chalmers0103

105

Rewolucja kopernikańska

menty na rzecz teorii Kopernika. Zanim jednak teoria ta została oparta na trwałych podstawach fizycznych, doszło do dalszych odkryć. Z prac Galileusza, Keplera i innych skorzystał Newton i zbudował ogólną teorię fizyczną, którą opublikował w swym dziele Principia w 1687 roku. Jasno zdefiniował pojęcie siły jako przyczyny przyspieszenia raczej niż ruchu, które to pojęcie występowało w pismach Galileusza i Keplera w dość niejasnych kontekstach. Newton zastąpił prawo bezwładności kątowej Galileusza własnym prawem bezwładności liniowej, według którego ciała, na które nie działa żadna siła, poruszają się z prędkością jednostajną po liniach prostych. Innym ważkim osiągnięciem Newtona było wprowadzenie prawa grawitacji, co umożliwiło mu wyjaśnienie przybliżonej poprawności praw ruchu planet Keplera i prawo swobodnego spadku Galileusza. W systemie Newtona oba kręgi ciał niebieskich i ziemskich zostały połączone i wszystkie poruszały się wskutek sił działających na nie zgodnie z Newtonowskimi prawami ruchu. Po powstaniu fizyki Newtona można było wykorzystać ją w dziedzinie astronomii. Możliwe stały się na przykład badania orbity Księżyca, w których brano pod uwagę jego rozmiary, obrót Ziemi, wahania osi Ziemi, i tak dalej. Można było również badać odchylenia ruchu planet od praw Keplera, spowodowane skończoną masą Słońca, siłami międzyplanetarnymi, itd. Badania takie stały się przedmiotem zainteresowania następców Newtona przez następnych kilka stuleci.

Z przedstawionego szkicu historycznego wynika, że rewolucja kopernikańska nie dokonała się za jednym zamachem. Widać również, że ani indukcjonistyczna, ani falsyfikacjonistyczna teoria nauki nie daje się z nim pogodzić. Nowe pojęcia siły i bezwładności nie pojawiły się w wyniku uważnej obserwacji i eksperymentów, ani dzięki falsyfikacji śmiałych hipotez i ciągłego zastępowania jednych przez drugie. Wstępne sformułowania nowej teorii, zawierające niedoskonale zdefiniowane nowe pojęcia, rozwijano mimo ich falsyfikacji. Dopiero po wynalezieniu nowego systemu fizycznego, co stało się dzięki intelektualnemu wysiłkowi wielu uczonych na przestrzeni kilku stuleci, można było pogodzić nową teorię ze szczegółowymi wynikami obserwacji i eksperymentów. Żadna teoria nauki, która pomija te czynniki, nie może uchodzić za poprawną.