75605

Dr. Andrzej Pieczewski Historia Gospodarcza

Wykład XIV- Kryzys i rozpad gospodarki centralnie planowanej 3. Próby reform gospodarczych:

Przeprowadzenie reformy gospodarczej miało być ratunkiem dla ówczesnej gospodarki.

•    1980 r. - kierownictwo PZPR, pod wpływem presji społecznej oraz NSZZ „Solidarność" powołało Komisję ds. Reformy Gospodarczej (W. Baka)

•    Połowa 1981 r. - Komisja przygotowała „Kierunki reformy gospodarczej". Reforma przedsiębiorstw miała być podstawę przemian, zapewniająca samodzielność, samorządność i samofinansowanie.

•    Wrzesień 1981 r. - sejm PRL, uchwalił dwie, ważne ustawy: o państwowych przedsiębiorstwach (samodzielność, samorządność i samofinansowanie) i o ich samorządzie (zajmowanie się istotnymi sprawami).

•    Luty 1982 r. - Sejm przyjmuje pakiet 9 ustaw. Dotyczą one systemu cen, wynagrodzeń i zasad planowania.

Sytuacja gospodarcza znacznie się pogarszała. Dlatego w 1. poł. 1987 r., podjęto kolejną próbę reformy gospodarki i rząd przedstawił wówczas założenia jej drugiego etapu. Główny cel to zrównoważenie gospodarki.

W 1988 r. program spotkało poważne niepowodzenie - nie udało się przeprowadzić operacji cenowo -dochodowej. W gospodarce utrwalił się system nakazowo rozdzielczy, sprzeczny z założeniami reformy. Nastąpiło pogorszenie nastrojów w społeczeństwie. Większość przestała wierzyć w poprawę, rozpoczęły się liczne strajki.

•    Lato 1988 r. - strajki na Śląsku i Wybrzeżu.

•    Jesień 1988 r., powstał ostatni gabinet komunistyczny (Mieczysław F. Rakowski)

•    Grudzień 1988 r. - ustawy zwiększające przede wszystkim samodzielność przedsiębiorstw.

•    1988 r. - założono Łódzki Bank Rozwoju, pierwszy bank w formie spółki akcyjnej.

4. Kryzys gospodarki nakazowo - rozdzielczej. Hiperinflacja.

•    1981 r. - polska gospodarka w formie całkowitego rozkładu. Pogłębiła się wówczas nierównowaga rynkowa oraz nastąpiło zerwanie więzi towarowo - pieniężnej między miastem a wsią. Przestał funkcjonować aparat planowania, dawniej podstawowy filar gospodarki socjalistycznej.

•    Lipiec 1982 r. - Sejm zatwierdza koncepcję nowego systemu planowania - System centralnie planowany + mechanizmy rynkowe.

•    1981 - 1982, nastąpiło załamanie produkcji przemysłowej. Był to skutek zmniejszenia nakładów inwestycyjnych i narastających trudności zaopatrzeniowych oraz energetycznych.

•    1983 -1985, podjęto próbę poprawy sytuacji - plan trzyletni - i uzyskano:

-    większe wydobycie węgla,

-    wzrost produkcji,

-    wzrost produkcji maszyn i narzędzi,

-    spadek produkcji wielu artykułów konsumpcyjnych,

-    1987 r., ponowne załamanie gospodarki.

Nie powiodła się restrukturyzacja gospodarki i rozwój branż produkujących środki konsumpcji, natomiast poprawiła się sytuacja przemysłu prywatnego.

Wobec Polski zostały zastosowane restrykcje finansowe oraz handlowe, pochodzące od państw zachodnich. Wspólny rynek unieważnił na pewien czas porozumienia o sprzedaży żywności po zaniżonych cenach.

•    Październik 1982 r. - Ronald Reagan, prezydent USA zadecydował o cofnięciu Polsce KNU.

•    Polska straciła pozycję najbardziej faworyzowanego przez USA kraju komunistycznego.

•    Lata 80. - trudne położenie handlu zagranicznego, ponieważ:

-    był zmuszonydo funkcjonowania w warunkach sankcji ekonomicznej.