działania: denaturacja śluzu i białek na
powierzchni błony śluzowej, zmniejszenie wysięku i
przesięku, działanie przeciwzapalne.
" Garbniki roślinne (kora dębu, galasówki, dębianki,
borówka brusznica), białczan taniny  tabletki, 3-4 razy
borówka brusznica), białczan taniny  tabletki, 3-4 razy
dziennie.
" Związki bizmutawe  zasadowy węglan bizmutawy,
zasadowy azotan bizmutawy, zasadowy galusan bizmutawy.
Działanie ściągające, przeciwbakteryjne, barwi kał na
czarno.
Åšrodki adsorpcyjne
" Wiążą w przewodzie różne substancje (związki nasilające perystaltykę
i przechodzenie płynów do światła jelita, toksyny, bakterie, działają
leczniczo  usuwajÄ… czynnik powodujÄ…cy biegunkÄ™)
" Węgiel leczniczy  sproszkowany węgiel aktywowany o dużej
" Węgiel leczniczy  sproszkowany węgiel aktywowany o dużej
zdolności adsorpcyjnej. Nie należy stosować z innymi lekami.
Stosowany zazwyczaj w postaci zawiesiny wodnej (płukanie żołądka)
" Pektyny (marchew, jabłka, banany)  działanie adsorpcyjne oraz
zakwaszające treść żołądka.
" Związki wapnia (węglan, fosforan, mleczan wapnia)  uszczelniają
ściany naczyń, mają działanie zapierające.
Środki wpływające na mięśnie gładkie
" Morfina
" Difenoksylat + atropina  Reasec
" Loperamid
" Loperamid
" Nie stosować w biegunkach ze stanem zapalnym !!!
WÄ…troba
" Wątroba spełnia cztery funkcje:
- detoksykacyjnÄ…
- metabolicznÄ…
- metabolicznÄ…
- zapasowÄ…
- magazynujÄ…cÄ…
" głównym zadaniem wątroby jest filtracja krwi
" neutralizuje toksyny
" toksyczny amoniak przekształca w mocznik (cykl ornitynowy)
" przemiany węglowodanowe
" aminokwasy zamienia w tłuszcze
" magazynuje żelazo i witaminy: A, D,E, oraz niewielkie ilości B12,
oraz C, które uwalnia w razie potrzeby
" wytwarza żółć (do 1,5 litra na dobę) która emulguje tłuszcze i
powtórnie wykorzystuje zużytą sól żółciową
" produkuje i magazynuje niektóre białka surowicy krwi (np. albuminę)
" wytwarza i magazynuje enzymy (np. heparynÄ™)
" buforuje poziom glukozy we krwi
" produkuje ciepło, bierze udział w termoregulacji (krew wypływa
cieplejsza o 1 °C)
" Wątroba ma duże zdolności regeneracyjne.
Obecnie przeprowadza siÄ™ zabiegi polegajÄ…ce na
usunięciu jednego z płatów wątroby (jako
materiału do przeszczepu bądz
z przyczyn
leczniczych), który jest następnie regenerowany.
Zbyt duże uszkodzenia oraz powtarzające się
uszkodzenia (zazwyczaj przyczynÄ… sÄ… substancje
hepatotoksyczne) prowadzÄ… do zaburzonej
hepatotoksyczne) prowadzÄ…do zaburzonej
regeneracji, podczas której zostaje zniszczona
architektura narzÄ…du, a co za tym idzie - dochodzi
do utraty funkcji.
" Bilirubina występuje w dwóch formach: wolnej oraz w postaci sprzężonej z
kwasem glukuronowym. Sprzęganie bilirubiny zachodzi w hepatocytach.
" Bilirubina wolna (zwana inaczej pośrednią) we krwi łączy się z
albuminami. W tej postaci nie może ona przeniknąć przez błonę podstawną
kłębuszków nerkowych i przedostać się do moczu, jest nierozpuszczalna w
wodzie.
" Bilirubina połączona z kwasem glukuronowym jako glukuronian
bilirubiny (tzw. bilirubina bezpośrednia, sprzężona) nie łączy się z
białkami krwi, dzięki czemu z łatwością przedostaje się przez błonę
białkami krwi, dzięki czemu z łatwościąprzedostaje sięprzez błonę
filtracyjnÄ… nefronu, do moczu, jest rozpuszczalna w wodzie.
" Wydzielana przez wątrobę do żółci bilirubina przedostaje się do światła
jelita, gdzie na skutek działania bakterii ulega utlenieniu do
sterkobilinogenu. Sterkobilinogen wchłaniany jest częściowo w dalszej
części przewodu pokarmowego z powrotem do krwi, skąd wychwytują go
na nowo hepatocyty (tzw. krążenie jelitowo-wątrobowe bilirubiny).
" Kiedy wątroba nie jest w stanie przetworzyć całego dostarczanego
sterkobilinogenu, na skutek uszkodzenia hepatocytów lub zbyt dużego
napływu substratu, jego część przedostaje się do moczu jako urobilinogen.
Żółtaczka (stężenie bilirubiny > 20
µg/ml)
" Do głównych objawów należą: żółte
zabarwienie białkówki oka, skóry
(widoczne u ludzi rasy białej), błon
(widoczne u ludzi rasy białej), błon
śluzowych, ciemne zabarwienie moczu, w
niektórych przypadkach świąd skóry oraz
odbarwienie stolca.
Rodzaje
" Żółtaczka mechaniczna zwana inaczej zaporową, zastoinową -
spowodowana przyczynami pozawątrobowymi jako wynik zwężenia lub
zamknięcia dróg żółciowych (kamica żółciowa, ucisk na drogi żółciowe 
guz, nowotworowy), co uniemożliwia prawidłowy spływ żółci do
dwunastnicy.
" Żółtaczka hemolityczna - spowodowana przyczynami przedwątrobowymi,
jako skutek zwiększonej produkcji bilirubiny przez wątrobę wynikającej z
jako skutek zwiększonej produkcji bilirubiny przez wątrobęwynikającej z
masywnego rozpadu krwinek czerwonych lub wchłaniania się rozległego
krwiaka śródtkankowego.
" Cholestatyczna  zastoinowa (zastój żółci w obrębie wątroby)
" Żółtaczka miąższowa - spowodowana przyczynami
wewnątrzwątrobowymi jako wynik upośledzenia wnikania bilirubiny do
wątroby i sprzęgania jej z glukuronianem lub jej wydzielania do żółci
(uszkodzenie toksyczne wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, marskość
wÄ…troby)
Leki wpływające na metabolizm bilirubiny
" Fenobarbital  zmniejszenie stężenia bilirubiny
(leczenie żółtaczki u noworodków)
" Nowobiocyna, NLPZ - zwiększenie stężenia
bilirubiny (zwiększają ryzyko żółtaczki)
Leki wywołujące żółtaczkę cholestatyczną
(zastoinowa)
" Leki przeciwbakteryjne (penicyliny, sulfonamidy),
" Leki anaboliczne (metylotestosteron),
" Leki przeciwcukrzycowe (tolbutamid,
" Leki przeciwcukrzycowe (tolbutamid,
chlorpropamid),
" Leki przeciwtarczycowe (tiouracyl),
" Leki psychotropowe (chlorpromazyna)
Kwasy żółciowe (utlenianie cholesterolu)
" ZwiÄ…zki czynne powierzchniowo,
" UtrzymujÄ… cholesterol i inne lipidy w formie rozpuszczalnej
" Rola w trawieniu tłuszczów (tworzenie emulsji)
" Rola w trawieniu tłuszczów (tworzenie emulsji)
" Rola we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
" Pobudzają tworzenie i wydzielanie żółci przez wątrobę
" Najważniejszy - kwas cholowy
Leki żółciotwórcze
Stosowane w przypadku niedoboru endogennych kwasów
żółciowych z osłabionym wydzielaniem żółci.
" Kwas dehydrocholowy
" Glikocholan sodowy (Fellogen)
" Glikocholan sodowy (Fellogen)
" Działania niepożądane: zaburzenia krążenia,
spadek ciśnienia, uszkodzenie mięśnia sercowego,
nerek, wÄ…troby.
Leki żółciopędne
" Nasilają wydzielanie żółci z pęcherzyka
żółciowego
" Oliwa, żółtka jaja, olejki eteryczne zawarte w
" Oliwa,żółtka jaja, olejki eteryczne zawarte w
zielu skrzypu, owocu anyżu, liściu mięty,
tymianku.
" Preparaty: Raphacholin, Solaren, Terpichol,
Boldaloina, Cholegran,
Leki wpływające na miąższ wątroby
słabe działanie, skuteczność dyskusyjna
" Ornityna (Hepatil)
" Kwas tiazolidynokarboksylowy
" Kwas tiazolidynokarboksylowy
(Heparegen)
" Silimaryna (sylimarol)
Trzustka
" Wydzielanie hormonów (insulina,
glukagon),
" Wydzielanie soku trzustkowego
" Wydzielanie soku trzustkowego
(zapewnianie optymalnego pH dla działania
enzymów trzustkowych i jelitowych),
" Enzymy  trypsyna, chymotrypsyna,
karboksypeptydazy.
Niewydolność trzustki
" Zaburzenie trawienia białek i tłuszczów
(obecność w kale niestrawionych włókien
mięśniowych i tłuszczów).
mięśniowych i tłuszczów).
Leki
" Pankreatyna - suchy wyciÄ…g z trzustki zawierajÄ…cy
trypsynę, amylazę, lipazę, enzymy rozkładające tłuszcze i
skrobię, optymalne pH dla działania leku wynosi 8,0-8,3
" Mexase  preparat złożony (trypsyna, chymotrypsyna,
amylaza, lipaza, proteazy roślinne
amylaza, lipaza, proteazy roślinne
" Enzymix  zawiera pankreatynÄ™, kwas dehydrofoliowy.
" Creon, Pankreon,
" Wskazania: mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie trzustki,
niewydolność trzustki.