3582322086

Etyka (z greckiego Bthikós - zwyczajny; śtfios -obyczaj, zwyczaj), L zespół Derm i ocen mcrabych charakterystycznych dla da Dej zbiorowości spal (np. grupy spafeczoej, klasy, warstwy, środowiska); Z filozoficzna nauka o morabaści, zajmująca się wyjaśnieniem i ustalaniem takich kategorii, jak debra i zta, odpowiedzialność, ai mienie, pcrwbnaśd oraz wytyczaniem zasad i ner ni moabega postępowania. Dzieli się na A^nlcgię (teorię wartości) idecirtoltgię (rankę a pa win ości ach) Obsowując rzeczywistość, można zauważyć, że śtnieją ścśfe związki między moralurócią (1) polityką. Wyróżnić można cztery sposoby zachowania w zależności od przyjętych zasad: a) nadrzędność nerm moralnych nad politycznymi - zakłada, iż jednostka (polityk) powiną być wierna uznawanym zasadom mer abym; b) nadrzędność polityki nad moralnością - oznacza, że bt eres patii, jest ważniejszy niż obowiązujące zasady morabe; maldawelizm c) polityka i moralność sąniezależne (aiaoamiczoe) - działanie pobtyczne tyko da pewnego stcynia poddane jest ocenie merabej, akceptowanie przez je eta osikę auta nomie maść i paliki i mcrabaści jest równoznaczne z jej odcinaiiem się od spraw bieżącego życia społecznego i politycznego; d) między celami polityki a zasadami marabymi istnieje wzajemna więź - fermy aktywności politycznej jednostki powinny być oceniane z punktu widzenia merabega, ale zarazem ncrmy moralne nie mogą hamować osiągnięcia celu politycznego Hf dtMIKZIU (z greckiego "rozkosz"), ekktryna etyczna, wg której rozkosz jest najwyższym debrem, celem życia i nacżebym motorem ludzkiego postępowania. Również postaw* będąca konsekwencją tej doktryny, preferująca styl żyda polegający na dążeniu przede wszystkim do przyjemności Eftl<!iijl11tMUZail (greckie eixkijnxn -szczęśliwy), fihzoficmy pogląd etyczny głoszący, że osiągnięcie szczęścia jest najwyższym dafcrem i astatecmym celem człowieka. Zwolennicy endajmenizmn odmianie rozumieli jeebak szczęście, dla epkrrejczyków (epiknreizm) były to doznania ktelektnalne, dlabedenistów fiieckinrzm) zaspokojenie potrzeb przyjenuośd, dla stoków (stnicrzmł cnota pomagająca opanować stany emocjonalne, rutermiast dla św. Ai^nstrua czy św. Tomasza z Akwrni szczęściem byfa oglądanie Rega. U ty lit ar yx Ul (z ładny ŁriJitas - korzyść, pożytek), powiała w Anglii w XVII w. i trwająca do XIX w. koncepcja etyczna, zgodne z którą działanie jest uznawane za dobre moralnie, jeżeli chcąc zaąickaić własne przyjemności i potrzeby oraz zbiegając o własny interes, służy się ddra agób. Utyiitaryśd usifawali wykazać, że interes indywidualny i ogólny nie muszą być przeciwstawne, a w przypadał sprzeczności możliwe jest ich uzgochienie. Celem działari powbna być szczęście jak największej liczby ludzi Przedslawidelami utylia yzmn byli m-ta.: B. de Mandeyille. i, Rernham. A.C. Hełvetins, IS. MilL Współcześnie utyliaryzmu rozumiany jest jako pcgląd, wg którga ocena działaj, rzeczy, zjawik i osób jest dekanywana z prrktu widzenia użyteczności FYrMMflfizm czyn mtrąbie debry dlatego ,że odpowiada osobowej gocfaróci adresata tego czyni. Dffflltflloglblll — czyn jest marabie dobry ,bowiem jest zgotby z nakazami odpowiedniego aiinytetu. Obowiązek jest pierwotny    w    refleksji    nad    moralnością.

Hinduizm (z saoskrylu - stadłu, z perskiego - bindu), jedna z najważniejszych, ebek dżkdzmu i buddyzmu re Ligii Indii Od pal I w. kertymaeja wedyzmn ihiamirrizmn Jest wyznaniem niespdjiym, kładającym się z takich ugrupował, jłk: sżwaidde i wiszniickie. Należą też do niego różne kienuki El oz oficynę: gackimi*. joga, wedara Hbduizm jest rełigią monoteistyczną polegającą na tym, że cześć oddaje się jetfaenn begn, który przejawia się pod postaciami wcieleń i żeńskiej energii W liindniźmie cbowiązije doktryna uznanie autorytetu Wed i pierwszeństwa kasty braminów, zasada ahinsr. uznanie prawa karmami isansary craz trzech śdeżek zbawienia. Hincbizm jest rełigią zwartą geograficznie i etnicznie, pomimo {rób [rze noszenia go na kue obszary świata. Ogdba liczba wyznawców określana jed na ck. 640 mb. Obejmje: Indie, część Pfkśtaou, Sri Larkę (Cejbn), Nepal, Skkim, Bali, Trynidad. Liuduirai bóstwa Ortodcksyjuy hinduizm uznaje tylko udeasebawega Boga. Wierni jedrak czczą wiek bóstw, ale nie uważają ich za istoty wieczne i wszechmocne. Najważniejszymi pośród bóstw są: Rałima. WLszmi iŚiwa. którzy łączem są w triadę. Rahmajert stwórcą świata jego zachowawcą i konserwatorem. Siwa doprowadza da kabca każdy okres zwany kalpą, aż da zagłady świata. Bralnua jest bogiem osdbawym, przedstawia lym jaka brodaty mężczyzną niekiedy z czterema hb pięcioma gfawami i czterema rami mami żcuą Rbmy jest SaraswatL Życie żalimy wymierza cjkl kosmicznego czasu. Po upływie rtu lat żyda Brahmy płomienie ognia mają pochłonąć wszystka razem z nim samym. Przez dalsze da lat Kosmos ma istnieć w umyśle Wiszni, aby w o znacz mej chwili pojawić się z nowym demiurgiem. Obecnie - wg hbdńzmu - żyjemy w pierwszym dnb Si reku obecnego Rąbmy (w wieku kali jrag - tpadku religii i etyki). Wiszni jeri {uzed stawiany jaka ddxy i pzyjazny. Ma m postać mb dzień ca z błyszczącym diademem, siedzącego na kwiecie lotosu, jeżdżącego na mitycznym ptaku Garudzie, albo spoczywającego na wężu świata Hindiuinm etyka W etyce hinórizmu akceptowane są trzy cek życiowe i zarazem drogi da szczęścia: 1) dążenie da osiągnięcia doskmałośd moralnej (dharma - postawa, ta, ca stałe). 2) uczciwe dążenie do osiągnięcia majaku, władzy i innych pożytecznych rzeczy (alba - kerzyść, zysk). 3) dążenie do osiągnięcia rozkoszy zmysłowej (kama - miłość, pzyjeramść erotyczna). Zasady kamy wyjaśnia -Kamasutra (zasady miłości erotycznej). Buddy oni, jedna z wielkich religii uniweisalistycznyth. Rozwijała się począwszy od V w. p.ne., a jej pukt wyjścia storn wiły osiki gfaszeme przez Riddę Śakjsmirdega Podstawą buddyzmu sątzw. Cztery Szlachetne Prawdy, objawione pzez Buddę w jego pierwszym kazoib w Benaresk (Wararat«dV I) wszelkie bytawank to ból i cierpienie - baksne są no odzby, starość, śmierć, połączenie z niech dar ym, rozłączenie z miłym, niezaspakerjeme pragnień; 2) źródłem cierpienia jest niewiedzą z której peprzez różne stadia pośreebie wyłaria się pożądanie i [rzywiązanie da życia zamykające czkrwieka w kręgu wcieleń (reiikamaciał: 3) istnieje mażfiwróć potażem* kresu cierpieniu; 4) stwarza jątzw. Ośmicraka Ścieżka: należyty pogląd, należyty zamiar, nakżyta mową należyte działanie, należyty sposćb życia, nakżyty wysiłek, należyta uwagą należyta kmcentracją Budda, właściwie Siddłrar tba Gan tana (ck. 566-486 p.u.e., w niektórych żrócfiach 560-486), mędrzec hbduski, z uradzenia książę z rodu śizkjdw (stąd późniejszy przydomek Siak ja rami czyli mędrzec z rodu Siakjów). Syn Śtadcbodoia i Mai, która zmarła w 7 doi po jego urodzeniu - dziecka wychowywała macocha, Pracłżapati Gmtami. Wyrajał w dostatku, z dala od wszekichtrak. W wieku lat 16 próhhiłJtóiodiarę, któa nudziła nu syna Rałnlę. Odkrywszy przypadkiem istnienie starości, cbercby i śmierci, atkże ascczT (objawienie tzw. czterech znaków), poczuł odrazę da swego dotychczasowego żyda iztpragnął poświęcić się osiągnięcb wyzwolenia (rrrrkti). Mając 29 btf zastał wędrownym ascetą. Podczas węckńwki m.in trafił do stolicy królestwa Magadby, Radżrgryby i zawarł znajomość z jego władcą Rimbsarą craz studiował sarkłję iupawiał jagę pod kiainkkm mistrzów Alary Kalamy i Udaki Ranuputry. Później w Unibilwa (Uruwela), wraz z 5 kmymipaszikrwaczamiprawdy przez 6 lat oddawał się surowej ascezie. Bliski śmierci z wycieńczenia odzucS te prklyki, partanawi^ąc odtąd podążać drogą środka, ca razdzkłib ga z dotychczasowymi towarzyszami Z mocnym postanowieniem zdobycia oświecenia zasiadł pad ogromnym fgawcem. (zwanym drzewem bodu - drzewem oświecenia). Ib 7 ty ga dnach medytacji i zwycięskiej walce z demonem Marąodnył sekret żydą śmierci i kolejnych wcieleń oraz drogę do wyzwolenia - został Rb clą (Oświeconym). Wg tradycji stab się ta w 531 p.o.e. Wkiótce patem, w Parku Gazeli koło Benaresu (Waranasi) wygłosił swe pierwsze kazanie. Dotyczyło ona wprawienia w ruch Dharmy (koła prawą nauki) itzw. Czterech Szlachetnych Prawd (buddyzm), a skierowane byb do 5 niegdysiejszych towarzyszy Rbdy, którzy przyjąwszy Dharmę podążyli za nim tworząc pierwszą buddyjską wspólnotę - Saugbę. W dągu następnych £ lat Ridda głosił swoje nauki w dolinie Gacgesu, zyskując wieki wyznawców. Odwiedził też kilka razy rodzinne miasta, Kązilawastn, nawracając swoją najbliższą rodzinę i dalszych krewnych. Powstawały klasztory, m.in. w Radżagrysze i Śrawasti, a owdowiała macocha Buddy, Gadami zabżyła (na co śiakjamuni przystał niechętnie) pierwszą buddyjdrą wspólnotę żeńską. Olillllka 9mafią reflekga filazaficzno-spałeczną keka rozwinę fa się wraz z całością cywilizacji i kultury chb&eij. Charakteryzuje się pzewagą wątkówpraktycznych nad teoretycznymi skipią się głównie na posztddwanb ideabego sposobu życia dla jeebastki oraz cptymalnycfa metod zachowania łacb politycznego i pobożnego w zbinrowaściach bdzkich, zwłaszcza w pastwie. W orbicie jej zabteiesowań znajdują się również zagadnienia nMiay ludzkiej, miejsce człowieka we Wszecbświecic, pcblematyka wielości i zmienności ilp. Kdihicjaiiżlll - zapoczalkowany przez Kflnfucjnsza (EEl-479 p.ne.), późaiej zaś reprezentowany m.in przez Men gzi (ck. 372-289 p.ne) i Xmzi (ci. 298 - ck. 238 p.ne.) - głosił, że chaos jest efektem rozpadu tradycyjnych norm i wartości, postulował zatem ich przywrócenie; kładł nacisk na fracę nad sobą iedikację, wie kie znaczenie przywiązywał do upawszecłniania właściwych przykładów moralnych, które miały moc przycinającą iprzeksrtakającą. Taoizm i jego nąwybitniejsi przedstawiciele: Laazi (VI w. p.ac.) Yang Złu (ck. 446 - ck. 366 p.ne.) i Zhnang Zbcu (369-286 pne.), o^łowiedziabością za zb swoich czasów obarczali zabieganie o cek doczesne i podporządkawywanie się spcdeczuym kcuwencjam moralnym, nanszgąęym natirabąharmcnię świata (tao). Postulowano odrzucenie tych konwencji i żyde we wspólnotach wiejskich - umażHwir ta miała samcepebieaie jednostkom i nastanie powszechnego łada Etyka billlsjlia, zespół nerm moralnych utrwaknych w Biblii, twcrząęych podstawę etyki yjdaistyczaej i ciirze ścijaifekie j. Mają postać Fcrninłowanych wpreet nakazów i zakazów, uzaracbianydi U} nie (jak większość przykazań), bądź zawarte są implicite w opowiadaniach a żyda i pcEtępawanb różnych bohaterów biblijnych, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych (stmówienie normy pajrzez dobry lih zły przykład), oraz w perykopach. Niekiedy, zwłaszcza w tzw. literaturze mądrość iowej, przybierają fermę maksym, sentencji czy kgiów, paddawmycb pod rozwagę acbicrcy. Ostateczną sake ją a zarazem gwaantem duszneśd owych nenii jesl Bóg przemawii^ący przez nrtchnbnych aiicrówteksów bŁlgnych, pojmowany jaka □kkańczana ^rawiedliwaść i niekańczcne uiikcriadzie zaazem. Rdzeń etyki bhlijotj .'taiawi nakaz pasbsrzcństwa Bogu, które - co istotne - winno wynikać nie ze ślepego gradu przed Jego gniewem, a z mibści do Niego, odwzajemniającej w sposób ludzki, więc ułomnie, Jego miłość da czbwieka Jaka główny sprawdziai umiłowania Boga traktuje się mibść bliźni ega W Nowym Ttslamenae etycznym wzorcem postępowania staje się Jezus Chrystus realizujący wymieniane wyżej rodzaje miłości w sposób absolutnie pełny i doskonały. Kaldida etyką jest ściśle związana z katolirrzmn dektrmą,. a co za tym idzie z dogmatyką krfnlicką kultem i nauką społeczną Kościoła kalolirkiegci. Ma charakter bdercnamiczny, tzn., że nakładane przez nią ncrmy postępowania i zachowana mają być przestrzegam nie tylko dlatego, że człowiek uznaje ich sbszność, lecz p-zede wszystkim dlatego, że zastały odrażane przez Boga, który czuwa nad icb przestrzeganiem bezpośrednia i za pośreckiid wem Kościoła i jego dszpastazy. Rindamentem etyki jest Dekalog przejęty z jurirmnn (i zmodernizowany). Reguły mcralnnśgi katolickiej za watę są w rozmaity ch dokttmertacfa, op w zbiorach orzeczeń sobcrawycb ipąriedrich, orzeczeń kcrgregacji rzymskich, orzeczeń synodabych, aictbHkadi papieskich, w listach pasterddch, instrukcjach urzędów kościelnych. Pełny atraz obowiązujących reguł etycznych można znaleźć w Katechizmie i podręcznie ach teologicznych, które chck przepisów zawierają wskazówki, jak je zachować. Etyka kMaficka żąda ścisłego przestrzegania wszystkich ukazów, które Kościół nakłada, a teologia interpretuje, w myS naczelnej zasady, że kto wierzy Kościołowi, misi być przełammy, że wierzy Bogu, a spełniając okazy Kościoła ma mieć pewność, że ą>ełma wolę Baką Wprowadzenie w życie nie zlicz cnych nakazów i zakazów, zaleceń i rad możliwe jest tyłka przy pomocy "kierownictwa dicbawega" (ószpasterstwa), które Kaśdół spebia w ^krmnenrie pokuty LłlaiO, llldllUfIlflMl tZIU, jedna z największych religii wspófczesoega świata obok drześcgaistwa. lrindnizmiL bucki rzrnn i ta cii zim ł pcKiadająca charakter moocteigyczuy. Liczbę wyznawców islamu szacuje się na ok. 906 mb, co daje mu drogie miejsce pa chrześc ijaóstwie. we wszystkich jego od mim ach. Sama nazwa 'islam" pochodzi od arabskiego rdzenia 'feakrru" i oznacza pogodzenie się z wolą Bożą pzystmie na Boga, poddanie się Bogu Nazywana też jest od imienia jq zab życie la mabametaniznrem. Gbwne założenia islamu zawarte są w Karanie craz tradycji ("suma", 'hadisy''). Rak w niej dcgmatdw i tajemnic wiary. Po czekowa udam był rełigią uoodawą Arabów. 1 czasem {rzeszedł ewolucję i zaczął być wchłaniany przez ąjakcznaści perkie i tureckie, detarł do Hk7parriL Indii i Orin. W ckresie ad VIII da X w. powstały klasyczne systemy i szkoły etyczno-prawne islamu, a od IX w. zaczęła rozwijać się inmiłmaóka myśl filmoficzDo-ieligijna, filozofia arabska frcdaiowieczą która wywarła wpływ nie tylko na kształt islamu ale także na gumę ipatrystrkę chrześc jańską Podstawą doktryny islarai jest wiara w jedynego Boga AJLaha, zaufanie da Kcram craz da tradycji Gzbwidc jest rtwerzmiem ishgą Allaha. Jest obdarzmy wobą wolą zasługuje swym postępowaniem na zbawienie i pobyt wrąyi bb na wieczne potępienie. Wyznawcą islamu można stać się {rzez wygłoszenie ze szczerą intencją formuły: "Nie ma Boga prócz Allaha. a MAomet jest jego prcrckiem" (są ta rówmcześuie sbwą które jaka pierwsze wpadają w ucha każdemu nawouarodzmemu niemowlęciu mmnłmańdcierai i które są wymawiane nad grabem) i przyjęcie na siebie cbowiązków wynkfjąęycb z Koranu, tradycji i{rawa. Rawo w islamie jest fmdamentem religii, fibzafii, etyki i estetyki. Każdy czyn bdzłri, każde zadiawmie jest w nim {rze widome, klasyfikowane i ocenime. Jest w nim ustanawiane, ca jest sprawiedliwe i niesprawiedliwe, słuszne i niesłuszne, debrę i mtrąbie piękne, co złe i merabie brzydkie. Wielka klasyka {rawa muzułmańskie go z IX w., Abu Hanifa, definbje prawo, jaka rodzaj wiedzy (ma'rifa). W ostatecznej analizie jest ma "słowem Bożym". Żyć zgodzie z nim znaczy żyć daskmale. Zdaniem teoretyków substancja tego prawa istniała jako część objawienia w oryginalnej "praksiędze" ("Umm al-Kjtab”), tj. naturze (również stworzonej przez Rega). Prawo zostało {rzekazme prcrcbowi Mibammadowi w oddzielnych objawieniach i zebrane {rzez niego w jeefaą księgę "ziemską" zwaną Koranem. Drugą jego część rt aa owi tradycja (sunną "hadith"). MwalfltlŚĆ, ftykk, ogół norm. zasad, ocen, wzorów, ideałów - zmierzających da regulowana stasirbów pomiędzy bdźmi (jednostka -grupa, grupa - grupa). Gabkszlałt zachowań jeebastki lh giupy społecznej acemzny wg fudkcjcnującega syrtemn nerm, zarad moralnych. Ocena moralna czym ludzkiego wiąże się ściśle z motywem, który skłonił czbwieka do podjęcia danego czym. Np. parniarrie komuś jest tyłka wówczas czynem moralnym, gdy podejmowane jest cDa realizowania zasady mcralnej i z własnej woli Natlll^Rin ftyony, pcgląd filozoficzny wjra wad zony przez sctptAów. arazwbięty w rtree stnikóry i w późniejszych okresach, wywodzący normy moralne z właściwości natury bchkicj i eparty na przekmariu, że czyny zgodue znMiralnymi pepę darni czbwieka należy uznać za dalre. TlUpiTHtyw kłltfgiryczny. nac ze ba zasada w etree T. Kanta, która stanowi czysto farmatae {rawa działania, wyrażme w trzech nakazach: I)" postępuj zawsze tak, zbyś mógł chcieć, by zasada twego postępowania była prawem powszecłrjym".2) 'postępuj tak, aby ludzkość nigdy tobie ani innym jednostkom nie sbżyfa za środek, lecz zawsze byk celem". 3) "postępuj tak, abyś swoją wolę mógł uważać za źródło {rawa powszechnego". Takie postępowanie, wg Kartą jest podstawą i równocześnie gwarancją wolności iartmamiL rdHtyWIZID (p.łc. relaóvus 'względny' ad k. referre, rdatum 'oebasić: odnieść się da częgaś*) L fik*t pogląd, wg którego wat ród (up. poznawcze, estetyczną etyczne) craz normy i oceny ich dotyczące mają charakter względny. 2. r. ąpistemnlogiczny -pogląd, wg którego ludzka wiedza jest wzglęcba i subiektywna. Wartł»Ć_f jedna z podstawowych ktegarii filozoficznych, istotna zwłaszcza w etyce, estetyce, atrcpokigiL apaza fibzcifiącp. w religii i teologii. psTchnlcgii. snrjnlrgii. elrmlrgil terrii kubrr i {r awa. Stanowi odrębny {rzedmict badań Agolcgil Oznacza coś co - w sersie absolutnym lub na grrnde daiega zespołu pcgląddw - jest cenie i godne pożądania i co stanom (wino stanowić) {rzedmict szczególnej treski craz cel ludzkich dążeń, a także kryterium postępowania człowieka. Pojęde wartaśd maże być odniesione m.in da idei, asćb, rzeczy, sytuacji zjawisk ip. - hb da ich ckreślmych właściwości Maże stuieć samodzielnie bądź wchodzić w skład większego systemu czy hierwchii W zależności od dziedzby, jakiej dotyczą wartości dzieli się na: mcrabo-etyczne, relgjue, estetyczne, kubrowe itd W zależności od zasięgu - na cgóbabcbkie i lokalne: np. narodowe, esebiste. Mówi się też a wartościach niższych i wyższych, materialnych i duchowych, ca zwykle łączy się z ich hierarchdztrwarriem. Fmdamentabe znaczenie filazaficzoe ma kwestia spostbu istnienia wartości coraz to, czy {rzysbgują me przedmiotom cbiektywnią niezależnie od podmiotowej oceny, czy subiektywnie, wyrażając patykularoe i uwarunkowane różnymi cbahcznaściami postawy gruę kb jednostek Fn-latrwi rm l Tai pia wszy {rcblem rozwiązywać można malcgkznie jłb ąrir o miwersalia (realizm, nombalizm. sermonizml. Przy rozdrzyganb dngiego, prócz pcgląddw śkrgnycb (cbiektywiści i subiektywiści), rysują się też stanowiska pośrednią widzące w wataściowanin wypadkową pewnych obiektywnych cech przedmióu (sprawiają że może m być 'basicieiem" danej wartaśd) i subiektywnych sądów na jego temat, wynkąjących wszkaże w jakimś stcęoiu z dostrzeżenia owych cechSumifllK, zdolność da samakariołi i samooceny zgadnie z akceptowanymi przez jednostkę normami marabymi. Pozytywnej samoocenie towarzyszy satysfakcja z własnego pcEtępawaiia i uczucie zadowolenia, negatywnej • uczucie niezadowolenia z siebie i poczucie wby. Otlpowifdadlioać lUWflllUi, obowiązek podjęcia hb zaniechania ckreśbnych działań, wytdcąjący z nakazu wewnętrznego lub etycznego (religijnego, filozoficznego, światopoglądowego). Jeden

z podstawowych prdilemdw etyki, od poczgku jej rozwoju PoWIDODŚt? IlUIitloa, rozróżnia się cbowiącki {rawne craz takie, które wypływają z miłosierdzia Poczucie obowiązku maże wynikać ze świadamaśri bdywiduabej alba z cbccnaśri w nas świadomróci spakcznej. Występująkmflikty pomiędzy poczuciem cbowiązkn bdywidualnega i yłeanego. MORALNOŚĆ I ETYKA^ Zgył Wszelkie rozważania na temat etyki biznesu wymagająpajpzedzeuia uwagami wstępnymi, dotyczącymi tak podstawowych pojęć, jak moralność czy etyka. Stasowane powszechnie mają one seiK ogólny, znaczenie irdwasabe. W odniesieniu do róreśbnych dziedzin życia, w tym da biznesu, czy działabaśri zawodowej w cgdlą także polityki, sportu, życia seksualnego ilp. ulegająkankrctyzacji, uszczegóbwieniu W kwestii tych pojęć i okreScnych przez nie zjawiśk - tak w sensie irńwersalnym, jak i kcrkrelnym -wyrtępujądwie tendencje.

Pierwszą jert negacja hb hagrtehzowanie roli i znaczenia mcralności W orzeczeniach dotyczących swoistości "naszych czasów" często występuje teza a traku potrzeby wartości moralnych, niechęci do nich "współczesnych łudzi". Da przyczyn tęga stan rzeczy zalicza się zwłaszcza charakter współczesnej cywilizacji - tempo zmian w sposobie wytwarzania, nowe techniki produkcji, wymagające rzekomo wytycznie sprawności wytwórczych, nie zaś motywacji moralnych.

•    Jedna z apkńi wyrażających te tendencje gba, że morabróć jerf "ęrawą prywrtną", osobistą jeebastki nie zaś 'tyrawąpubliczną" (jak prawo).

•    Moralność bywa negowana z pozycji skrajnego utyhtaryzmu, dowodzące ga, że gbwnymi kryteriami hidbkich zachowań są korzyści, dbałość o interes własny, efektywność działań, nie zaś jakiekolwiek względy i kryteria merabe, stanowiące 'luksus" w praktyce życiowej.

•    Są one negowane także z pozycji jawnego amnralizmu, celowego e Km i nawania zasad moralnych, czy nawet gkryfiracji postępowania niemarabega