1109146173

6. Co obejmuje tzw. prawo umowne?

PRAWO UMOWNE (tzw. Iex contractus) obejmuje tzw. OGÓLNE WARUNKI UMÓW, czyli prawnie wiążące warunki umów/ wzorce umowne, których moc wynika albo z porozumienia stron, albo z przepisów prawa (o charakterze bezwzględnie lub względnie obowiązującym).

Obecnie takie wzorce mogą być wydawane przez każdy podmiot prawa uczestniczący w obrocie cywilnoprawnym (kiedyś zastrzeżone tylko dla podmiotów ustawowo wymienionych), co wynika ze swobody kreowania stosunków umownych zagwarantowanej w k.c.

(Tworzą je sobie głównie duże korporacje i przedstawiają je kontrahentom tylko do klepnięcia.)

W tej grupie doniosłe znaczenie prawne mają ogólne warunki, wzory umów i regulaminy wydawane na podstawie Kodeksu cywilnego lub przepisów szczególnych, np. tzw. standardowe ogólne warunki ubezpieczeń (w oparciu o u. o działalności ubezpieczeniowej.)

Stają się dla stron wiążące w momencie, gdy powołają się na nie (warunki umówi, typowe klauzule umowne) w umowie / zawrą ją wg konkretnego wzorca umownego.

Do prawa umownego część doktryny zalicza również tzw. umowne akty erekcyjne (dot. działania na przyszłość), w gronie których znajdują się np. główne akty założycielskie spółek czy statuty.

W międzynarodowym obrocie gospodarczym takie ogólne warunki, wzorce umowne czy typowe klauzule umowne są ustalane albo spisywane przez organizacje gospodarcze, vide Incoterms spisane przez Międzynarodową Izbę Handlową (patrz pyt. 10-12).

7. Co to jest prawo zwyczajowe i w oparciu o jakie elementy należy je definiować?

PRAWO ZWYCZAJOWE to zespól NIEPISANYCH NORM, które powstają wskutek (a) STOSOWANIA TEGO SAMEGO SPOSOBU DZIAŁANIA w czasie na tyle długim (longa consuetudo), aby (b) w POWSZECHNYM PRZEKONANIU stały się WIĄŻĄCE DLA WSZYSTKICH (opinio necesitatis).

S wykształcenie się normy prawa zwyczajowego nie następuje przez wolę ustawodawcy. Jest to norma UZNANIOWA

S nie jest wymienione w konstytucyjnym katalogu źródeł, ale uznaje się je za samoistne źródło prawa

S szczególne znaczenie i zastosowanie ma w międzynarodowym obrocie gospodarczym, gdzie jest normy są utrwalone i notyfikowane w różnych warunkach umów, typowych klauzulach umownych, przewodnikach zawierania umów itp.; np. INCOTERMS (patrz pyt. 10-12)

Należy je definiować właśnie w oparciu o wspomniane 2 elementy, które są niezbędne do wykształcenia się normy prawa zwyczajowego:

(A)    obiektywny - LONGA CONSUETUDO: czyli pewna utrwalona, powtarzająca się w czasie praktyka jakiegoś zachowania; nie musi mieć charakteru absolutnie powszechnego, ale musi być stosowana na jakimś większym terytorium, a nie tylko lokalnie; do tego zasada tacitus consensus - milczącego porozumienia - kto nie zgłasza sprzeciwu, ten się zgadza

(B)    subiektywny - OPINIO NECESITATIS: czyli przekonanie uczestników tej praktyki, że postępują zgodnie z pewnym porządkiem prawnym, że ta ich praktyka w istocie skutkuje wytworzeniem się nowego prawa

6