3236692131

zasady takie, jak: kapitał nie może być stworzony, każdy potencjał ulega spontanicznemu, losowemu zanikowi; zasada minimalnego działania. Zatem podstawą zdrowych teorii ekonomicznych jest nie tylko prawo popytu i podaży, ale także fundamentalne prawa Natury. Ekonomia fizyczna ma naturalny potencjał tworzenia niezawodnego opisu i sprawnego narzędzia kształtowania rzeczywistości ekonomicznej porównywalnego do stanu nauk technicznych.

dr Anna Domagała

Katedra Ekonometrii

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Procedura kombinowanego doboru wprzód jako metoda doboru zmiennych do modeli DEA

W artykule przedstawiono propozycję metody doboru zmiennych (nakładów oraz wyników) do modeli DEA (Data Envelopment Analysis).

W trakcie prowadzenia różnego typu analiz wielowymiarowych zazwyczaj pojawia się pytanie, czy możliwe jest zredukowanie liczby wykorzystywanych tam zmiennych, gdyż każda dodatkowa zmienna zwiększa rozmiar zadania, a przez to i koszty prowadzonego badania. Zastosowanie odpowiedniej metody doboru zmiennych pozwala wykluczyć zmienne, które powielają wnoszone informacje. Takie procedury są szeroko stosowane np. w analizie regresji.

Analizy efektywności typu DEA rzadko poprzedzane są statystyczną procedurą doboru zmiennych. Zazwyczaj listę zmiennych ustala się intuicyjnie, na podstawie przesłanek merytorycznych związanych z badanym zjawiskiem i wynikających z wiedzy analityka. Następnie stosuje się modele DEA bez sprawdzenia, czy występują tam zmienne, które nie mają istotnego wpływu na rezultaty badania.

Proponowaną metodę doboru zmiennych do modeli DEA nazwano procedurą kombinowanego doboru wprzód. Polega ona na stopniowym dodawaniu zmiennych do modelu zgodnie z opracowanym algorytmem. Decyzję o rozszerzeniu modelu o analizowaną zmienną podejmuje się na podstawie dwóch kryteriów. Po pierwsze, bada się procentową zmianę średniej efektywności wywołaną dodaniem danej zmiennej do układu, a po drugie obserwuje się poziom współczynnika korelacji pomiędzy wynikami badania bez tej zmiennej a wynikami badania z jej uwzględnieniem. Rozszerzenie modelu o taką zmienną uznaje się za istotne, gdy wartość bezwzględna procentowej zmiany średniej efektywności oraz współczynnik korelacji przekraczają pewne arbitralnie ustalone wartości graniczne. Ostatecznie daną zmienną można dodać do modelu tylko wtedy, gdy oba powyższe kryteria spełnione są równocześnie.

dr Cezary Dominiak Katedra Badań Operacyjnych Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Modelowanie preferencji grupowych w metodzie interaktywnej IMGP

W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny wzrost zastosowania metod wielokryterialnego wspomagania decyzji w zarządzaniu przedsiębiorstwem. W problematyce podejmowania decyzji w zarządzaniu, zwłaszcza decyzji o charakterze strategicznym najczęściej decydentem jest grupa osób. Powoduje to konieczność odpowiedniego modelowania preferencji grupowych. Problem jest szczególnie ważny, gdy wspomaganie decyzji odbywa się przy wykorzystaniu metod interaktywnych.