75607

Dr. Andrzej Pieczewski Historia Gospodarcza

Wykład XII - Ograniczone reformy gospodarki kolektywnej

3) Przemiany polityczne w Polsce:

Decyzje podjęte na XX zjeździe UPZR miały bardzo duży wpływ na politykę Polski i świata. Nastąpiło rozliczenie stalinizmu (tajny referat Chruszczowa). TEZY:

nieuchronność wybuchu III wojny światowej; dochodzenie do socjalizmu własnymi drogami narodowymi; podjęcie współzawodnictwa krajów socjalistycznych.

Wpływ na pogorszenie sytuacji w Polsce miał śmierć Bolesława Bieruta na XX zjeździe, narastały napięcia w kraju. Jeszcze bardziej wzrosło po wypadkach poznańskich (1956r), coraz więcej osób domagało się władzy w Polsce (powrócił z więzienia Mucha i ponownie objął władzę).

VIII plenum (przełom październikowy - największy przełom gosp. w PRL):

potępienie stalinizmu;

system, w którym dużą rolę odgrywał UB;

demokratyzowanie żyda społecznego i gospodarczego;

- zamierzano przywrócić zasadnicze funkcje Sejmu, Rządu;

zmniejszanie inwestycji na przemysł ciężki, poprawa stopy życiowej, zielona polityka (prorolnicza);

zmiana funkcjonowania przedsiębiorstw;

nowy układ z ZSRR (dotyczące sfer :gosp. i wojskowej).

Stronnictwo ZSL + SD w czasie stalinizmu były wykonawcą poleceń Moskwy i PZPR; rozwiązano ZNP; w 1959-60 r - Gomułka wycofuje się z polityki polskiej.

4) Próba zmian modelu gospodarki polskiej:

Zamierzano reformować gospodarkę. Powołano Radę Ekonomiczną (wielu wybitnych ekonomistów, działaczy gosp. - Michał Kalecki).

TEZY zmian modelowych w gospodarce:

-    proponowano reformować centrum planowe PKPG, zmiana w Komisję Planowania; wprowadzono znaczną decentralizację planowania i zarządzania;

wzrosła samodzielność przedsiębiorstw, nowy model przedsiębiorstwa; zredukowano aparat terenowy;

-    starano się zaktywizować eksport.

•Gomułka stał się autokratą. Powrót industrializacji, rozwarcie „nożyc cen".

Zlikwidowano samorząd robotniczy, zwrócono uwagę na rozwój sektora B, zwiększono nakłady na rolnictwo, budownictwo, płaca realna wzrosła o 30%. Dzięki tym działaniom rynek zaczął odżywać, a w 1959 r gospodarka odzyskała równowagę.

•Kiedy Gomułka odchodził, dług wynosił lmld. $.

5) Powrót do polityki równowagi:

Po industrializacji powstały nowe okręgi przemysłowe ( legnicki, koniński itd.). Produkcja przyjęła trend spadkowy, pomimo rozwoju niektórych branż. Nastąpił wzrost jałowy - produkowano nadprodukcję. Brak innowacji.