3582468862

Wprowadzenie do problematyki różnic indywidualnych

-    Różnice między ludźmi - obserwowane od początku istnienia gatunku Homo sapiens -Ta sama sytuacja -¹ odmienne zachowania różnych ludzi

-    Różne sytuacje -» podobne zachowania tej samej osoby

Już starożytni Grecy pytali: SKĄD TE RÓŻNICE?

-    Galen (130-200 n.e.)

•    pierwsza typologia temperamentu (sangwinik, choleryk, flegmatyk, melancholik)

•    nacisk na biologiczne podstawy różnic indywidualnych - koncepcja endogenna

-Teofrast (370- 287 p.n.e.)

•    egzogenna koncepcja różnic indywidualnych

•    modyfikująca rola środowiska - typy osobowości zróżnicowane przez różne sposoby wychowania

•    pierwszy podręcznik różnic indywidualnych Charaktery - 30 portretów literackich przedstawiających typowe wady ludzkie

-William Stern

•    opublikował pierwszą książkę poświęconą różnicom indywidualnym (1900)

•    początek psychologii różnic indywidualnych jako dyscypliny psychologicznej

•    wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji (1912)

Podstawowe zagadnienia PRI

•    Różnice indywidualne - zjawisko polegające na tym, że jednostki (ludzie i zwierzęta) należące do tej samej populacji różnią się między sobą pod względem porównywalnych cech zachowania (Strelau, 2005).

•    PRI interesują jednak te zjawiska, które charakteryzują się względną stałością (raczej cechy niż stany) i które są zdeterminowane genetycznie

•    osobowość (w tym temperament)

•    inteligencja (zdolność ogólna) i zdolności specjalne (wąskie), np. matematyczne, muzyczne

•    style poznawcze

•    Przyczyny różnic indywidualnych (geny czy środowisko)

•    Pomiar i diagnoza różnic indywidualnych

•    Co wynika z różnic indywidualnych?

-> Konsekwencje społeczne: ludzie nie są równi

-> Rl łatwo jest powiązać z wartościowaniem ludzi i dyskryminacją

1

1

   Różnice indywidualne: zróżnicowanie interindywidualne, interpersonalne, międzyosobnicze, międzyjednostkowe