1. Stratyfikacja społeczna
Stratyfikacja społ. jest to podział społ. na takie kategorie, do których przynależenie daje pozycję społeczną wyżej lub niżej cenioną, korzystniejszą lub mniej korzystną, dającą podstawy do uzależnienia od siebie ludzi innych kategorii takiego podziału, względnie związaną z uzależnieniem.
Nie każdy podział społeczeństwa na kategorie związany jest z wartościowaniem przynależności do wyróżnionych kategorii (nie każdy jest podziałem stra tyf i ka cyj n y m).
Akcentowanie podziałów stratyfikacyjnych społ. może być z jednej strony związane z ideologicznym utrwalaniem nierówności społecznych, z drugiej dawać podstawę dla koncepcji rewolucyjnych czy ewolucyjnych dążących do zniesienia istniejących podziałów.
Przyjście z jednej kategorii podziału strat, do innej jest określane jako awans społeczny lub degradacja, powoli zachodzi różnica w wartościowaniu tych kategorii. Kształtowanie się: wymiana społ. ind ustra lizać ja urbanizacja
etniczna hetero-homogeniczność imigracji system edukacyjny stopy płodności Kryteria:
1. Autorytet i władza
2. Własność
3. Dochód uzyskiwany
4. Wzorce konsumpcyjnego stylu życia
5. Zawód, kwalifikacje w zawodzie, osiągnięcia
6. Wykształcenie, edukacja
7. Uczestnictwo w służbie publicznej, altruizm
8. Miejsce zajmowane w dobrym towarzystwie
9. Związki pokrewieństwa i przyjaźni
10. Status etniczny, przynależność rasowa
11. Przynależność do związku wyznaniowego
2. Klasy społeczne, warstwy i stany
Stan społeczny - przynależność do kategorii wyznaczana jest na podstawie przekonania o determinacji, pozycji społ. każdej jednostki, która jest określona z góry przez jej pochodzenie. Przynależność do tych kategorii jest sformalizowana prawnie, związana z pochodzeniem, ale także z możliwością nobilitacji czy też nabycia praw miejskich, a także z możliwością ich utraty. Podział na stany jest w znacznym stopniu związany z podziałami ekonomicznymi, lecz może być od nich oderwany.
Pojęcie klasy społ. służy do:
1. Celów opisowych (podział pracy, wart pozytywne [szanse życiowe] i negatywne [ryzyka])
2. Wyjaśnianie zróżnicowanego prawdopodobieństwa jednostronnych działań (studia, partner, partia)
3. Prawdopodobieństwo uzyskania efektów w życiu (dochód, mieszkanie, choroby, śmierć, praca-warunki)
Klasy społ. - przynależność do danej klasy nie jest prawnie sformalizowana i w zasadzie nie wiążę się z pochodzeniem, choć w rzeczywistości w przeważającym stopniu jest wyznaczona przez dziedziczenie pozycji społ-ekon. rodziców.
Kryteria wyróżniania klas mają charakter przede wszystkim ekonomiczny.
Warstwy społ. - przynależność do nich nie jesf sformalizowana, a wyznaczana przez zespół różnorodnych czynników: zawód, dochody, sposób życia, prestiż, społ,, wykształcenie. Granice warstw są nieostre, a kryteria niezbyt wyraźne.
Wskaźniki przynależności do warstwy: