7803159810

HISTORIA GOSPODARCZA, gospodarka il RP, (sem. I)

Wykład 8

Gospodarka II RP

W listopadzie 1918 r. Polska uzyskała po 120 latach niepodległość, stając tym samym w obliczu szeregu problemów gospodarczych. W skład terytorium państwa wchodzą ziemie z 3 różnych zaborów znajdujących się na różnych poziomach rozwoju. Najwyżej rozwinięte są ziemie zaboru pruskiego, niżej rosyjskiego, a najsłabiej Galicja (austriacki). W początkowym etapie powstawania państwa chodziło przede wszystkim o integrację terenów. Z państwami zaborczymi łączyły ziemie polskie komunikacja, transport, ustawodawstwo gosp., waluty, rynki zbytu. Każdy zabór łączony był w wewnętrzny podział pracy. Konsekwencja tego było wykształcenie się niektórych gałęzi produkcji.

W 1919r. znajdowały się w obiegu aż 3 rożne waluty: marka niemiecka, marka polska i korona austriacka. W niektórych częściach kraju wykorzystywano także ruble rosyjskie. 1920r. marka polska staje się walutą ogólnokrajową. W Polsce istniały także poważne różnice administracyjne i prawne. Różnice dotyczyły także struktury agrarnej i kultury rolnej. W województwach zachodnich dominowały gospodarstwa wielkochłopskie i obszarnicze, w centralnych średnie, drobnotowarowe. We wschodniej dominowała gospodarka chłopska ekstensywna, w południowej zacofanie zaś było największe. Podstawowym zadaniem w kraju było wyprowadzenie kraju ze zniszczeń wojennych. Głownie chodziło o opanowanie kryzysu żywnościowego i opalowego.

W 1919r. została podjęta likwidacja odłogów. W 1923 zajmowały one juz niewielka cześć kraju. Produkcja rolna w latach 1922-23 przekroczyła poziom przedwojenny pomimo szeregu trudności. Opanowanie kryzysu żywnościowego odbyło się przy wydatnej pomocy amerykańskiej.

Wojna bolszewicka 1919-1920r. stała się czynnikiem nakręcania koniunktury. W okresie funkcjonowania gospodarki wojennej zaczął rozwijać się przemysł metalowy, gromniczy, włókienniczy, chemiczny i spożywczy. Mobilizacja do wojska ograniczyła bezrobocie, w tym czasie także zostało rozbudowane ustawodawstwo socjalne. Pomyślna koniunktura pobudzona była także przez niewielką inflację. Dzięki tej umiarkowanej inflacji zmalały realne obciążenia podatkowe, sprzyjała ona również eksportowi towarów z zagranicy. Przedsiębiorcy wywożący towary uzyskiwały inflacyjna premia eksportową. Umiarkowany wpływ inflacji miał miejsce do 1923r kiedy to inflacja przemieniła się w hiperinflację, co zapoczątkowało kryzys gospodarczy. Trudności finansowe dotyczyły przede wszystkim deficytu budżetowego. W 1923r.próby opanowania tego kryzysu podjął się Władysław Grabski, który 19 grudnia 1923r. powołany został na premiera i ministra skarbu.