3582325622

HISTORIA GOSPODARCZA, Wielka Depresja, (sem. T)

Wykład 9

Wielka depresja 1929-1935

Początki recesji dają się zauważyć w ii pot. 1928r.. Początkowo dotknął on przemysł włókienniczy, potem hutniczy i metalowy co spowodowało redukcje zatrudnienia, gdyż malejący popyt wymusza ograniczenie produkcji. Spadek produkcji w Polsce określa się jako jeden z największy w tym czasie na świecie. Największy wystąpił w górnictwie, przemyśle ciężkim i cementowym. Jedyną gałęzią która odnotowała rozwój to przemysł energetyczny. W celu zmniejszenia skutków kryzysu starano się tworzyć porozumienia monopolistyczne, ich liczba zwiększyła się ze stu (1929r.) do 274 (1935r). w ten sposób starano się walczyć z kryzysem, jednoczenie zwiększyła się liczba karteli z 32 (1929) do 104 (1935r). Kartele starają się utrzymać jak najwyższe ceny na swoje wyroby. Mimo prób podwyższenia rentowności przedsiębiorstw w wyniku monopolizacji, ich dochodowość maleje. Trudności finansowe przedsiębiorstw wymuszają interwencje państwa. Pod wpływem kryzysu zmniejszył się także eksport artykułów przemysłowych Polski, jego wartość się obniżyła, czego konsekwencją było też obniżenie dochodu państwa. Deficyt budżetowy musiał ograniczyć wydatki, dotyczące obrony i oświaty. Podstawowym przejawem kryzysu był spadek cen artykułów rolnych. Aby otrzymać tę samą ilość pieniędzy rolnik musiał zwiększyć produkcje 3krotnie. Gospodarstwa (?niewiemjakie?) mogły sobie pozwolić na ograniczenie produkcji, rolnicy gospodarstw rolno-towarowych musieli postępować odwrotnie, starali się zwiększać produkcję. Jednoczenie ograniczano konsumpcje własną a sprzedawano większe ilości art. rolniczych. Zjawisko to określano jako podaż głodowa. To postępowanie wynikało przede wszystkim z tego ze gospodarstwo było podstawowym źródłem utrzymania. Kolejnymi zjawiskami były zjawiska:

1) "Rozwarcia nożyc cen 1" - ceny artykułów przemysłowych spadały wolniej niż rolniczych, 1928r. rolnik na zakup pługa przeznaczał lOOkg żyta a w 1935r. już 450kg

2) ^wRozwarcia nożyc cen 2" - wzrost kosztów pośrednictwa, zyski były przechwytywane przed handlarzy, narzucali oni chłopom bardzo niskie ceny, zwłaszcza w regionach bardzo odległych od miast.

Spadek dochodów wsi musiał zahamować reformę rolną, w żadnym roku w latach 1929-35 nie osiągnięto założonego limitu parcelacji. Lepiej udawała się tu akcja komasacji, najlepiej rozwijała się likwidacja serwitutów (polegały na prawe chłopów do bezpłatnego użytkowania części