3582328457

ORIENTACJE BADAWCZE W TEORII WYCHOWANIA:

•    socjologiczna - F. Znaniecki, Z. Mysłakowski, R. Miller;

•    normatywne:

0 ideologiczna - M. Krawczyk, K Sośnicki, H. Muszyński;

0 filozoficzna - S. Kunowski, W. Cichoń, K. Kotłowsłd;

•    psychologiczna - Z. Zaborowski, M. Łobocłd, K. Konarzewski;

•    eklektyczna - J. Górniewicz, P, Petrykowski, T. Kukołowicz, E. Kubiak-Szymborowska, D. Zając,

M. Kopeć, A. M. de Tchorzewski.

Klasyfikacja orientacji hariawryyrh:

Ze względu na różnice podejść polskich naukowców do teorii wychowania, wynikających z odmiennych punktów myślenia o jej istocie, zadaniach czy podstawowych pojęciach.

Wyróżniamy 4 rodzaje orientacji badawczych:

•    socjologiczną,

•    normatywne (normatywno-ideologiczną oraz normatywno-filozoficzną),

•    psychologiczną,

•    eklektyczną.

Orientacja socjologiczna:

Skupia uwagę badaczy na teorii społeczeństwa wychowującego, w który pcoes wychowania jest zdeterminowany przede wszystkim oddziaływaniem na jednostkę podstawowych struktur społecznych, środowisk wychowawczych czy sił społecznych.

Przedstawiciele: Florian Znaniecki (1882-1958), Romana Miller (1906-1983).

Florian Znaniecki

Wychowanie jest zjawiskiem społecznym przenikającym przez wszystkie struktury i procesy społeczne. Według Znanieckiego podstawę konstytutywną teorii wychowania tworzą następujące kategorie pojęciowe:

-    wychowanie,

-    środowisko wychowawcze (osoby i grupy społeczne, które wywołują i regulują działalność wychowawcz ą),

-    stosunek wychowawczy (stosunek społeczny, zachodzący między indywidualistycznym wychowankiem a którąkolwiek z osób lub grup, wywołujących i regulujących działalność wychowawczą.

Zygmunt Mysłakowski

Lokuje teorię wychowania w pedagogice, wskazują, iż jako jej część jest nauką w najwyższym stopniu społeczną. Pojęcia „ogólna teoria wychowania" używa zamiennie z „pedagogiką ogólną".

Podstawowe pojęcia teorii wychowania wg Mysłakowskiego:

-    wychowanie, samowychowanie i środowisko wychowanka (wychowanie w znaczeniu szerokim, tu - te wszystkie procesy i czynności, którym podlega osobnik przychodzący na świat ze strony otoczenia);

-    samowychowanie (to proces, w trakcie którego dochodzi do przekształcania własnej osobowości w kierunku idealnego „JA", zachodzący w środowisku wychowawczym, na które składa się wszystko to, co w pewien określony sposób wyznacza istocie ludzkiej formę jej egzystencji w stosunkach ze światem).

Orientacje normatywne

Na podstawie filozofii człowieka (antropologii filozoficznej), aksjologii lub teorii kultury określane są wartości i cele, jakimi powinno kierować się wychowanie człowieka. W zależności od preferowanych źródeł są nimi określone ideologie albo wybrany kierunek antropologii filozoficznej.

Tak rozumiana teorie wychowania są zbliżone do nauk praktycznych, w których pojęcia i normy jako prawa teoretyczne są przekształcane w formy działań pedagogicznych.

Dwie kategorie orientacji normatywnych — ze względu na źródła uzasadnień normatywnych wyróżniamy