Percentyl (p): jest wartość k-tego elementu w uporządkowanym rosnąco zbiorze wyników (xl<x2<...<xk). Wskazuje on, że p% wyników znajduje się poniżej wartości wskazanej przez ten percentyl, k oblicza się następująco:
K=(p*n)+1
n-liczba wyników, p-percentyl
Błąd pomiaru - różnica między wynikiem pomiaru a wartością mierzonej wielkości fizycznej. Bywa też nazywany błędem bezwzględnym pomiaru. Ponieważ wartość wielkości mierzonej (wartość prawdziwa) jest w praktyce niepoznawalna, to w celu określenia błędu posługujemy się poniższymi, bardziej precyzyjnymi terminami Błąd przypadkowy - różnica między wynikiem pomiaru a średnią arytmetyczną nieskończonej liczby wyników pomiarów tej samej wielkości mierzonej, wykonanych w warunkach powtarzalności. Błąd przypadkowy jest wynikiem nieprzewidywalnych zmian przypadkowych czynników wpływających na pomiar; daje on przyczynek wpływający na rozrzut wyników.
Błąd systematyczny - różnica między średnią arytmetyczną nieskończonej liczby wyników pomiarów tej samej wielkości mierzonej, wykonanych w warunkach powtarzalności, a wartością wielkości mierzonej. Błąd systematyczny jest również wynikiem czynników wpływających na pomiar, ale czynniki te można rozpoznać. Obowiązkiem eksperymentatora jest wprowadzenie poprawki kompensującej błąd systematyczny.
Błąd względny - stosunek błędu pomiaru do wartości wielkości mierzonej.
Niepewność pomiaru - parametr związany z wynikiem pomiaru, charakteryzujący rozrzut wartości wielkości mierzonej, który można w uzasadniony sposób przypisać wielkości mierzonej.
Na pełną niepewność pomiaru powinny składać się wszystkie przyczynki pochodzące od rozrzutu wyników, rozkładu prawdo-podobieństwa przyjętego na podstawie wiedzy o mierzonej wielkości, o jej pomiarach, wykorzystanych przyrządach pomiarowych lub przyczynki wynikające z doświadczenia eksperymentatora.
Pomiary bezpośrednie
-Obliczanie niepewności standardowej metodą typu A:
dysponujemy zestawem pomiarów powtarzarych w jednakowych warunkach, a obliczenie niepewności dokonuje się drogą analizy statystycznej
1
n(n-l)
pomiar prosty (bezpośredni): u(x) =
Pomiar złożony (pośredni): uc(y) = -Obliczanie niepewności standardowej metodą typu B:
dostępny jest tylko jeden wynik pomiaru, lub gdy wyniki nie wykazują rozrzutu. Wówczas niepewności standardowej nie można obliczyć drogą analizy statystycznej i ocenia się ją na podstawie danych umieszczonych w specyfikacji przyrządu pomiarowego, wiedzy o danej wielkości fizycznej lub o przedziale, w którym wartość rzeczywista powinna się mieścić. Odchylenie standardowe: wielkość, od której odchylają się wyniki od wartości oczekiwanej. Parametr, który charakteryzuje rozrzut wyników. (Najczęściej 95%)
Odchylenie standardowe dla pojedynczego pomiaru jest miarą średniego rozrzutu wyników pomiarów wokół prawdziwej wartości mierzonej wielkości (wartości oczekiwanej)
Błędy systematyczne: występują zawsze są związane z dokładnością sprzętów jakich używamy.