4544139818

W szczególności chodzi o umiejętność odpowiednio wczesnego rozpoznania symptomów tych zmian oraz weryfikacji realizowanej strategii rozwoju, a w dalszej kolejności o zdolność do restrukturyzacji posiadanych zasobów oraz możliwości zdobywania nowych zasobów.

Skuteczne zarządzanie, czyli takie, które w konkretnych warunkach, zapewnia najlepsze zrealizowanie celów, wymaga nie tylko szczegółowej informacji o tym co się dzieje wewnątrz organizacji, lecz również bardzo szczegółowego rozpoznania otoczenia. Informacja o otoczeniu jest często ważniejsza od tej, która dotyczy wnętrza organizacji. Dlatego gromadzenie i selekcja i przetwarzanie informacji zewnętrznych należy do jednego z zadań rachunkowości zarządczej. Rola tej informacji rośnie w miarę jak organizacje przechodzą od tradycyjnej rachunkowości zarządczej do zaawansowanej (strategicznej, nowoczesnej) rachunkowości zarządczej, której podstawowymi cechami są³³:

a)    koncentracja na przyszłości,

b)    podejście procesowe, uwzględniające perspektywę analizy „od zewnątrz do wewnątrz” organizacji, polegającą na przyjęciu oczekiwań klienta jako punktu wyjścia,

c)    traktowanie informacji o zasobach organizacji jako informacji mającej strategiczna znaczenie,

d)    rozumienie koncepcji strategicznych, uczestniczenie w opracowaniu strategii i monitorowanie jej realizacji,

e)    identyfikacja działań kreujących wartość.

Rachunkowość ta związana jest w szczególny sposób z dwoma funkcjami zarządzania, a mianowicie planowaniem i kontrolą³⁴. Planowanie związane jest z wyborem celów i zadań oraz sposobów ich realizacji, co wymaga podejmowania określonych decyzji (krótko i długookresowych). Rachunkowość zarządcza dostarcza nie tylko niezbędnych informacji, lecz również oferuje odpowiednie narzędzia ich przetwarzania oraz kryteria wyboru rozwiązań racjonalnych. Dzięki temu można formułować różne warianty decyzyjne, dokonywać ich oceny oraz wyborów najkorzystniejszych spośród nich. Dotyczy to w równej mierze decyzji o charakterze operacyjnym (struktura produkcji i usług, wprowadzanie nowych produktów, wybór technik wytwarzania, wybór form dystrybucji, ustalanie cen wewnętrznych itp.), jak i strategicznym (wybór kierunków specjalizacji, outsourcing, zakres i metody restrukturyzacji, lokalizacja produkcji itp.).

Kontrola to bieżące śledzenie (obserwowanie) przebiegu realizacji przyjętych celów i zadań oraz identyfikacja różnic (odchyleń) między nimi, ustalanie przyczyn ich powstawania i przeciwdziałanie odchyleniom niepożądanym. Jest ona

³³    G. K. Świderska, Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, w: C. K. Świderska (red), Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, wyd. Difin, Warszawa 2010, s. 20.

³⁴    Zwracają na to uwagę liczni autorzy, w tym: J. J. Glynn, J. Perrin, M. P. Muiphy. Rachunkowość dla menedżerów, wyd. PWN, Warszawa 2003, s. 237.