Co to jest teoria? 1)Prawa nauki 2)Teoria i empiria 3)Problem(at) 4)Teza, hipoteza Typy i role uczonych wedlug Floriana Znanieckiego: - uczony - erudyta - uczony - tworca - scholarze - odkrywca faktow - odkrywca problemow (badacz-teoretyk) Robert K. Merton wyroznia - naukowcy teoretycy - naukowcy empirycy 1)Metodologia 2)Ogólne dyrektywy badawcze 3)Pojęcia naukowe, ich tworzenie i analiza 4)Interpretacja ex post factum 5)Generalizacje empiryczne 6)Odkrycie prawidlowosci (prawa nauki) 1)Metodologia - wiedza o systemach założeń, reguł postępowania, prowadzenia badań i wnioskowania; metody; logika postępowania 2)Ogólne dyrektywy badawcze - sugestie jak prowadzić badania, jakim podejsciem się kierować - założenia dotyczące charakteru badań i sposobu ich prowadzenia 3)Pojęcia naukowe, ich tworzenie i analiza -tworzenie wyjaśnień i pojęć -Definiowanie -Usuwane zapóźnień pojęciowych 4)Interpretacja ex post factum -Próba wyjaśnienia odkrytych faktów -Wyjaśnianie związków 5)Generlizacje empiryczne -Podsumowywanie i (proste) uogólnianie wyników 6)Odkrycie prawidlowosci (prawa nauki) -Ustalenie czy są pewne związki, powtarzalność zjawisk, zasady, następstwo, określony mechanizm -Czy to w ogóle w naukach społecznych możliwe? TEORIA - ODKRYCIE PRAWIDŁOWOŚCI, STWORZENIE WZGLĘDNIE SPÓJNEGO SYSTEMU POJĘCIOWEGO Teoria bez empirii? Empiria bez teorii? Modele teoretyczne zjawisk społecznych -np. System polityczny; Kultura polityczna; Globalizacja Modele strukturalne i funkcjonalne Modele eksplanacyjne i prognostyczne -np. Dzieło Huntingtona - 3 fala demokratyzacji Paul Feyerabend: - nauka jest przedsięwzięciem anarchistycznym - zasada: nic świętego - nowe hipotezy - nowe kontrindukcjonalne postępowanie - teoretyczna jednolitość osłabia moc krytyczną nauki - konflikt między faktami a teoriami może świadczyć o postępie w nauce - prostoduszne reguły nie są w stanie wytłumaczyć �ślabiryntu interakcji” - rzeczywistość jest w dużej mierze nieznana - możliwość wyboru - sztywne reguły są nie do pogodzenia z postawą humanistyczną