3582323502

BLOK V

1. Personologia H. Murraya - generalne założenia.

Teoria ta koncentruje się na jednostkach (człowieku) w całej ich złożoności. Personologia to nauka o całej osobie. M. podkreśla stale organiczny całościowy charakter zachowania., wskazując iż pojedynczego fragmentu zachowania nie można zrozumieć w oderwaniu od reszty funkcjonującej osoby Mimo całościowego ujęcia można rozbijać życie psychiczne na pewne fragmenty traktuje się tutaj indywidualność czy jednostkę jako coś odrębnego od środowiska. M. uważa, że między jednostką a środowiskiem zachodzą pewne relacje.

Murray w swoich badaniach posługuje się szeroką analizą podkreślając, że po zakończeniu analizy należy zabrać się do rekonstrukcji całości. M. podkreśla, że warunkiem adekwatnego opisu zachowania jednostki jest dokładne przeanalizowanie i zrozumienie środowiskowego kontekstu zachowania.

Jeśli chodzi o wymiar temporalny to bardzo istotną rzeczą jest przeszłość człowieka, jest równie ważna jak teraźniejszość i środowisko. Nie można uchwycić człowieka jeśli nie zrozumie się jaka była jego przeszłość, jaka jest teraźniejszość i przyszłość. M. nawiązuje do psychoanalizy. Tak, jak psychoanaliza przyjmuje, że wydarzenia z dzieciństwa i niemowlęctwa są najważniejszymi determinantami zachowania w wieku dojrzałym.

M. przywiązuje dużą wagę do motywacji nieświadomej oraz jest bardzo zainteresowany subiektywnymi odczuciami, przeżyciami i zrozumieniem wyobrażeń ludzkich. Żeby to zrozumieć trzeba sięgnąć do przeszłości. Istotną rzeczą u M. jest podkreślenie procesów fizjologicznych, które towarzyszą wszelkim procesom psychologicznym. Uważa on mózg za siedlisko osobowości i wszystkich jej części składowych.

2. Struktura osobowości w interpretacji Murraya (np. przebiegi, serie, instytucje osobowości).

Na poglądy Murraya dotyczące struktury osobowości silny wpływ wywarła teoria psychoanalityczna lecz różni się ona pod wieloma względami od ortodoksyjnego stanowiska Freuda. M. raczej wystrzega się stosowania słowa „struktura". Uważa, że osobowość jest zwykle w stanie płynnym. Jednak M. wyróżnia takie same układy jak Freud, tzn; ego, superego i id Można powiedzieć, że są to elementy strukturalne, które zawiadują pewnymi procesami. Ale są pewne różnice, wg Murraya id zawiera nie tylko impulsy które są nieakceptowane ale również impulsy, które mogą być zaakceptowane przez człowieka, ego i społeczeństwo. Chodzi o to, że w id jest coś konstruktywnego, nie tylko coś, co nie da się opanować. Id nie tylko zawiera impulsy popychające zarówno do dobrego jak i złego, lecz ponadto siła tych tendencji jest różna u różnych osób.

Ego tak, jak u Freuda to centrum osobowości, powstrzymuje impulsy, reaguje, organizuje. Ego jest tutaj traktowane jako główny organizator czy integrator zachowania. Superego w teorii Murraya jest podobne jak u Freuda, choć jest pewna różnica. U M. „ja idealne" może być całkowicie oddzielone od sumienia np. w wypadku jednostki, która aspiruje do osiągnięcia mistrzostwa w zbrodni, lub też może być z nim ściśle związana gdy jednostka dąży do realizacji osobistych ambicji w sposób całkowicie zgodny z wymaganiami społecznymi. Jeśli superego dominuje a „ja idealne" jest stłumione, to dana osoba może starać się „spełnić wolę Bożą" lub „służyć społeczeństwu" kosztem rezygnacji z wszelkich osobistych ambicji. Tzn. jeśli superego dominuje to tłumi ego idealne, natomiast jeśli dominuje ego idealne to sumienie jest jemu podporządkowane. Murray mówi, że jest pewien wzrost rozwoju, najczęściej na początku władzę nad instytucją osobowości sprawuje id (dziecko krzyczy), potem superego (dziecko budzi się w nocy ponieważ zapomniało postawić przecinka w zeszycie odrabiając lekcje), u człowieka dojrzałego dominuje ego sprawca.

Definicja osobowości Murraya jest niejasna. Uważa on, że podstawowymi danymi psychologa są