Część I
1 .W prowadzę nie do nauki zarządzania
1. Wprowadzenie do nauki zarządzania
a) GENEZA NAUKOWEGO ZARZĄDZANIA
Początki nauki organizacji i zarządzania sięgają XVIII w., wtedy to zaczęto stosować w produkcji maszyny włókiennicze, silniki parowe, oraz inne wynalazki. Kolejny dynamiczny rozwój technologii przypadł na przełom XIX/XX w.- rewolucyjne zmiany w przemyśle, ekonomice, rozwojem usług bankowych, ubezpieczeń, handlu i działaniach giełdy. Zaczęła obowiązywać klasyczna teoria organizacji i zarządzania, której główną dewizą była zasada podziału pracy (jeżeli jakąś pracę podzielimy na części, z których każdą powierzymy do wykonania odrębnemu pracownikowi, to wydajność pracy wzrośnie) sformułowana przez A. Smitha w „Bogactwie narodów" ,
Klasyczne podejście do zarządzania obejmowało dwa kierunki:
I kierunek naukowego zarządzania (scientific management)- zajmuje się pracownikami organizacji i sposobami, które mają na celu zwiększenie ich wydajności
II kierunek zarządzania administracyjnego - koncentruje się na zarządzaniu cała organizacją Przedstawicielami naukowego zarządzania byli:
- Frederick W. Taylor (1856-1915) „ojciec naukowej organizacji i zarządzania", dążył do pogodzenia wysokich płac z niskimi kosztami produkcji;
- małżeństwo Frank (1868-1924)i Lilian (1878-1972) Gilberth zajmowali się badaniami nad zmęczeniem oraz ruchami robotników w czasie pracy (time and mahoń study), mikroruchy= therbłingi;
- Harrington Emerson (1853-1931) główne dzieło „Dwanaście zasad wydajności", wyliczył tzw. dwanaście zasad efektywności, prekursor zarządzania przez cele;
- Henry Laurence Gantt (1861-1919) stworzył tzw. wykresy Gantta, które umożliwiają porównanie faktycznego przebiegu prac z planowanym;
- Henry Le Chatelier (1850-1936) twórca cyklu zorganizowanego =organizatorsłdega;
- Tadeusz Kotarbiński (1886-1981) w 1955 r. wydał „Traktat o dobrej robocie", przedstawiciel szkoły praksealogicznej (sprawne działanie prowadzące do osiągnięcia zamierzonego celu);
- Karol Adamiecki (1866-1933) „ojciec klasycznej, polskiej myśli organizacyjnej", sformułował prawo harmonii.
b) SZKOŁY I KLASYCY MYŚLI ORGANIZATORSKIEJ Szkoła behawioralna = stosunków międzyludzkich
- Zrodziła się podczas badań przeprowadzonych przez Eltona Mayo (1880-1949)w zakładach Hawthome firmy Western Electronic Company koło Chicago- wydajność pracowników wzrośnie jeżeli odczują ze strony kierownictwa troskę o ich byt i dogodne warunki pracy= efekt Hawthome, stąd zrodziło się human relahons;
- Prekursorem była M.P Follet (1880-1949)- problematyka interakcji społecznych w pracy, konfliktów, autorytetu, odpowiedzialności;
- Abraham Maslov (1908-1970) opracował hierarchię potrzeb (1. Potrzeby fizjologiczne-płaca podstawowa, 2. Potrzeby bezpieczeństwa- system emerytalny, 3. Potrzeba przynależności- przyjaciele w pracy, 4. Potrzeba szacunku- stanowisko służbowe, 5. Potrzeba samorealizacji- ambitna praca);
- Dauglas McGregor (1906-1964) sformułował teorię X (ludzie nie lubią pracować) i Y (praca jest naturalną częścią życia ludzi);
- Rensis Likert badał zachowanie się człowieka w organizacji od strony kierowniczej.
Szkoła badań operacyjnych
- Opiera wała się na formułowaniu modeli matematycznych dla konkretnego problemu;
- Przedstawiciele: E. Dale, H. Falkenhausen;
- Dostarczyła menedżerom wielu narzędzi i technik podejmowania decyzji, setki typowych modeli i algorytmów pozwalających rozwiązać określone problemy decyzyjne;
- Zarzut ograniczanie analizy problemów zarządzania tylko do aspektów ilościowych.
Szkoła systemów społecznych
- początek to opublikowanie w 1938 r. przez Chestera Bernarda dzieła „Funkcje kierownika";, sformułował on siedem zasad komunikacji;
- Wyróżniono trzy rodzaje więzi między elementami organizacji: komunikację, równowagę i podejmowanie decyzji;
- Herbert Simon laureat Nagrody Nobla w 1987 r. w dziedzinie ekonomii, obszar zainteresowań proces decyzyjny w organizacji i czynniki go kształtujące;