metodologii, w tym - metodologii badań sztuki. To także wielki spór filozoficzny, który kończy się tzw. przełomem antypozytywistycznym.
Wiek XIX kończy się jednak także rozpoczęciem wielkich badań o charakterze filologicznym, których posiewem są: badania spuścizny patrystycznej [J.P. Mignę] oraz ukształtowanie tzw. Formgeschichlemethode, badania nad literaturą ludową i powstanie wielkiego słownika Aarne-Thompsona The Motif-Index to Folks-Tales, badania nad tradycja literatury i szerzej: kultury oralnej [m.in. Lord, W.J. Ong],
Wiek XX, to okres pluralizmu badawczego. Zaczyna się pojawieniem się strukturalizmu i formalizmu z jednej, a estetyzmu z drugiej strony. Strukturalizm rozwija się niezwykle owocnie, ale przekształca się bardzo mocno i w efekcie daje początek takim ruchom, jak dekonstrukcja, poststrukturalizm i postmodernizm.
Obok tych kierunków, które oparły się na pewnych ideach językoznawczych, należy wskazać drugi nurt, który ukształtował się stosunkowo niedawno [II poł. XX wieku], a mianowicie - kognitywizm.
Jednakże równolegle kształtują się podejścia do sztuki, w tym literatury, które swych korzeni poszukują w takich kierunkach filozoficznych, jak egzystencjalizm [w różnych odmianach, m.in. Soeren Kirkegaard, Miguel de Unamuno, Jean Paul Sartre], fenomenologia [głównie Roman Ingarden], marksizm [głównie rosjanie, po II wojnie światowej, część badaczy niemieckich (w byłym NRD), ale też Lucien Goldman], nurty chrześcijańskie [m.in. neotomizm, jak Jean Maritain, Etienne Gilson], Osobnym problemem jest psychoanaliza [także w trzech odmianach - Zygmunt Freud, Carl Gustav Jung oraz Adler] i jej zastosowanie w badaniach literackich.
Nie można także zapominać o kierunkach wykorzystujących tradycję myślenia neopozytywistycznego, głównie koła wiedeńskiego.
Obecnie - wkraczają na ten teren badacze spod znaku McLuhanna [m.in. Dereck van Kerckhove], ale także badacze, którzy zwracają uwagę na rolę nowych mediów [m.in. The Futurę of the Book\ w tym - hypertekstów, itp.
18