3307665646

chroni"- w rozumieniu ontologicznym - rzeczywistość międzynarodową przed anarchią²⁷. Obok kategorii systemu, Stefanowicz posługiwał się równolegle kategorią normatywną    ładu    międzynarodowego    oraz    społeczności

międzynarodowej, wypracowaną w tzw. szkole angielskiej TSM²⁸.

Zarysowana powyżej tradycja badawcza polskich nauk politycznych w aspekcie konceptualizacji kategorii systemu międzynarodowego stanowi zasadniczą inspirację dla autora. Argumentacja profesorów Kukułki i Pietrasia stworzyła zarówno ciągłość pomiędzy polską a zachodnią myślą teoretyczną, jak też miała kluczowe znaczenie dla kształtowania się wzorców badania i rozumienia problematyki międzynarodowej w polskiej nauce. W związku z powyższym oraz w związku z podejmowaną w tej części pracy problematyką należy odpowiedzieć na kilka pytań badawczych, takich jak:

• na czym    polega specyfika badań nad    stosunkami

międzynarodowymi?

•    czym są i jak są definiowane w NSM systemy międzynarodowe?

•    co należy wziąć pod uwagę podczas badania kategorii systemu?

Próba odpowiedzi na trzy postawione powyżej pytania będzie tematem kolejnych rozważań zawartych w trzech poszczególnych podrozdziałach. Analiza poniższa odwołuje się do rozróżnień pojęciowych, stosowanych zasadniczo w naukach politycznych, następnie przedstawia specyfikę dyscypliny stosunki międzynarodowe i stosowaną w jej ramach tzw. analizę systemową. Kolejnym, podsumowującym dla tego rozdziału zagadnieniem, będzie budowa modelu analitycznego, umożliwiającego śledzenie procesu teoretycznego (tzw. process tracing) w aspekcie stosowania kategorii systemu w NSM²⁹.

Należy wyraźnie zaznaczyć, iż koncepcje systemowe opracowane przez badaczy stosunków międzynarodowych mają zgoła odmienny charakter od analizy systemowej, stosowanej w badaniu problemów zarządzania, analizy grup

²⁷    Janusz Stefanowicz, Anatomia polityki międzynarodowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000, s. 22-23.

²⁸    Zob. Janusz Stefanowicz, Ład międzynarodowy... rozdz. XI-XIII.

²⁹    Por. Jeffrey Checkel, "Process Tracing", [w:] Audie Klotz, Deepa Prakash, Qualitative Methods in International Relations. A Pluralist Guide, Palgrave Macmillan, New York 2009, s. 114-127.

19