1636661510

Dowiedziono, że na rozwój procesów i właściwości psychicznych dziecka wpływają cztery podstawowe grupy czynników tzw. czteroczynnikowa koncepcja rozwoju człowieka¹: zadatki genetyczne (anatomiczno - fizjologiczne), z którymi człowiek przychodzi na świat jako z cechami dziedzicznymi lub nabytymi w okresie płodowym;

-    czynniki środowiskowe - jako ogół warunków bytowania jednostki (środowisko naturalne, kulturowe, społeczne);

-    celowe i planowe wychowanie i nauczanie;

-    aktywność własna jednostki.

Wyróżnienie tych czynników możliwe jest właściwie tylko teoretycznie, gdyż w rzeczywistości działają one zawsze w ścisłym wzajemnym powiązaniu, warunkują się i modyfikują nawzajem, zmieniając swą rolę i znaczenie w zależności od pozostałych czynników i innych warunków.

Wyraz „aktywność” pochodzi od przymiotnika aktywny, z łac. activus, czyli: skłonny, zdolny do działania, biorący w czymś żywy udział, pełen inicjatywy.

Stąd aktywność to:

-    skłonność, zdolność do działania;

-    zdolność do podejmowania inicjatywy;

-    czyny udział w czymś.

Synonimy do tego słowa to: działanie, czynność, działalność, mobilizacja, animacja, animowanie, ożywianie, pobudzanie, zaradność, ruchliwość, inicjatywa, energia, pomysłowość, przedsiębiorczość, żywotność, dynamiczność, żywiołowość, witalność. ²

Termin aktywność ma bardzo szerokie zastosowanie. W biologii określa się pojęcie to, jako ogół czynności organizmu w celu zaspokojenia jego potrzeb życiowych.³ Zaś w psychologii aktywność „stanowi ogół czynności podejmowanych przez jednostkę, wyróżniających ją ze względu na intensywność działań jakiegoś rodzaju”. ⁴

Rozważając zagadnienie aktywności i wpływu, jaki wywiera na rozwój dziecka, S. Szuman podkreśla złożoność tego procesu i wyróżnia w nim trzy podstawowe elementy, które sprawiają,że aktywność własna dziecka jest czynnikiem jego rozwoju.

2

1

Sobańska J. (1999) Hasło: Aktywność psychomotoryczna dzieci i młodzieży [w:l Encyklopedia pedagogiczna. Red. W. Pomykało, Fundacja Innowacja, Warszawa, s. 22-24.

2

■ Zgółkowa H. (2003) Hasła: aktywność, [w:] Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Red. H. Zgółkowa. Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, s.178, 378-381.

3

   Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Żak I996r, s 6.

4

   Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2009 r.