1. Proszę scharakteryzować istotę rzeczywistości wychowawczej.
Rzeczywistość wychowawcza może zaistnieć tylko przy zetknięciu się rzeczywistości człowieczych. W jej ramach odbywa się działalność wychowawcza, mająca miejsce od momentu wejścia w rzeczywistość społeczną (aktu urodzin) do momentu jej opuszczenia (aktu śmierci). Podmiotem działalności wychowawczej jest wychowanek, a celem wywołanie pożądanych zmian w jego osobowości. Człowiek uczłowiecza się funkcjonuje w określonej rzeczywistości społecznej, k|Z tóra oddziaływuje na niego, on zaś uczestniczy w jej przetwarzaniu i kształtowaniu.
2. W jakim sensie rozumieć można dopuszczalność manipulacji w wychowaniu.
Manipulacja jest stosowana względem dzieci (niemowlaków). Jednostka taka wobec braku doświadczeń dopiero się ich uczy. Manipulacja ta sprowadza się do jednostronnego kulturowo akceptowanego przekazu. Jednostka jest uczona konkretnych zasad zachowania. Dziecko jest wprowadzane w otaczającą rzeczywistość przez rodziców, wychowawców, którzy w swoisty sposób manipulują nim ucząc określonych sposobów zachowania i zaspokajania potrzeb. Działalność ta jest społecznie aprobowana.
3. Czym jest i jakie może mieć konsekwencje dualizm w wychowaniu?
Dualizm w wychowaniu związany jest z faktem, iż osobowość przejawia się w dwóch formach zachowań:
1. Wyrażających stosunek do świata i siebie w postaci uwewnętrznionych ideałów postawy zainteresowań, przekonań.
2. Umożliwiających sprawne działania służące realizacji zainteresowań.
Wychowanie musi wiec formować obydwie sfery osobowości (wychowanie kierunkowe i usprawniające).
4. Co to znaczy środowisko wychowawcze czynne?
Środowisko wychowawcze czynne to społecznie kontrolowany układ powtarzających się sytuacji, których dokonuje się rzeczywista realizacja celów wychowawczych. Są to, więc te sytuacje które rzeczywiście występują w życiu danej jednostki.
5. Znaczenie diagnozy pedagogicznej dla działalności wychowawczej.
Diagnoza jest terminem przejętym z medycyny. Oznacza opisywanie, rozpoznawanie. Pomaga ona klasyfikować jednostki trudne i nietrudne wychowawczo, nadpobudliwe, zdolne -niezdolne. Pytanie jak jest wyzwala szereg innych pytań. Obiektem diagnozy jest każdy kto nosi znamiona potencjalnego wychowanka. Podstawowym pytaniem w diagnozie jest ,jak jest?". Kiedy dokonujemy opisu w odpowiedzi na to pytanie pojawia się następne: „dlaczego tak jest?". Pedagog powinien kolekcjonować informacje - wtedy może mu to ułatwić diagnozę.
6. Czym jest samowychowanie?
Samowychowanie jest jedną z faz wychowania, w której wychowanek samodzielne określa kierunek swojej strategii życiowej, dokonuje wyborów metod i środków jej realizacji. W tej fazie wychowanek staje się samowychowawcą. Klasyczny wychowawca nie jest całkowicie bierny, powinien on wyjść naprzeciw potrzebą wychowanka. Samowychowanie jest wiec formą oscylującą pomiędzy partnerstwem a autokreowaniem.
7. Proszę omówić na czym polega społeczny charakter wychowania.
Wychowanie ma charakter społeczny, ponieważ celem wychowania jest zmiana osobowości człowieka. Osobowość zaś stanowi odzwierciedlenie zaistniałych w życiu człowieka stosunków i doświadczeń społecznych. Doznania człowieka odbywające się w toku różnych sytuacji społecznych kształtują jego osobowość. Każde działania odbywające się poza życiem społecznym pozbawione są sił osobotwórczych. Uznanie zatem społecznego charakteru osobowości i procesów jej kształtowania pozwala mówić o społecznym charakterze wychowania.